Του Απόστολου Τομαρά
Παρακολουθώντας κάποιος εκ του μακρόθεν τα όσα τεκταίνονται στην Ελβετία, στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο, μπορεί κάλλιστα να διερωτηθεί αν το Κυπριακό πρόβλημα, πέρα από τους ... "ευσεβοποθισμούς", έχει προοπτικές επίλυσης και το κυριότερο, εφαρμογής της επί του εδάφους.
Είναι άλλο, για σκοπούς ρητορικής τακτικής, να λες ότι η πολύχρονη κατοχή εμπεδώνει τον διαχωρισμό και άλλο να διαπιστώνεις, με τον πλέον επίσημο τρόπο, το τεράστιο χάσμα που υπάρχει στο βασικό συστατικό στοιχείο, της όποιας συνύπαρξης. Της εμπιστοσύνης. Ως απλός θεατής όταν ακούς π.χ ότι ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, δημόσια και με κυνισμό, δεν αφήνει την ελάχιστη προοπτική αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων επικαλούμενος την ασφάλεια των Τ/κ, όταν λέει με περισσή ευκολία ότι παλεύει να διατηρήσει τα επεμβατικά δικαιώματά της χώρας του για να τα χρησιμοποιήσει εάν χρειασθεί, υπάρχει κάποιος που να τα προσπερνά χωρίς να του προκαλείται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, προβληματισμός;
Τόσα χρόνια προσπαθούσαμε να προσεγγίσουμε τους Τ/κ μέσα από την λογική μας ότι ήταν και οι ίδιοι θύματα της εισβολής. Στον Κράνς Μοντάνα, σε επίπεδο ηγεσίας δεν φάνηκε οι Τ/κ να είναι θύματα της εισβολής. Τουναντίον, η «ασφάλεια» η δική τους προκαλεί ανασφάλεια σε εμάς. Γνωρίζουμε ότι στο βόρειο κομμάτι της Κύπρου, το πραγματικό αφεντικό είναι η Τουρκία. Στο Κράνς Μοντάνα, αποδείχθηκε πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι οι Τ/κ έχουν αφομοιωθεί από την Τουρκία, οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά, ολοκληρωτικά. Για σκοπούς συζήτησης, ακόμα και αν η Τουρκία ικανοποιούσε τις ανησυχίες μας και βρισκόταν μια λύση, υπάρχει κάποιος που να πιστεύει ότι η εφαρμογή της θα είναι μια εύκολη υπόθεση;
Ξεχνάει κανείς την «επιτυχημένη» συνταγή, κάποιων λίγων και από τις δυο πλευρές μετά την ανεξαρτησία; Ξεχνάει κανείς ότι από καταβολής της Δημοκρατίας ο προσανατολισμός δεν ήταν η κοινή συμβίωση; Το εύλογο ερώτημα που μπορεί να τεθεί είναι: Αν οι πολίτες πουν ένα ΝΑΙ στη λύση, την επομένη θα δουλέψουν όλοι για αυτή; Και το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό. Το 2004 κάποιοι από εδώ και απέναντι προετοιμαζόντουσαν κατάλληλα, χώνοντας κατά την κυπριακή, τα απαραίτητα εφόδια. Το μεγαλύτερο εμπόδιο που υπάρχει μπροστά μας είναι η εμπιστοσύνη η οποία δεν επιτυγχάνεται με συμφωνίες κορυφής. Η εμπιστοσύνη χτίζεται και κερδίζεται στη βάση, και εκεί δυστυχώς υπάρχει τεράστιο έλλειμμα.
Αν πραγματικά οι δυο κοινότητες θέλουν να ζήσουν πλάι – πλάι, η λύση είναι όπως η αλλαγή: «Θέλει δουλειά πολλή». Η ηγεσία των Τ/κ θα πρέπει να επιλέξει με ποιους θέλει να πάει και με ποιούς να ζήσει. Επιλογές à la carte δεν βοηθούν, ούτε τον ένα ούτε τον άλλο. Εάν υπάρχει κοινό όραμα όλοι θα πρέπει να βάλουν πλάτη, να έχουν επιμονή και κυρίως αντοχές να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα τα οποία είναι πίσω.
Γίνανε λάθη, αλλά η Κύπρος δικαιούται μια ευκαιρία. Αν δεν μπορούμε να την δώσουμε, εάν δεν θέλουμε να την δώσουμε, τότε ο καθένας ας τραβήξει το δρόμο του. Το πώς θα γίνει; Υπάρχουν σενάρια πολλά, κάποια από αυτά άρχισαν ήδη να λέγονται δυνατά. Θα πρέπει όμως να έχουμε κατά νου το εξής: Η γενιά μας πήρε μια Κύπρο ενιαία και θα την παραδώσει μισή, αυτή τη φορά και με τη βούλα.
