Η λύση της ομοσπονδίας ήταν μια βατή ιδέα διότι υπό τις τραγικές περιστάσεις του 1974, ήταν η μόνη προσφερόμενη αφού με τη βίαιη μετακίνηση πληθυσμών το ενιαίο κράτος είχε ήδη καταρρεύσει. Το αγγλο-αμερικανο-καναδικό σχέδιο του 1978, ήταν αδιαμφισβήτητα το πιο καλό, κυρίως διότι ο χρόνος από την προσφυγιά ήταν πολύ σύντομος και η ανοικοδόμηση χαμηλού κόστους. Όσο περνούσαν τα χρόνια, στην εκάστοτε προσπάθεια, (Δείκτες Κουεγιάρ, Ιδέες Γκάλι, Σχέδια Ανάν και Κυπριακής Ιδιοκτησίας Συνομιλίες), προσθέτονταν και νέα ζητήματα, απόρροιες του χρόνου και των απαιτήσεων της ζωής που έκαναν τη λύση πιο απαιτητική, σύνθετη και δύσκολη.
Η απώλεια κάθε προηγούμενης συγκυρίας για λύση καθιστούσε την κάθε επόμενη πιο πολύπλοκη. Η απώλεια της τελευταίας συγκυρίας στην Ελβετία, ενώ έφερε τη λύση ομοσπονδίας εγγύτερα από ποτέ, τελικά την κατάργησε. Ο πρώτος λόγος ήταν οι τουρκικές δηλώσεις , περί Σχεδίου Β΄ αμέσως μετά το ναυάγιο της 7ης Ιουλίου. Περί τα τέλη του φθινοπώρου, ξένος συνάδελφος επικαλούμενος πηγή στην Άγκυρα με πληροφόρησε ότι για λύση δύο κρατών βολιδοσκοπούσε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Το κράτησα σε μικρό καλάθι αφού ερχόταν από την Άγκυρα, μέχρι που η πληροφορία επιβεβαιώθηκε και από τη Λευκωσία. Είχα συγκεκριμένα πληροφορηθεί ότι μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής των προεδρικών εκλογών, ο Νίκος Αναστασιάδης στις χωριστές συναντήσεις του με ηγέτες κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου, τους είχε μιλήσει για λύση δύο κρατών, με συναίνεση που θα προσπαθούσε ο ίδιος να εξασφαλίσει από την Ε.Ε. και με τη σύμφωνη γνώμη του Αρχιεπισκόπου.
Οι μέρες ήταν όμως πονηρές και οι «νάρκες» πολλές. Μετά τις εκλογές οι σχετικές πληροφορίες άρχισαν να διασταυρώνονται και από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Αυτό μέχρι το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, οπότε διαπίστωσα ότι το γνώριζε και η τ/κ πλευρά, αφού το αποκάλυψε σε συνέντευξη Τύπου ο Μουσταφά Ακιντζί. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα ο κ. Ακιντζί είπε, «θα ρωτήσουμε τον κ. Αναστασιάδη, για το μοντέλο δύο κρατών υπό τη σκέπη της Ε.Ε., το οποίο βρίσκει σύμφωνο και τον Αρχιεπίσκοπο που υποστηρίζει τον κ. Αναστασιάδη».
Δεν ξέρω από ποια σοφά κεφάλια κατεβαίνουν ιδέες του τύπου, «η Ε.Ε. θεραπεύει πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν», τη στιγμή μάλιστα που την ίδια την ταλανίζουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από το ξεθωριασμένο Κυπριακό. Ξεχνάμε ότι μας έβαλαν στην Ε.Ε. με την προϋπόθεση της ταυτόχρονης λύσης του Κυπριακού, όπως ξεχνάμε και ότι τη μη λύση ακολούθησε η αναγνώριση του θετικού ρόλου της Τουρκίας στις συνομιλίες του Μπούργκενστοκ από την Ε.Ε.! Ξεχνάμε τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής και την παραπομπή των Ε/κ που απευθύνονταν στο ΕΔΑΔ για της περιουσίες τους, στην τουρκική Επιτροπή Περιουσιών στα Κατεχόμενα. Τώρα χολωνόμαστε για την απραξία της Ε.Ε., όταν η Τουρκία ανέκοψε το γεωτρύπανο της ΕΝΙ έξω από το τεμάχιο 3, στην ευρωπαϊκή -κατά την άποψή μας ΑΟΖ, αν και δηλώνουμε ικανοποιημένοι από τη λεχτική στήριξη.
Είναι αλήθεια δυνατό να πιστεύει κάποιος ότι η Ε.Ε. θα δεχτεί δύο χωριστά κυπριακά κράτη υπό τη σκέπη της; Είναι επίσης δυνατό να πιστεύει κανείς ότι οι ενεργειακές εταιρείες έστω κι αν είναι κολοσσοί, θα αναμιχθούν στο Κυπριακό; Εκείνο που είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουν είναι να ακολουθήσουν το μοντέλο του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής και να δίνουν χωριστά στην τ/κ πλευρά τα αναλογούντα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, με άλυτο το Κυπριακό. Εξάλλου ποιον νοιάζει πλέον πόσα παίρνουν οι Τ/κ από την Ε.Ε. κι αν αυτά είναι από τα λεφτά των φορολογουμένων και της Κ.Δ.; Στις Βρυξέλλες όταν πάμε, οι Ευρωπαίοι μάς το λένε, ότι μας βολεύει το παρόν στάτους κβο, ότι γίναμε βαλέδες των Ρώσων ολιγαρχών, και πως παρά το κούρεμα εξακολουθούμε να κάνουμε του κεφαλιού μας. Παρόλα αυτά η παρτίδα μπορεί να σωθεί. Η ενόψει πενταετία μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχής έως και καταστροφική. Τα κλειδιά είναι στα χέρια του Νίκου Αναστασιάδη.
