Του Ανδρέα Ανδρέου
Με την κρίση στην παιδεία προέκυψε και το θέμα της ανάδειξης διαφόρων προβλημάτων σε σχολικές κτηριακές εγκαταστάσεις. Προβλημάτων που κυμαίνονται από απλά ασυντήρητα κτήρια, σε αστοχίες υλικών, μέχρι και σοβαρά προβλήματα στατικής επάρκειας και άλλες κακοτεχνίες. Μέσα στον μακρύ κατάλογο των απαιτήσεων των συντεχνιακών κλαμπ, τέθηκε και επίσημα η απαίτηση για προσκόμιση από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα ή υπηρεσίες, πιστοποιητικών καταλληλότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων ως ένα από τα προαπαιτούμενα για να επανέλθουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης ή/ και στα σχολεία οι εκπαιδευτικοί.
Βεβαίως το λογικό ερώτημα, είναι το κατά πόσον αυτά τα σοβαρά προβλήματα προέκυψαν μετά τον τερματισμό του διαλόγου τον περασμένο Αύγουστο επειδή, αν όντως αυτό είναι που συνέβη, τότε εξάγεται το συμπέρασμα πως ο εξορθολογισμός των «κεκτημένων» επηρεάζει τη στατική των κτηρίων και έπεται κάποιο Νόμπελ Φυσικής κάποια στιγμή εφόσον θα είμαστε οι πρώτοι που ανακαλύπτουμε κάτι το τόσο ριζοσπαστικό στη μηχανική επιστήμη.
Όμως δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Δυστυχώς αυτά τα προβλήματα δεν προέκυψαν από τον Αύγουστο και μετά αλλά ήταν πάντα ενώπιόν μας. Και ήταν πάντα ενώπιόν μας επειδή σε αυτό το κράτος που δημιουργήθηκε το 1960 και μετά, κάπου κάποιοι δεν πολυκατάλαβαν ή παρερμήνευσαν το αγγλικό απόφθεγμα «best value for money». Πρέπει είτε λόγω ελλείψεων στην κατανόηση της αγγλικής γλώσσας ή κάτι άλλο, να το διατύπωσαν ως «best money for values» και έτσι αντί να λαμβάνουμε την καλύτερη σχέση τιμής απόδοσης, είχαμε μεγιστοποίηση του κόστους για να απολαμβάνουμε βασικές αξίες όπως η παιδεία, η υγεία, οι συγκοινωνίες και άλλες ζωτικές υπηρεσίες που ένα κράτος πρέπει να παρέχει στον λαό του. Και φυσικά είναι ειρωνική η παρατήρηση της δήθεν παρερμηνείας του αγγλικού αποφθέγματος, επειδή όλος ο κόσμος το έχει τούμπανο ότι αυτό γινόταν επί σκοπού. Πώς αλλιώς θα γέμιζαν κάποιοι τις τσέπες τους εκμεταλλευόμενοι το δημόσιο χρήμα;
Το αποτέλεσμα ήταν και είναι μπροστά στα μάτια μας και οι κτηριακές εγκαταστάσεις των σχολείων είναι ένα τρανό παράδειγμα. Άστε τα πάνω κάτω δέκα, είκοσι σχολεία τα οποία κτίστηκαν σε άλλες εποχές και αποτελούν στολίδια αρχιτεκτονικής. Να πω ακόμη, άστε και τα δέκα, δεκαπέντε νέα σχολεία που κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια και αποτελούν το νέο αρχιτεκτονικό κύμα εκπαιδευτηρίων. Όλα τα υπόλοιπα που κτίστηκαν στο μεσοδιάστημα επί σειρά δεκαετιών είναι να τα αποκαλεί κάποιος κάτι άλλο από αισχρά κατασκευάσματα; Καμία σοβαρή αρχιτεκτονική σκέψη πίσω από τον σχεδιασμό τους που να αφορά στην ευημερία και την ασφάλεια των χρηστών τους. Καμία έννοια περί καλαισθησίας και μια κάκιστη κατασκευαστική εκτέλεση παντού. Η προχειρότητα σε όλο της το μεγαλείο, η οποία στοίχισε στον Κύπριο φορολογούμενο εκατοντάδες εκατομμύρια – αν όχι δισεκατομμύρια.
Όλοι υπήρξαμε μαθητές. Πόσες φορές βιώσαμε μια παραβιασμένη περίφραξη, μια πλακοστρωμένη αυλή ή ένα δάπεδο μιας αίθουσας που έπαθαν καθίζηση; Πόσες φορές είχαμε παράθυρα που έβαζαν υπερβολικό φως και ο δάσκαλος έβαφε με σπρέι το τζάμι για να μειώσει την ένταση; Πόσες φορές έσπαζαν ή ράγιζαν τα τζάμια επειδή είτε το γυαλί ήταν πολύ λεπτό γι’ αυτό τον σκοπό ή τα παράθυρα κακής κατασκευής; Πόσες φορές ήταν οι αίθουσες με καλό προσανατολισμό για να μη σκάμε από τη ζέστη το καλοκαίρι και να μην ξεπαγιάζουμε τον χειμώνα; Τι πρόνοιες για εισροή καθαρού αέρα εντός των αιθουσών υπήρχαν; Τι αθλητικές εγκαταστάσεις μας παρείχαν; Μπορώ να σκεφτώ εκατοντάδες παραδείγματα. Αλλά έτσι γινόντουσαν, αυτά παρείχε το κράτος και κανένας δεν ασχολείτο. Κανένας κιόλας δεν διαμαρτυρόταν επειδή υπήρχε αυτός ο μαγικός τρόπος που το κράτος σε έπειθε πως λόγω των περιορισμένων οικονομικών του δυνατοτήτων, αυτά μπορούσε να παρέχει και πως έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες που μεγιστοποιούσε την αξία των όσων προσέφερε υπό τις αντίξοες συνθήκες της ημικατοχής. Πλην όμως, ειρήσθω εν παρόδω, μάθαμε πως δεν ήταν εντελώς έτσι τα πράγματα, αφού στη διαδικασία του να μας παρέχει όλα αυτά τα καλούδια, κάποιοι έτρωγαν με χρυσά κουτάλια... μέχρι που χρεοκοπήσαμε εμείς ... αλλά όχι οι χρυσοκούταλοι...
Πού μας φέρνει στο σήμερα. Είναι όντως απαράδεκτο να έχουμε εν έτει 2018 προς 2019 κτήρια που να θυμίζουν προσφυγικούς οικισμούς στην Καμπότζη. Και δεν λέω προσφυγικούς οικισμούς στην Κύπρο επειδή και εκεί παρόμοια και χειρότερα από τα σχολεία ίσχυσαν. Είναι επίσης απαράδεκτο, στο πλαίσιο αναβάθμισης κάποιων κτηρίων να αναλαμβάνουν εργολάβοι που δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα και να μην μπορούν να παραδίδουν τα έργα εντός αυστηρών χρονικών πλαισίων ή/ και να μη λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας και υγείας. Είναι επίσης απαράδεκτο οι γονείς να μην ενημερώνονται εγκαίρως για τα έργα που προγραμματίζονται, πως αυτά προχωρούν και ποιες διευθετήσεις γίνονται – αν γίνονται για αποφυγή ταλαιπωρίας και ατυχημάτων.
Τέλος, κύριοι εκπαιδευτικοί έχετε κάθε δικαίωμα να ζητάτε ασφαλείς και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Τα παιδιά μας επίσης. Γι’ αυτό έχετε ευθύνη που ενώ φαίνεται να προϋπήρχαν τόσα σοβαρά προβλήματα γύρω σας και των παιδιών μας, παίζατε πελλόν, τα ανεχόσασταν και τα βάζατε κάτω από το χαλί. Τα αναδείξατε μόλις τώρα όταν έπεσαν άλλα πράγματα πάνω στο τραπέζι που σας άγγιξαν κάπου αλλού. Το ότι φαίνεται να μην είχατε πλήρη αντίληψη των κινδύνων ή βάζατε προβλήματα κάτω από το χαλί ώσπου αυτά να αγγίξουν τα συμφέροντα σας, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί σωστή παράδοση μαθημάτων ζωής προς τα παιδιά τα οποία διδάσκετε.
