Της Μαρίνας Οικονομίδου
Θυμάμαι τους πανηγυρισμούς και την άκρατη αισιοδοξία που μας διακατείχε ως κράτος, όταν το 2003 η Κύπρος εισχωρούσε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και προσπαθώ να ανακαλέσω τους λόγους που κάτι τέτοιο προκαλούσε τόσο ενθουσιασμό στην ίδια τη βάση του κόσμου, στον κάθε πολίτη ξεχωριστά. Ήταν αναμφίβολα η ελπίδα ότι η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτελούσε το εισιτήριο για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Το όραμα, όμως, της Ευρωπαϊκής Ένωσης τότε ήταν κάτι που ξεπερνούσε το δικό μας εθνικό ζήτημα. Υποσχόταν δημοκρατική πολιτειακή σταθερότητα και κυρίως οικονομική ευημερία, μέσω μιας μεγάλης κοινής αγοράς και τη δημιουργία συμμαχιών και κοινών συμφερόντων, που θα απέτρεπαν οποιεσδήποτε πολεμικές συγκρούσεις.
Από τότε μέχρι σήμερα, το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δοκιμάστηκε και ταράζεται συθέμελα καθημερινά. Η οικονομική κρίση και η δημιουργία χωρών δύο ταχυτήτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβληματίζει και οδηγεί στο ξεθώριασμα του όλου οράματος. Και αυτό γιατί η άνωθεν επιβολή πολιτικών αποφάσεων, που εφαρμόστηκε σε πολλές περιπτώσεις και ιδιαίτερα στην Ελλάδα και σε μας εδώ στην Κύπρο, κλονίζει τα δημοκρατικά ιδεώδη που θα έπρεπε να πρεσβεύει το όλο οικοδόμημα και δηλητηριάζει το κλίμα μεταξύ των λαών.
Πέραν αυτού, είναι το γεγονός ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση υποσχόταν ειρήνη, ευημερία, ασφάλεια και σταθερότητα, τα τελευταία χρόνια το πέπλο του φόβου κλονίζει ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο. Είναι η αδυναμία να βρεθεί αποτελεσματική λύση στο μεταναστευτικό κλίμα, αλλά κυρίως το γεγονός ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις που λαμβάνουν μέρος στην καρδιά της Ευρώπης αποδεικνύουν περίτρανα πως η Ευρώπη τη δεδομένη στιγμή αδυνατεί να προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια στους Ευρωπαίους πολίτες.
Το κύμα ανασφάλειας και η επιβολή άγριας λιτότητας σε κράτη μέλη κάνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να βιώνει μία βαθιά και πολύπλευρη εσωτερική κρίση αξιοπιστίας και συνύπαρξης των χωρών μελών της.
Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει ένα νέο κύμα ευρωσκεπτικισμού, που είναι διακριτό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μία πολιτική που μπορεί σε κάθε χώρα να διαφέρει, αλλά παντού οδηγεί στην ενίσχυση ακραίων και ριζοσπαστικών κινημάτων. Χαρακτηριστικό είναι το τι διαμείβεται το τελευταίο διάστημα στην Αγγλία. Ήδη η κλυδωνιζόμενη από την κρίση Γηραιά Ήπειρος παρακολουθεί τη διαμάχη του «Ναι» και του «Όχι», στην παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε., με τον φόβο μιας εξόδου που θα οδηγήσει την Ευρώπη σε αχαρτογράφητα νερά. Ένα σκληρό debate που ξύπνησε μίση, πάθη, φανατισμό και στοίχισε τελικώς τη ζωή στη βουλευτή των Εργατικών Τζο Κοξ.
Μπορεί όμως η Ευρώπη στο σημείο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή να επανακτήσει τη χαμένη της αξιοπιστία και να αντιστρέψει το ευρωσκεπτικιστικό κύμα που έχει δημιουργηθεί; Μπορεί. Γιατί παρά τις αδυναμίες και τις ελλείψεις της, παραμένει ένα συναρπαστικό υπερεθνικό οικοδόμημα. Η ίδια θα κληθεί να δώσει τις απαντήσεις για την εξέλιξη αυτής της κρίσης που δημιουργείται εντός της. Το πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι κοινό για όλα τα κράτη μέλη και η απάντηση για την αντιμετώπισή του πρέπει να βρεθεί από κοινού. Ένα εναλλακτικό σχέδιο για την Ευρώπη. Και για να βρεθεί, από κοινού τα κράτη μέλη θα πρέπει να ανακαλέσουν αυτούς τους πραγματικούς λόγους, που οδήγησαν στη δημιουργία της.
Υ.Γ: Η τραγωδία της δολοφονίας της βουλευτού των Εργατικών Τζο Κοξ συγκλόνισε αναπόφευκτα την κοινή γνώμη. Κατάφερε, ωστόσο, να καταδείξει με ποιο τρόπο αντιδρούν οι σοβαρές χώρες μπροστά σε μία κρίση: αναστολή εκστρατειών και πρόταξη της εθνικής ομοψυχίας. Ούτε τολμώ να σκεφτώ τις αντιδράσεις των δικών μας πολιτικών παικτών, εάν συνέβαινε στην Κύπρο μία ανάλογη τραγωδία.
