Ο φίλος Χ. πριν από λίγο καιρό ολοκλήρωσε με μεγάλη επιτυχία την διδακτορική διατριβή του στην Βρετανία. Έχοντας αφήσει πίσω του μια λαμπρή φοιτητική περίοδο σε Κύπρο και Βρετανία και έχοντας εμπλουτίσει το βιογραφικό του με επιστημονικά συνέδρια και επιστημονικά άρθρα, τα οποία προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του επιστημονικού κόσμου αποφάσισε να επιστρέψει στην γενέτειρα γη και να συμβάλλει στον εμπλουτισμό της επιστημονική γνώσης αυτού του τόπου.
Ο Χ. επέστρεψε στην Κύπρο με πολλές ελπίδες και έχοντας πολλά σχέδια. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια μικρή βοήθεια-υποστήριξη ενός ντόπιου επιστημονικού φορέα για ένα καλό ξεκίνημα. Δεν ονειρευόταν μυθικά ποσά, μεγάλους μισθούς ή δόξα. Το μόνο που επιθυμούσε ήταν μια καλή αρχή για να συμβάλει στα επιστημονικά δρώμενα της Κύπρου.
Ο Χ. παρέμεινε στο νησί μας για περίπου δυο χρόνια μετά την ολοκλήρωση της διδακτορικής του διατριβής. Σε αυτό το διάστημα έστειλε το βιογραφικό του σε διάφορα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και κλήθηκε να περάσει από τις περίφημες συνεντεύξεις. Στο τέλος αυτής της επίπονης διαδικασίας θα διαπίστωνε με πικρία ότι όλες οι διαδικασίες στα πανεπιστήμια του τόπου είναι πάνω-κάτω «στημένες», με τον όρο «αξιοκρατία» να αποτελεί ανάμνηση από μακρινά, σχεδόν ουτοπικά μέρη.
Θυμάμαι όταν πριν από λίγο καιρό ο φίλος Χ. μοιράστηκε μαζί μου μια πρόσφατη εμπειρία του. Ένα ντόπιο πανεπιστήμιο τον κάλεσε σε συνέντευξη γεγονός που αναπτέρωσε τις ελπίδες του. Την συνέχεια της ιστορίας την «ακούμε» από τον ίδιον: «Τι να σας πω; Πρόκειται για μια τραγελαφική ιστορία. Οι υπεύθυνοι της συνέντευξης συμμετείχαν σε αυτήν λες και επρόκειτο για αγγαρεία. Δεν τους ενδιέφερε το βιογραφικό μου, ούτε οι ικανότητές μου. Επιχείρησαν να ανακαλύψουν μαύρες τρύπες και αδυναμίες στην προσωπικότητα και στο ακαδημαϊκό έργο μου. Φυσικά και δεν μου προσέφεραν την θέση. Αντιθέτως, μετά την συνέντευξη με οδήγησαν στο σημείο να αρχίσω να αμφιβάλλω για τις δυνατότητές μου».
Λίγο μετά το εν λόγω περιστατικό, ένα βρετανικό πανεπιστήμιο του Λονδίνου εντόπισε το βιογραφικό σημείωμα του φίλου Χ. σε μια ιστοσελίδα. Τον κάλεσε σε εξ’ αποστάσεως συνέντευξη και αμέσως αποφάσισε να προχωρήσει σε μόνιμη συνεργασία. Έτσι, ο φίλος Χ. «τίναξε» στην κυριολεξία στον αέρα την ζωή και τα όνειρά του στην Κύπρο και τράβηξε εκ νέου τον δρόμο της ξενιτιάς. Σήμερα ζει και «δημιουργεί» ευτυχισμένος στο Λονδίνο. «Δεν φεύγω για τα χρήματα ή για χάρη των αξιωμάτων. Φεύγω γιατί εκεί υπάρχει αξιοκρατία και ευκαιρίες για ανάδειξη του έργου και των ικανοτήτων σου», μου ανέφερε σε μια από τις τελευταίες συναντήσεις μας στην Λάρνακα.
Εστιάζω στην προαναφερόμενη αληθινή μαρτυρία υπό την σκιά των μεγάλων σκανδάλων που ξεσπούν στα ακαδημαϊκά ιδρύματα αυτού του τόπου. Τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είχαν αναλάβει τον εκσυγχρονισμό της ντόπιας κοινωνίας μέσα από τον εμπλουτισμό της επιστημονικής γνώσης και της κατοχύρωσης της αξιοκρατίας, σήμερα βουλιάζουν μέσα σε οικονομικά σκάνδαλα και αντιμετωπίζουν μια θύελλα αυθαιρεσιών. Προσωπικά έχω πικρές εμπειρίες με πολλά από αυτά τα ιδρύματα, οι οποίες ίσως και να αφορούν πολιτικές σκοπιμότητες, έλλειψη αξιοκρατίας ή διαπλεκόμενα συμφέροντα. Από ότι φαίνεται δεν είμαι μόνος σε αυτό το ταξίδι της πικρίας και της απογοήτευσης. Ολόκληρη η Κύπρος είναι σύντροφός μου.
Υπό την σκιά των τελευταίων εξελίξεων προκύπτουν σημαντικά ερωτήματα, τα οποία καλείται να απαντήσει η ίδια η κοινωνία αυτού του νησιού. Για ποιο λόγο εκφράζουμε προβληματισμό και παράπονα για τα νέα σκάνδαλα, την στιγμή που φέρουμε οι ίδιοι το μερίδιο λέοντος σε αυτά; Εμείς, δηλαδή η ίδια η κοινωνία, δεν είμαστε αυτοί που συντηρούμε το εν λόγω σάπιο σύστημα; Εμείς δεν είμαστε που αυτοί που συντηρούν την εν λόγω «καταστροφική» εικόνα, η οποία εγκλωβίζει μέσα στην απραξία τις επόμενες γενιές του τόπου, με την ψήφο μας, τα διαπλεκόμενα συμφέροντά μας ή απλώς με την ανοχή μας; Εμείς δεν είμαστε που ζητάμε την λύση του Κυπριακού, «αλλά χωρίς τους Τούρκους», ενώ την ίδια στιγμή δεν έχουμε καταθέσει ούτε μια πρόταση για την εξυγίανση του ξεπεσμένου, διεφθαρμένου εξελληνισμένου κυπριακού κράτους;
Για ποιο λόγο εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας απέναντι στα φαινόμενα διαφθοράς στα ακαδημαϊκά ιδρύματα του τόπου, την στιγμή που διαπιστώνουμε ότι αυτά εξυπηρετούν «άλλου είδους» συμφέροντα; Πρέπει να είμαστε «διάνοιες» για να διαπιστώσουμε ότι η «ακαδημία» ήταν απούσα σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας, στην Διάσκεψη του Κραν Μοντάνα; Πρέπει να φέρουμε βαθιά επιστημονική γνώση για να αντιληφθούμε τα διαπλεκόμενα συμφέροντα ακαδημίας-πολιτικής υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων και των εξαγγελιών εν όψει προεδρικών εκλογών;
Χωρίς αυτοκριτική το μόνο που μας απομένει είναι η γκρίνια και το μαράζι. Κάπως έτσι έχουμε χάσει ως Κύπρος το λαμπρό ακαδημαϊκό έργο του κάθε φίλου Χ. στο εξωτερικό.
Γλύκα όνειρα Κύπρος. Winter is coming.
