Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ευοίωνο μέλλον με πλεονάσματα βλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την Κύπρο από το 2016 μέχρι το 2021. Στην τρέχουσα χρονιά προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,6% ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Σε σύγκριση με το 2015 που το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν στο 1,4% , το ΔΝΤ προβλέπει ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση για το 2016.
Όσον αφορά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο που προβλέπει το ΔΝΤ στο fiscal monitor, στην Κύπρο το 2016 θα βρίσκεται στο 0,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Εάν οι προβλέψεις αυτές επιβεβαιωθούν, θα είναι μία σημαντική διαφοροποίηση των δημοσιονομικών δεδομένων, διότι το πρόσημο του δημοσιονομικού ισοζυγίου ήταν συνεχώς αρνητικό από το 2009 μέχρι και την περσινή χρονιά του 2015 που κατέγραψε έλλειμμα 1,7% ως προς το ΑΕΠ. Για το 2017, το ΔΝΤ κάνει προβλέψεις της τάξεως του 0,7%, συνεχίζοντας την ανοδική του πορεία μέχρι και το 2021, που «σκαρφαλώνει» πλεονασματικά στο 1,5%. Να υπενθυμίσουμε ότι στο δημοσιονομικό ισοζύγιο περιλαμβάνονται και οι αποπληρωμές χρέους της κυβέρνησης. Έχοντας λοιπόν ως παρονομαστή το προηγούμενο, αν και η αποπληρωμή των χρεών της Ρωσίας και του ΔΝΤ ξεκινούν το 2018, οι προβλέψεις αυτές διαφαίνονται αρκετά θετικές από μέρους του ΔΝΤ.
Περνώντας στο κεφάλαιο έσοδα, ο διεθνής οικονομικός οργανισμός προβλέπει για το 2016 ότι τα κυβερνητικά έσοδα θα αντιστοιχούν σε 38,9% του ΑΕΠ. Στο προηγούμενο έτος, τα κυβερνητικά έσοδα ανήλθαν σε 39,6% του ΑΕΠ. Η μείωση στο ποσοστό που προβλέπει το ΔΝΤ ενδεχομένως να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του ΑΕΠ, την οποία το Ταμείο υπολόγισε σε 1,6% για τη χρονιά που διανύουμε.
Από την άλλη, τα κυβερνητικά έξοδα για το 2016 προβλέπεται ότι θα αγγίξουν το 38,8% του ΑΕΠ. Από τα πιο πάνω προκύπτει και η πρόβλεψη του δημοσιονομικού ισοζυγίου για το 2016 που υπολογίζει ο Διεθνής Οικονομικός Οργανισμός. Σε σχέση με το 2015, αναμένεται μείωση 2,4% όταν και ανήλθαν στο 41,2% του ΑΕΠ. Τα επόμενα χρόνια το Ταμείο προβλέπει σταδιακή μείωση των κυβερνητικών εξόδων που θα φτάσουν μέχρι και στο 37,2% του ΑΕΠ το 2021 λόγω και πάλι κυρίως της αύξησής του. Τέλος, από το 2009 μέχρι και το 2015, το ποσοστό των εξόδων ήταν άνω του 40% του ΑΕΠ.
Πέφτει το χρέος
Το 2015 το χρέος της κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ έφτασε στο ανώτατο σημείο των τελευταίων χρόνων και συγκεκριμένα στο 108,2%. Για το 2016 προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά στο 99,3% . Από εκεί και πέρα, θα μειώνεται σταδιακά κάθε χρόνο ανά 5% περίπου, ενώ θα φτάσει στο 76,6% ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ το 2021. Η μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους επήλθε το 2013, δηλαδή τη χρονιά που εισήλθε η Κύπρος στο μνημόνιο και εκτινάχθηκε το κυβερνητικό χρέος από 79,3% το 2012, στο 102,5% στο 2013.
Η Κύπρος εκτός επενδυτικής βαθμίδας
Πρόσθετα, οι ετήσιες ανάγκες της κυβέρνησης για αποπληρωμή χρέους για το 2016 διαφαίνεται ότι θα είναι στο 6,2% του ΑΕΠ, το οποίο σε σχέση με τα άλλα κράτη που καταγράφονται στην έκθεση του ΔΝΤ, χαρακτηρίζεται ικανοποιητικό. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας εξακολουθεί να βρίσκεται εκτός επενδυτικής βαθμίδας. Άρα στην περίπτωση που θελήσει η κυβέρνηση να δανειστεί από τις αγορές για να αποπληρώσει το συγκεκριμένο χρέος, θα αναγκαστεί να δανειστεί με υψηλό σχετικά κόστος. Ο μέσος χρόνος ωρίμανσης του χρέους της κυβέρνησης το 2016 εκτιμάται από το ΔΝΤ ότι θα είναι στα 4,5 χρόνια. Τέλος, η προβλεπόμενη διαφορά του επιτοκίου που θα πληρώνει η κυβέρνηση, σε σχέση με το ποσοστό ανάπτυξης του ΑΕΠ για την Κύπρο στα έτη 2016 – 2021, εκτιμάται ότι θα είναι στο -0,8%.
