Του Ανδρέα Ανδρέου
Την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο τελειώνει αισίως η απαγωγή των δύο αγοριών που σημειώθηκε έξω από το σχολείο τους στη Λάρνακα. Μάλιστα η έκβαση δεν μπορούσε να ήταν καλύτερη αφού τα παιδάκια βρέθηκαν σώα και ο απαγωγέας συνελήφθη. Την ώρα που θα διαβάζουμε αυτό το άρθρο πιθανώς να ξέρουμε και περισσότερα για τα κίνητρα του δράστη ή των δραστών που οδήγησαν στην απαγωγή.
Κατ’ εμένα (που πόρρω απέχω από το να είμαι ειδικός), ο απαγωγέας δεν στόχευσε εκ των προτέρων τα δύο συγκεκριμένα παιδάκια, μιας και σύμφωνα με μαρτυρίες, είχαν προσεγγιστεί και άλλα παιδάκια (δύο με τρία) τα οποία είτε αρνήθηκαν ή απλά αγνόησαν την παραίνεση για βοήθεια από έναν άγνωστο. Άρα το κάθε παιδάκι ήταν πιθανός στόχος. Αυτό διαφοροποιούσε την υπόθεση από αυτήν που σημειώθηκε πριν λίγο καιρό και είχε σαν υπόβαθρο διαφορές μεταξύ γονέων για την φύλαξη και κηδεμονία του παιδιού.
Απ’ εκεί και πέρα, όταν φθάσαμε να βλέπουμε απαγωγές παιδιών από σχολεία με το ξημέρωμα συνεπικουρούμενα με τα όσα ακούμε να συμβαίνουν ανά το παγκόσμιο σε ατομική ή/ και οργανωμένη βάση, το μυαλό θολώνει με το εύρος των πιθανολογούμενων κινήτρων. Τι να υποθέσει κάποιος; Λύτρα; Βιασμούς; Δολοφονίες; Σωματεμπόριο; Εμπόριο οργάνων; Τι;
Παραλύει πραγματικά ο νους του ανθρώπου για τα όσα τραγικά έζησαν τα παιδάκια και οι γονείς τους. Τα μεν παιδάκια πήγαν ανέμελα στο σχολείο τους, οι δε γονείς ανέμελοι στις δουλειές τους για το μεροκάματο που θα εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή στα παιδιά τους. Και εμφανίζεται ένας διαταραγμένος να μπει ανάμεσα σε όλο αυτό.
Ας μην βιαστούμε να κοσμήσουμε το «σύστημα» σαν σάπιο, γυμνό, διάτρητο και με ό,τι κοσμητικό επίθετο μας έρθει στο νου, που να το ισοπεδώνει. Δεν είμαι βέβαιος ότι αξίζει μιας τέτοιας ισοπεδωτικής προσέγγισης. Κατ’ εμένα ένα πρόβλημα έχει πάντοτε τουλάχιστον δύο διαστάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση το διαχωρίζω σε δύο: την ανθρώπινη και των αποτρεπτικών εξοπλιστικών μέσων.
Η ανθρώπινη πτυχή του θέματος έχει να κάνει με τις νουθεσίες και συστάσεις που πρέπει να κάνουμε όλοι οι γονείς προς τα παιδιά μας για την προσέγγισή τους από τρίτους, αλλά και η επιμόρφωση των παιδιών με συγκεκριμένα προγράμματα στο σχολείο. Και αυτά πρέπει να γίνονται ανά κατηγορίες ηλικιών επειδή διαφορετική είναι η αντίληψη του περιβάλλοντος και των κινδύνων από τα παιδιά σε νηπιακή ηλικία, διαφορετική μεταξύ 6 – 10 χρονών, 11 – 13 χρονών και διαφορετική μεταξύ 14 – 17 χρονών. Είναι ουσιώδες τα παιδιά να γνωρίζουν τους κινδύνους, να γνωρίζουν τους τρόπους αντιμετώπισης και να μην παρεκκλίνουν από αυτούς. Για παράδειγμα, ένα τρίτο παιδάκι προφανώς είχε καλύτερη αντίληψη του κινδύνου και απέφυγε να προσεγγίσει τον άγνωστο. Όμως ηλικιακά ίσως δεν ήταν τόση η αντίληψη του κινδύνου που να αποθαρρύνει ή να αποτρέψει τους συμμαθητές του από το να τον προσεγγίσουν αυτοί, ή να πάει να το αναφέρει αμέσως σε κάποιον υπεύθυνο στο σχολείο.
Εάν από την άλλη δεν είμαστε γνώστες και εμείς οι γονείς του πως θα νουθετούμε τα παιδιά μας αναλόγως της ηλικίας τους, τότε θα πρέπει και εμείς να επιμορφωθούμε. Επειδή και η καλύτερη αστυνόμευση να υπάρχει, ένα τέτοιο κακό μπορεί να συμβεί κάτω από τη μύτη μας χωρίς να το πάρει κανένας χαμπάρι.
Και ερχόμαστε στα άλλα μέσα. Ναι θα πρέπει οι προδιαγραφές των σχολείων να θέτουν ξεκάθαρες απαιτήσεις. Και να εφαρμόζονται σε όλα τα σχολεία. Ένα παράδειγμα είναι οι ψηλές περιφράξεις με υλικά και σχέδια που αποθαρρύνουν ή ακόμη εκμηδενίζουν την πιθανότητα κάποιος να εισέλθει και να εξέλθει από την περίμετρο του σχολείου και χωρίς να κάνει τα σχολεία να μοιάζουν με φυλακές. Όλες οι είσοδοι να κλειδώνουν με την ολοκλήρωση της προσέλευσης των μαθητών. Σε πολλά σχολεία αυτό γίνεται ήδη. Τα σημεία αποβίβασης και επιβίβασης μαθητών σε αυτοκίνητα να ελέγχονται από κάμερες ψηλής ευκρίνειας. Μιας και όλοι δίνουμε κινητά στα παιδιά μας, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε τη συναίνεση τους στο να έχουμε ενεργοποιημένες εφαρμογές εντοπισμού τους σε περιπτώσεις που τους τηλεφωνούμε και δεν ανταποκρίνονται. Θα πρέπει να τα διαπαιδαγωγήσουμε στο ότι είναι θέμα δικής τους ασφάλειας και όχι επέμβασης μας στην ιδιωτικότητά τους.
Αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι και όλα τα τεχνολογικά ή άλλα μέτρα ασφαλείας να εφαρμοστούν, κανένα δεν μπορεί να αποτρέψει το λάθος «ναι» ή να πει το σωστό «όχι» εκ μέρους του παιδιού στο λάθος άτομο. Και δεν είμαστε στο σημείο να ζούμε σε μια χώρα τέτοιας επικινδυνότητας που θα πρέπει τα παιδιά μας να συνοδεύονται από σωματοφύλακες. Γι’ αυτό μιλάτε στα παιδιά σας, με παραδείγματα και εικόνες. Θα σας ακούσουν.
Κατά τ’ άλλα, ελπίζω να είναι ένα μάθημα προς όλους, πως η αναδιάρθρωση της παιδείας αγγίζει πολλά θέματα, όπως και αυτό της σωματικής ασφάλειας παιδιών και εκπαιδευτικών από εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες. Γι’ αυτό ας σταματήσουν να ασχολούνται με τρίχες και ας ασχοληθούν με την ουσία των τόσων προβλημάτων.
