Προσοχή: Κινούμενη άμμος στην Συρία

Υπό το σκιά των τελευταίων βαρυσήμαντων εξελίξεων στην Συρία, σας έχω δυο σημαντικές ειδήσεις, μια δυσάρεστη και μια ευχάριστη. Η δυσάρεστη εξέλιξη είναι η εξής: Από το μεσημέρι του Σαββάτου, η περιοχή μας έχει έρθει πιο κοντά στο ενδεχόμενο μιας γενικευμένης, περιφερειακής σύρραξης, την οποία επιχειρούμε να αναλύσουμε εδώ και λίγα χρόνια στην συγκεκριμένη στήλη.

Το μεσημέρι του Σαββάτου, δίχως καμία προειδοποίηση, τα τουρκικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ κατά των θέσεων των Κούρδων ανταρτών στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Την στιγμή που άρχισαν να πέφτουν οι οβίδες και τα πυρά του τουρκικού στρατού πάνω τους, οι Κούρδοι αντάρτες βρισκόντουσαν μόλις λίγα μέτρα πιο έξω από την κωμόπολη Άζεζ. Έχοντας εξασφαλίσει τον έλεγχο της ενδοχώρας και μια αεροπορικής βάσης-καλύτερα πίστας αεροπλάνων- οι Κούρδοι στρέφουν την προσοχή τους στο Τζαράμπλους. Μέσα από την κατάληψη αυτής της πόλης περνά η ένωση του Κομπάνι με το δυτικότερο κουρδικό καντόνι, το Άφριν. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την ανάδυση ενός ενιαίου και αυτόνομου κουρδικού κράτους στην Συρία.

Η Τουρκία επιχειρώντας να προλάβει τις εξελίξεις και να εμποδίσει την προαναφερόμενη εξέλιξη, χτυπά την συριακή πτέρυγα του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος. Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό στην συνέχεια, ο τουρκικός στρατός πλήττει και θέσεις του συριακού στρατού, ο οποίος δίνει αγώνα δρόμου για να κερδίσει χαμένος έδαφος στο βορειοδυτικό κομμάτι της χώρας.

Σε περίπτωση που στο στόχαστρο της Τουρκίας βρισκόντουσαν αποκλειστικά οι Κούρδοι και η Δαμασκός, δεν θα είμασταν σε θέση να κάνουμε λόγο για έναν σοβαρό κίνδυνο, ο οποίος αφορά ολόκληρη την περιοχή μας. Ωστόσο, οι πληροφορίες μας δείχνουν ότι η νέα τουρκική επιθετικότητα δεν αφορά αποκλειστικά περιφερειακής εμβέλειας εξελίξεις.

Οι τουρκικές επιθέσεις σχετίζονται με τις μανούβρες των μεγάλων δυνάμεων και των αραβικών μοναρχιών και δυστυχώς αυτές οι μανούβρες μας οδηγούν σε νέες περιπέτειες. Επεξηγούμε δανειζόμενοι τα λόγια μιας τουρκικής στρατιωτικής πηγής, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις: «Δεν πρέπει να έχουμε την λανθασμένη εντύπωση ότι η κρίση της Συρίας είναι πλέον μια περιφερειακή υπόθεση. Η κρίση έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις εδώ και καιρό. Οδηγούμαστε σε μια μεγάλη αναμέτρηση. Από την σκοπιά της Τουρκίας, τρία είναι τα σημεία, τα οποία ξεχωρίζουν.

Πρώτον, ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων. Δεύτερος, οι κινήσεις των Κούρδων. Τρίτον, το μέλλον της Συρίας και του Ιράκ». H Τουρκία λοιπόν, δρομολογεί την δική της στρατηγική, την νέα επιθετικότητα της για τρεις βασικούς λόγους: Πρώτον, επιχειρεί να ορθώσει το ανάστημα της στις Μεγάλες Δυνάμεις. Από την στιγμή της πρόσφατης κατάρριψης του ρωσικού μαχητικού, η Μόσχα επιχειρεί να προκαλέσει την Τουρκία με διάφορες ευκαιρίες. Η τουρκική πλευρά προβληματίζεται για τις επιπτώσεις του ρωσικού ρεβανσισμού. Ωστόσο, δεν επιθυμεί να εκπέμψει το μήνυμα ότι δεν είναι σε θέση να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της.

Δεύτερον, η σημερινή τουρκική κυβέρνηση αποδείχθηκε ότι στοχεύει στην αναθεώρηση του τουρκικού εθνικισμού-μιλιταρισμού μέσα από την αναχαίτιση της ιστορικής δυναμικής του κουρδικού έθνους-κράτους. Τρίτον, ένας μεγάλος πόθος οδηγεί την τουρκική εξωτερική πολιτική του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Αυτός ο πόθος δεν είναι άλλος παρά η εγκαθίδρυση κυβερνήσεων του Κινήματος των Μουσουλμάνων Αδελφών στις γειτονικές χώρες, οι οποίες θα έχουν στενή συνεργασία με την Άγκυρα.

Οι προαναφερόμενοι τρεις στόχοι της Άγκυρας περιπλέκουν «επικίνδυνα» τις εξελίξεις στην Συρία. Και σαν δεν έφταναν όλα αυτά, επειδή η Άγκυρα αισθάνεται προδομένη από την Δύση σε πολλά ζητήματα και εκτεθειμένη στις απειλές που δημιουργεί ο άξονας Ρωσίας-Ιράν-Ιράκ-Συρίας-Κούρδων-Χεζμπολλάχ, τώρα στρέφει την προσοχή της στην περίφημη «σουνιτική συμμαχία», η οποία προετοιμάζεται για μια χερσαία εισβολή στην Συρία. Πρόκειται για μια στρατιωτική δύναμη περίπου 150.000 ανδρών, εξοπλισμένη με την σύγχρονη στρατιωτική τεχνολογία. Στην Υεμένη, η εν λόγω συμμαχία δεν έχει καταφέρει να σημειώσει αξιοσημείωτη επιτυχία. Τώρα, η σειρά έχει έρθει στην Συρία.

Εν συντομία, με την Τουρκία να παρασέρνεται πίσω από τις δικές της φιλοδοξίες, τις αραβικές μοναρχίες πίσω από τον τυχοδιωκτισμό, με τις Μεγάλες Δυνάμεις να παρουσιάζουν σημάδια κόπωσης και αναποτελεσματικότητας, η περιοχή μας κινείται πάνω σε μια άκρως επικίνδυνη κινούμενη άμμο. Πλέον όλα τα ενδεχόμενα και όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Αυτή είναι η άσχημη και «επικίνδυνη» είδηση της ημέρας.

Ωστόσο, υπάρχει και η «καλή» είδηση της ημέρας (αν όντως μπορούμε να την κατονομάσουμε έτσι). Η μεγάλη ιμπεριαλιστική αναμέτρηση στην Μεσοποταμία, το δεύτερο μέτωπο της αναμέτρησης της Δύσης με τις αναδυόμενες δυνάμεις (το πρώτο ήταν η Ουκρανία), μας έχει φέρει αντιμέτωπους με ένα είδος ισορροπία τρόμου. Για να το θέσουμε λαϊκά, παρά τις μαγκιές της, η Ρωσία γνωρίζει πολύ καλά οι δυνατότητες της για μια μετωπική στρατιωτική, διπλωματική και οικονομική αναμέτρηση είναι περιορισμένες.

Το Ιράν, το οποίο μόλις αυτές τις ημέρες βγαίνει από την οικονομική και διπλωματική απομόνωση, δεν επιθυμεί να επιστρέψει γρήγορα στις ημέρες της «ένδοξης απομόνωσης». Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν έχει την δυνατότητα να αναμετρηθεί με δυο πυρηνικές δυνάμεις, την Ρωσία και το Ιράν. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι ημέρες της ηγεμονίας της στην Μεσοποταμία έχουν φτάσει στο τέλος τους.

Για τους συγκεκριμένους λόγους λοιπόν, τελικά ενδέχεται τελικά να μην οδηγηθούμε σε γενικευμένη σύρραξη και να παραμείνουμε για αρκετό καιρό, ίσως και δεκαετίες, απασχολημένοι με «ελεγχόμενες εντάσεις». Φυσικά όλα θα εξαρτηθούν εν μέρει από έναν «απρόβλεπτο» παράγοντα, την ανθρώπινη ψυχολογία…