ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Έρχονται σαρωτικές εξελίξεις σε Τουρκία και Κατεχόμενα

Μετά την αναχαίτιση της δυναμικής που δημιούργησε η απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και την απομάκρυνση του 44% των στρατηγών από τα καθήκοντά τους, σε Τουρκία, Κύπρο, καθώς και στο εξωτερικό έχει αρχίσει να επικρατεί η άποψη ότι ο «πανίσχυρος» Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν έχει κατορθώσει να ελέγξει εξ΄ ολοκλήρου τις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας του. Ακόμη, κάποιοι κύκλοι προβάλλουν την άποψη ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει πλέον την δυνατότητα να οδηγήσει την χώρα του σε ένα αυταρχικό καθεστώς.

Οι τελευταίες εξελίξεις δεν επιβεβαιώνουν την προαναφερόμενη πρόβλεψη και αυτό άλλωστε υπογραμμίζουν η Κ και η συγκεκριμένη στήλη τις τελευταίες εβδομάδες. Η απόπειρα πραξικοπήματος έχει ανοίξει μεγάλες πληγές στο εσωτερικό της Τουρκίας οι οποίες δεν είναι δυνατόν να κλείσουν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πρώτα από όλα έχει προκύψει το ζήτημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού στις ένοπλες δυνάμεις και στις διάφορες κρατικές δομές. Για να καλύψει τις έκτακτες ανάγκες, η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) υποχρεώνεται να στρέψει το βλέμμα της στους κεμαλιστές στρατηγούς, αστυνομικούς και γραφειοκράτες, οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τα καθήκοντά τους κατά την περίοδο 2009-2013. Το ανακοινωθέν των πραξικοπηματιών που δόθηκε στην δημοσιότητα την νύχτα της 15ης Ιουλίου εκφράζει τους προβληματισμούς και τις φιλοδοξίες αυτών των μερίδων της κοινωνίας. «Αν επιθυμείτε να με εκτελέσετε να θυμάστε ότι είμαι πραξικοπηματίας, όχι όμως άνθρωπος του Γκιουλέν», επισημαίνει αξιωματικός του τουρκικού στρατού που έλαβε μέρος στο πραξικόπημα και στον βομβαρδισμό της Άγκυρας.

Την ίδια στιγμή υπάρχει και η «οικονομική» πτυχή του όλου ζητήματος. Το τελευταίο διάστημα, η τουρκική οικονομία παρουσιάζει άκρως ανησυχητικά σημάδια. Η τουριστική βιομηχανία έχει βυθιστεί σε μια μεγάλη κρίση. Στην Κωνσταντινούπολη, σε συνοικίες όπου κατοικούν μεσαία και ανώτερα στρώματα, για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια, υπάρχουν κενά καταστήματα και κενές διαμερίσματα πολυκατοικιών. «Επιχειρούμε να αποκρύψουμε τα σημάδια της μεγάλης κρίσης που μας έχει χτυπήσει. Η κυβέρνηση επιχειρεί να τονώσει την αγορά με μεγάλα δημόσια έργα.

Ωστόσο, δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας», δηλώνει σε αυτή την στήλη ένας από τους μεγαλύτερους κτηματομεσίτες της Τουρκίας, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με το κυβερνών κόμμα και δεν επιθυμεί να κατονομαστεί. Την ίδια στιγμή, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον τελικό «λογαριασμό» που αφήνει πίσω του το αποτυχημένο πραξικόπημα. Η οικονομική ζημιά είναι τεράστια και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η τουρκική κυβέρνηση.

Παράλληλα δεν μπορεί να παραβλεφθεί και η «εξωτερική» πτυχή των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία εδώ και λίγες εβδομάδες. Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάϊντεν, μεταβαίνει στις 24 Αυγούστου εκτάκτως στην Άγκυρα για να θέσει επί τάπητος το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Η Υπόθεση Γκιουλέν, η στροφή της Άγκυρας προς την Μόσχα και την «Ανατολή» και τα τελευταία αυστηρά μηνύματα που ανταλλάσσονται στον άξονα Ουάσιγκτον-Άγκυρας δημιουργούν πολλά ερωτηματικά για το μέλλον μιας στρατηγικής συμμαχίας που δημιουργήθηκε στον απόηχο του τέλους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλα αυτά συμβαίνουν την στιγμή στον άξονα Κουρδικού Ζητήματος-πολέμων Συρίας και Ιράκ λαμβάνουν χώρα ιστορικής σημασίας εξελίξεις που δίνουν διαστάσεις στις ανησυχίες της Άγκυρας.

Φυσικά, καθώς αναλύουμε τους «πονοκέφαλους» του κ. Ερντογάν και της κυβέρνησης του ΑΚΡ δεν πρέπει να αγνοήσουμε την σημασία των τελευταίων εξελίξεων στο Κουρδικό Ζήτημα. Η ένταση έχει πλέον σκαρφαλώσει σε άκρως επικίνδυνα επίπεδα. Στο ανατολικό κομμάτι της Τουρκίας το αιματοκύλισμα συνεχίζεται. Στην Συρία οι Κούρδοι καταγράφουν ιστορική επιτυχία και η Άγκυρα παρακολουθεί με έντονη ανησυχία. Αυτές οι εξελίξεις θα μας απασχολήσουν κατά την επόμενη περίοδο.

Έρχονται εξελίξεις

Από την περίοδο ίδρυσης του μέχρι σήμερα (2001-2016) η «ηγεμονική» εξουσία του ΑΚΡ έχει στηριχθεί πάνω σε τέσσερα θεμέλια: Πολιτική ηγεμονία, ταξική ηγεμονία, ιδεολογική ηγεμονία και ισχυρή - χαρισματική ηγεσία. Τα τελευταία 15 χρόνια, το ΑΚΡ κατόρθωσε να αντιμετωπίσει μια σειρά κρίσεων και προβλημάτων εργαλειοποιώντας τα εν λόγω τέσσερα σκέλη της ηγεμονίας του. Από καλά πληροφορημένες πηγές στην Άγκυρα μαθαίνουμε ότι το κυβερνών κόμμα ετοιμάζεται να λάβει παρόμοιες πρωτοβουλίες κατά τις επόμενες εβδομάδες.

Σε πολιτικό επίπεδο, το ΑΚΡ στοχεύει άμεσα στην ενίσχυση της πολιτικής ηγεμονίας του μέσα από την τροποποίηση του πολιτεύματος και τον εκ νέου έλεγχο του στρατού και των διάφορων δομών του κρατικού μηχανισμού. Με έξυπνο τρόπο, το ΑΚΡ επιχειρεί να εμπλέξει τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε αυτή την προσπάθεια. Τις επόμενες εβδομάδες λοιπόν, εκτός από τις χιλιάδες απολύσεις και φυλακίσεις στον στρατό και στο δημόσιο, έρχονται κινήσεις-έκπληξη στην γραφειοκρατία αλλά και στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας. Παρόμοια βήματα ετοιμάζεται να λάβει η Άγκυρα και στην άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής, με ειδικά κλιμάκια να έχουν ήδη δρομολογήσει «διαδικασίες» και «επιχειρήσεις».
Σε ταξικό επίπεδο, όπως τονίστηκε παραπάνω, η κυβέρνηση ρίχνει στην αρένα της οικονομίας το «ισχυρό χαρτί» των δημόσιων έργων. Την ίδια στιγμή τα λεγόμενα «φιλέτα», τα περιουσιακά στοιχεία του Γκιουλέν και του στρατού δηλαδή, φαίνεται να προορίζονται για τους «ανθρώπους» της κυβέρνησης.

Σε ιδεολογικό επίπεδο, η εντατικοποίηση της προβολής του συνδυασμού σουνιτικού-χανεφίδικου Ισλάμ και (παν)τουρκισμού είναι γεγονός. Σε αυτό το πεδίο η συμμαχία της κυβέρνησης με τους κεμαλιστές και τους Γκρίζους Λύκους οδηγεί την κυβέρνηση του ΑΚΡ σε μονόδρομο.

Τέλος, έχοντας λάβει υπόψη του τα προαναφερόμενα προβλήματα και την χαοτική κατάσταση που επικρατεί τόσο στο τουρκικό κράτος, όσο και στο εσωτερικό του κόμματός του, ο Πρόεδρος Ερντογάν και οι συνεργάτες του αποφασίζουν να εντατικοποιήσουν την εκστρατεία της «προσωπολατρίας». «Ο Ερντογάν είναι το πιο ισχυρό μας χαρτί, ίσως και το μοναδικό ισχυρό και αποτελεσματικό χαρτί», τονίζει σε αυτή την στήλη ένας επικοινωνιολόγος που πριν από χρόνια έλαβε μέρος στις εκστρατείες του ΑΚΡ, αλλά και του μεγαλύτερου κόμματος της τ/κ Αριστεράς.

X