Της Ελένης Ξένου
Η καταστροφή είναι αδιανόητη. Όπως αδιανόητος είναι και ο τρόπος με τον οποίο την αντιμετωπίζουμε. Λες και πρόκειται για ένα ακόμα πιασάρικο θέμα που θα ανεβάσει τις θεαματικότητες των δελτίων, που θα αποτελέσει υλικό για κομματικές αντιπαραθέσεις, που θα πυροδοτήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με συζητήσεις και διαφωνίες απείρου βλακείας και που θα ξεχαστεί μέσα σε λίγες μέρες για όλους, εκτός βέβαια από εκείνους που θρηνούν τους δικούς τους ανθρώπους. Αυτοί είμαστε. Η πύρινη λαίλαπα που τύλιξε στις φλόγες την περιοχή Σολέας με όλες τις τραγικές επιπτώσεις που επέφερε αποδεικνύει πως το κυριότερο πρόβλημα αυτού του κράτους και αυτής της κοινωνίας δεν είναι ούτε τα μέτρα που δεν λήφθηκαν ούτε η προληπτική πολιτική που δεν υπάρχει, ούτε οι ευθύνες που θα αναζητηθούν, ούτε καν οι σχετικές τροποποιήσεις που θα προταθούν προκειμένου να αποφευχθεί στο μέλλον παρόμοια καταστροφή. Το μεγαλύτερο πρόβλημά μας είναι η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας. Και όταν λέω παιδεία, δεν εννοώ βέβαια το εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά την ουσιαστική κουλτούρα και τον πολιτισμό που δηλώνουν εδώ και χρόνια απόντες από τα στοιχεία ταυτότητάς μας. Αν είχαμε ουσιαστική παιδεία, τότε θα είχαμε και την αντίστοιχη ευαισθησία να διακρίνουμε πως η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι χόμπι, ούτε και χαριτωμενιά, με την οποία καταπιάνονται διάφορα πράσινα φρικιά και διάφοροι εναλλακτικοί τύποι και σίγουρα δεν είναι ένα θέμα ήσσονος σημασίας, ούτως ώστε να μην εντάσσεται στις προτεραιότητες αυτού του κράτους. Και η πραγματικότητα αυτή είναι. Πως ουδέποτε εντάχθηκε στις προτεραιότητες του κράτους το περιβάλλον, όπως ούτε και ο πολιτισμός (θέματα αλληλένδετα και ενδεικτικά του πόσο μία χώρα σέβεται τον εαυτό της), με αποτέλεσμα να ασελγούμε πάνω στο φυσικό μας τοπίο με οποιοδήποτε δυνατό τρόπο (από τον τρόπο που χτίζουμε τα σπίτια μας, μέχρι το βίαιο κόψιμο των δέντρων για να μεγαλώσουμε τους δρόμους μας) και αυτή η ασέλγειά μας να μην έχει καμία επίπτωση ακριβώς γιατί δεν θεωρείται τόσο «σημαντικό» παράπτωμα. Αν το κράτος θεωρούσε σημαντικό το περιβάλλον, θα φρόντιζε να στελεχώνει τις υπηρεσίες προστασίας του με επαρκές προσωπικό και με κατάλληλο εξοπλισμό και θα είχε ήδη προληπτική πολιτική όχι μόνο στα χαρτιά, αλλά και στην πράξη. Τίποτα από όλα αυτά δεν γίνεται, κι ας μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Το περιβάλλον το έχουμε εδώ και χρόνια σε δεύτερη μοίρα, γι’ αυτό και δεν μας έχει γίνει συνείδηση πως η προστασία του και η φροντίδα του αποτελούν χρέος και δεν πρέπει να εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του καθενός. Και η ευθύνη δεν βαραίνει βέβαια μόνο το κράτος, αλλά και μας τους ιδίους, που ως συνήθως δεν αντιδρούμε παρά σπασμωδικά και σποραδικά στην καταστροφή του περιβάλλοντος (και δεν εννοώ τα τελευταία θλιβερά γεγονότα) ούτε και απαιτούμε να υπάρξει ένα υπόβαθρο στοιχειώδους παιδείας και πολιτισμού, που να υπαγορεύει την προστασία της φύσης ως προτεραιότητα. Αντ’ αυτού, όταν φτάσουμε να βιώνουμε έστω και εκ του μακρόθεν τέτοια θλιβερά γεγονότα, αντί να έρθουμε ενώπιον των ευθυνών μας, προτιμούμε να κανιβαλίζουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εναντίον ενός ανήλικου παιδιού, το οποίο για κακή του τύχη γεννήθηκε σε λανθασμένη χώρα και μεγάλωσε με λανθασμένη παιδεία, η οποία δεν του υπέδειξε ποτέ ότι το περιβάλλον είναι η ίδια μας η ζωή. Ποιος από μας αποτελεί παράδειγμα γι’ αυτό το ανήλικο παιδί, ώστε να έχουμε και το θράσος να το σχολιάζουμε (κι αυτό και την οικογένειά του), αντί να αισθανόμαστε ντροπή που επιτρέπουμε ελαφρά τη καρδία την ασέβεια προς την ίδια μας τη χώρα;
Το πρόβλημα, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι πολύ πιο βαθύ και ως τέτοιο απαιτεί σοβαρότητα και ωριμότητα, αλλά κυρίως ενδοσκόπηση, έννοιες με τις οποίες δυστυχώς όχι μόνο δεν είμαστε εξοικειωμένοι, αλλά τις αντιμετωπίζουμε όπως και τα πυροτεχνήματα στον ουρανό. Σαν κάτι εντυπωσιακό μεν, αλλά που διαρκεί μόνο μερικά δευτερόλεπτα.
