ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ο Τραμπ, οι στρατηγοί και το αόρατο χέρι

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

konstandaras@kathimerini.gr

Τ​​α πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα – στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στον κόσμο. Οσο κι αν ψηφοφόροι έχουν ατυχήσει με κάποιες επιλογές, φαίνεται να υπάρχει ακόμα κάτι –μια δύναμη, μια κεκτημένη ταχύτητα– που επιχειρεί να κρατήσει τα πράγματα σε μια σχετική ισορροπία. Αυτό το «αόρατο χέρι» μπορεί να μην είναι πάντα αόρατο, αλλά συνήθως λειτουργεί στο παρασκήνιο, όχι στο κέντρο της πολιτικής και της κοινωνίας. Συχνά κινείται στα όρια της «επίσημης» πολιτικής. Το παράδοξο είναι ότι αυτή η επιφανειακώς αθέμιτη παρέμβαση μπορεί να συμβάλει στην προστασία του συστήματος που φαίνεται να υπονομεύει.

Ξεκάθαρο παράδειγμα είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν στρατηγοί (απόστρατοι και ενεργοί) στο ανώτατο επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ. Ενώ ο ίδιος τούς επέλεξε για τα κορυφαία αξιώματα του προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, του συμβούλου εθνικής ασφαλείας και του υπουργού Αμυνας, οι στρατηγοί Κέλι, Μακμάστερ και Μάτις αντιστέκονται στις πιο ακραίες θέσεις του προέδρου – όπως τις εκφράζει στο Τwitter.

Ενίοτε, όπως στην απόφαση να διωχθούν διεμφυλικά άτομα από το στράτευμα, οι στρατιωτικοί αντιστέκονται διά της αδράνειας ή, όπως στην περίπτωση των προεδρικών απειλών εναντίον της Β. Κορέας, με άμεσες διαψεύσεις. Δεν είναι ασυνήθιστο σε πολλά μέρη του κόσμου στρατιωτικοί να επεμβαίνουν με πραξικόπημα για να «διορθώσουν» (κατά τη δική τους άποψη) τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά η αντίσταση των Αμερικανών στρατηγών εναντίον του προέδρου τους είναι πολύ ενδιαφέρουσα παραλλαγή.

Και ίσως καθορίσει το μέγεθος της ζημιάς που ο Ντόναλντ Τραμπ θα προκαλέσει στο πολίτευμα και στις σχέσεις της χώρας του με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Αντονι Σκαραμούτσι (σύμβουλος του προέδρου για δέκα ημέρες) είχε σχολιάσει αγανακτισμένος: «Υπάρχουν άνθρωποι σε αυτή την κυβέρνηση που νομίζουν ότι δουλειά τους είναι να σώσουν την Αμερική απ’ αυτόν τον πρόεδρο».

Οσον αφορά την Ευρώπη, εάν όλοι οι θεσμοί είχαν τηρήσει την ορθόδοξη πολιτική που πρεσβεύει η Γερμανία, ίσως να είχε χαθεί το κοινό νόμισμα και το ευρωπαϊκό εγχείρημα να είχε κλονιστεί ανεπανόρθωτα. Ευτυχώς, μια δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι το 2012, ότι θα έκανε «ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσει το ευρώ», καθησύχασε τις αγορές και απέτρεψε το κακό. Το πρόγραμμα αθρόας αγοράς κρατικών ομολόγων, επίσης, συνέβαλε στη διατήρηση της ευρωπαϊκής συνοχής.

Την περασμένη Τετάρτη, μιλώντας σε συνάντηση βραβευμένων με Νομπέλ οικονομολόγων στο Λίνταου της Γερμανίας, ο κ. Ντράγκι υπεραμύνθηκε των επιλογών του λέγοντας: «Οταν ο κόσμος αλλάζει, όπως συνέβη πριν από δέκα χρόνια, οι πολιτικές, κυρίως η δημοσιονομική πολιτική, πρέπει να προσαρμόζονται. Τέτοια προσαρμογή δεν είναι ποτέ εύκολη, απαιτεί ειλικρινή εκτίμηση των νέων συνθηκών χωρίς προκατάληψη, με καθαρή ματιά, απελευθερωμένη από την ανάγκη να προστατέψουμε μοντέλα που έχασαν την ικανότητα να εξηγήσουν τις εξελίξεις».

Αυτή η παράγραφος θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία. Σκεφθείτε πόσο θα διέφεραν τα πράγματα εάν οι Ευρωπαίοι ταγοί και η ελληνική πολιτική ηγεσία σκέφτονταν έτσι το 2010.

Στη χώρα μας, ο «πυρήνας» σταθερότητας είναι το παλιό σύστημα που υπάρχει ακόμη – όπως ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, κάποιοι πολιτικοί, δικαστές και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί. Ο πιο σοβαρός παράγοντας σταθερότητας, όμως, είναι η θέληση της πλειονότητας να διατηρηθεί ό,τι καλό αποκτήθηκε μέσα στις προηγούμενες δεκαετίες, να υπάρξει μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης. Το αόρατο χέρι στην Ελλάδα, παρά όλες τις περιπέτειες, πέρα από την πολιτική, παραμένει η δίψα για προκοπή.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Νίκος Κωνσταντάρας: Τελευταία Ενημέρωση

X