ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το γλωσσάρι της αλήθειας

Οι σφαίρες πέρασαν κυριολεκτικά δίπλα από το κεφάλι μου και μια καρφώθηκε στο λαιμό του διπλανού μου. Το αίμα πιτσίλισε καυτό το πρόσωπο μου καθώς ενστικτωδώς έκλεινα τα μάτια μου. Ήταν Δευτέρα, 15 Ιουλίου 1974. Ήμουνα δεκαεξάρης και ζούσα τον αδελφοκτόνο εφιάλτη σε όλο το φρικιαστικό του μέγεθος. Δίπλα μου στην καρότσα εκείνου του ημιφορτηγού στην Ακρόπολη της Λάρνακας κείτονται νεκροί τέσσερεις νέοι άνθρωποι. Στο γλωσσάρι της ζωής μου γράφτηκε τότε σαν άβυσσος η πρώτη λέξη: πραξικόπημα.

Ήταν Σάββατο 20 Ιουλίου 1974. Το φασιστικό πραξικόπημα, έδωσε την αφορμή στην Τουρκία να εισβάλει στην Κύπρο. Ο πρέσβης Ρόμπερτ Ντίλον, που το 1994 εξουσιοδοτήθηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ να βρει τους πέντε κυπριακής καταγωγής Αμερικανούς αγνοούμενους, μου αφηγήθηκε το ’95 ότι τον Ιούλιο του 1974, υπηρετούσε στην Άγκυρα. Μετά το πραξικόπημα, ο Ετζεβίτ τους ενημέρωσε ότι θα έστελνε στρατό στην Κύπρο εκτός εάν η Χούντα στην Αθήνα διέκοπτε την πραξικοπηματική της δράση. Ο Ντίλον μαζί με ένα άλλο αμερικανό διπλωμάτη ζήτησαν λέει από τον Ετζεβίτ να αναστείλει το σχέδιό του μέχρι να πείσουν τον δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννίδη κι έφυγαν για την Αθήνα. Ο Ιωαννίδης όμως αρνήθηκε να τους συναντήσει. Η Τουρκία εισέβαλε. Ο κόσμος της Κύπρου, Ε/κ και Τ/κ πλήρωσαν τα επίχειρα των πράξεων των πολιτικών τους ηγεσιών, τόσο στις προηγούμενες μεταξύ τους αιματηρές συγκρούσεις όσο και κατά την καταστροφική επέλαση του τουρκικού στρατού. Εκτός από τους νεκρούς των μαχών, τις δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και τη βίαιη μετακίνηση πληθυσμών, η Κύπρος βίωσε και εγκλήματα πολέμου. Του κατοχικού στρατού εναντίον Ε/κ, όπως των 80 Ασσιωτών. Των Τ/κ παραστρατιωτικών (ΤΜΤ), κατά 39 Ε/κ στρατιωτών στον Βοτανικό Κήπο Κερύνειας. Των Ε/κ παραστρατιωτικών (ΕΟΚΑ Β΄) κατά των 80 Τ/κ της Τόχνης και των 126 Τ/κ της Μαράθας. Δύο χιλιάδες οικογένειες βιώνουν τον πολύχρονο εφιάλτη των αγνοουμένων με πολλές σκοτεινές πτυχές. Ακόμα σημειώστε ότι από μελέτη των καταλόγων των Ε/κ πεσόντων και αγνοουμένων του 1974, προκύπτει το εύγλωττο στατιστικό: Επωνύμου πατρός ουδείς… Στο γλωσσάρι της ζωής μου γράφτηκε τότε σαν κόλαση η δεύτερη λέξη: εισβολή.

Μετά από τόσο βαρύ φόρο αίματος και τις τόσο δραματικές αλλαγές στη ζωή μας, κάποιος θα ανέμενε ότι θα αλλάζαμε μυαλά. Θα μπορούσαμε να επιλέξουμε ηγήτορες που θα μας έβγαζαν από το σπήλαιο της Ταϊλάνδης πριν τα νερά μας πνίξουν. Τα μυαλά όμως αλλάζουν με την παιδεία. Αυτή που διδάσκει και διδάσκεται από τα λάθη του παρελθόντος, για να είναι σε θέση να οικοδομήσει ελπιδοφόρο μέλλον. Αλλοίμονο όμως, μισό αιώνα επικυρώνουμε καθημερινά τα λόγια του ποιητή: Δέκα χιλιάδες μέλισσες έστειλε ο Ονήσιλος/κι όλες ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα/ χωρίς τίποτα να νιώσουμε, (Παντελής Μηχανικός). Μισό αιώνα, η παιδεία προσαρμοσμένη στο αφήγημα των απολογητών της τότε εμφυλίου διχόνοιας που οδήγησε στην τραγωδία του ’74, βολεύεται στα «δεν ξεχνώ» παραμορφώνοντας όποιες αλήθειες χαλάνε το βόλεμα, είτε αυτοί είναι οι αγνοούμενοι, είτε οι εγκληματίες πολέμου, είτε αυτουργοί της τραγωδίας. Έτσι μισό αιώνα σαν κλασικοί τυχοδιώκτες, κουβαλάμε στο καύκαλό μας κάθε λογής έγκλημα, που ακολούθησε βαφτίζοντάς το βολικά σκάνδαλο (βλ. ΧΑΚ, Ήλιος, Μαρί, Κούρεμα, Συνεργατισμός), αφελώς ευελπιστούντες ότι μια μέρα, από κάποιο σκάνδαλο, θα ευνοηθούμε κι εμείς. Αυτό το ολίσθημα ενός ολόκληρου λαού στο γλωσσάρι το δικό μου αποτυπώνεται με άλλες τέσσερις λέξεις: έλλειψη λογοδοσίας, ατιμωρησία, ασυδοσία. Στην παρουσία αυτών δεν μπορεί να υπάρχει δικαιοσύνη, η οποία, έχοντας προσχωρήσει στο ίδιο αφήγημα, προστίθεται αυτόματα στο ανήκουστο αυτό γλωσσάρι της τραγικής μας αλήθειας και -όπως η παιδεία- μένει ανεξεταστέα. Ο ντόρος τελευταίως για το «Γλωσσάριο» του ΟΑΣΕ, έγινε γιατί έχουμε χάσει τον ορίζοντα της αλήθειας, που δεν είναι άλλη από τη λύση του Κυπριακού. Κι αυτό γιατί «οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα», όπως είπε ο Νίτσε.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ