Ο Ερντογάν αλλάζει στρατηγικές

Τις τελευταίες εβδομάδες, η προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης και των ξένων κυβερνήσεων είναι στραμμένη στις νέες μανούβρες της Άγκυρας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Λίγο μετά την απομάκρυνση των Αχμέτ Νταβούτογλου και Φεριντούν Σινιρλίογλου από την εξουσία, η νέα τουρκική κυβέρνηση, σε στενή συνεργασία με το νέο Προεδρικό Μέγαρο της Άγκυρας λαμβάνει νέες αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής.

Πρώτα ήρθε η τελική αποκατάσταση των τουρκοισραηλινών σχέσεων. Οι δυο πλευρές ετοιμάζονται να ανταλλάξουν πρεσβευτές και η τουρκοισραηλινές σχέσεις αναπτύσσουν μια νέα δυναμική, η οποία ξεπερνά πλέον τα στενά όρια της διπλωματίας. Στο «στρατιωτικό πεδίο», η συγκεκριμένη στήλη πληροφορείται ότι οι δυο χώρες έχουν εντατικοποιήσει την παρασκηνιακή συνεργασία τους κυρίως στο μέτωπο του εμφυλίου της Συρίας. Την ίδια στιγμή, εκφράζονται σκέψεις και ιδέες για την συνεργασία των δυο χωρών και στο πεδίο της ενέργειας.

Παράλληλα με την αποκατάσταση των σχέσεων της με το Τελ Αβίβ, η Άγκυρα έστρεψε τα βλέμματα της και στην Μόσχα. Μετά από την απολογία του Τούρκου Προέδρου για την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, οι δυο πλευρές άρχισαν να συζητούν την προοπτική της αποκατάστασης των διμερών σχέσεων. Μέσα στα πλαίσια της συγκεκριμένης συζήτησης, η Ρωσία ξεκίνησε να χαλαρώνει τις αυστηρές ποινές που είχε επιβάλλει στην Τουρκία στα πεδία της οικονομίας και του τουρισμού. Την στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο άρθρο γνώμης, οι πρώτοι Ρώσοι τουρίστες είχαν εγκατασταθεί προ πολλού στα ξενοδοχεία της Αττάλειας.

Η αποκατάσταση των ρωσοτουρκικών σχέσεων δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα. Η ρωσική πλευρά επιμένει στις θέσεις της. Δια του στόματος της εκπροσώπου του Υπουργείου Εξωτερικών, η Μόσχα υπενθυμίζει στην Άγκυρα ότι πριν από την τελική ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων, η ίδια θα πρέπει να πραγματοποιήσει κάποια σημαντικά βήματα. Πρώτα από όλα θα πρέπει να διακόψει την συνεργασία της με τις «τρομοκρατικές» οργανώσεις στην Συρία. Η Άγκυρα δεν είναι πρόθυμη να συζητήσει αυτό το ενδεχόμενο.

Δύσκολο είναι και το εγχείρημα της αποκατάστασης των σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου. Την στιγμή που γραφόταν αυτό το άρθρο γνώμης, στελέχη του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών ετοιμαζόντουσαν για μια σημαντική αποστολή στην πρωτεύουσα της Αιγύπτου. Οι δυο πλευρές θα θέσουν επί τάπητος την προοπτική της αποκατάστασης των διμερών σχέσεων. Ο αναγνώστης της Κ έχει ήδη ενημερωθεί ότι η Άγκυρα θέτει μια σειρά σημαντικών προϋποθέσεων για την τελική αποκατάσταση των τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων. Η Αίγυπτος κρατά αποστάσεις ασφαλείας από αυτά τα αιτήματα.
Όποιος και αν είναι ο βαθμός δυσκολίας των νέων εγχειρημάτων και μανουβρών, το τουρκικό Προεδρικό εμφανίζεται αποφασισμένο να προχωρήσει στην τροποποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Αυτό επισημάνει στην Κ μια πηγή που παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στον στενό κύκλο συνεργατών του Τούρκου Προέδρου. «Θα αυξήσουμε τον αριθμό των φίλων μας στην περιοχή και θα προχωρήσουμε στην δημιουργία νέων πλαισίων περιφερειακής συνεργασίας», τονίζει η πηγή μας.

Η επιμονή της τουρκικής κυβέρνησης και του Προεδρικού για την αλλαγή των πάγιων στρατηγικών δεν περιορίζεται στο πεδίο της διπλωματίας. Την επόμενη περίοδο, αλλαγή στάσης ενδέχεται να δούμε και στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο της χώρας. Το Προεδρικό συνειδητοποιεί ότι οι λαοί και οι ευρύτερες μερίδες της κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου της Τουρκίας δεν εμφανίζονται έτοιμες για μια συνεννόηση και συνεργασία που θα άνοιγε τον δρόμο για την δημιουργία του νέου συντάγματος και πολιτεύματος της χώρας. Για αυτό τον λόγο, η κυβέρνηση εστιάζει την προσοχή της σε δυο ενδεχόμενα. Είτε σε λίγους μήνες θα οδηγήσει την χώρα σε πρόωρες εκλογές, είτε θα περιοριστεί με μια μικρή τροποποίηση του συντάγματος που θα ανοίγει τον δρόμο για την επιστροφή του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν στο κόμμα του, αυτή την φορά με την ιδιότητα του Προέδρου της Τουρκίας.

Να περιμένουμε ένα άνοιγμα για το Κυπριακό;

Μανούβρες στο πεδίο της διπλωματίας, τροποποίηση σχεδίων στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής. Την στιγμή που λαμβάνουν χώρα αυτές οι σημαντικές εξελίξεις, θα πρέπει να αναμένουμε από την Τουρκία ένα άνοιγμα και στο πεδίο του Κυπριακού; Θα μπορούσε η Τουρκία να επιταχύνει την διαδικασία της επίλυσης πραγματοποιώντας κάποια βήματα καλής θελήσεως;

Οι καλά ενημερωμένες τουρκικές πηγές της εφημερίδας μας, απαντώντας το εν λόγω ερώτημα τονίζουν τα εξής σημεία: «Στο Κυπριακό οι κόκκινες γραμμές της Τουρκίας είναι γνωστές. Στοχεύουμε στην αυτονομία των Τουρκοκύπριων στο νέο ομόσπονδο σχήμα της χώρας. Το βόρειο κομμάτι του νησιού, μετά την λύση θα πρέπει να έχει τουρκοκυπριακό χαρακτήρα, δίχως καμία έκπτωση και προϋπόθεση. Επίσης, η Τουρκία θα πρέπει να συνεχίσει να έχει τον ρόλο του εγγυητή στο νέο πλαίσιο. Εφόσον η κυβέρνηση του Αναστασιάδη είναι πρόθυμη να αποδεχτεί αυτές τις αρχές της τουρκικής πλευράς δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για την άμεση λύση του Κυπριακού. Τότε θα ανοίξει ο δρόμος για τον επαναπροσδιορισμό της γραμμής που θα χωρίζει τα δυο ιδρυτικά κράτη μετά την λύση. Έτσι θα είμαστε στην θέση να συζητήσουμε την μείωση των στρατευμάτων. Και φυσικά θα ξεκινήσει η συνεργασία μας στα πεδία του νερού και του φυσικού αερίου».