Πριν από λίγα εικοσιτετράωρα οι δυο ηγέτες της Κύπρου συναντήθηκαν και εστίασαν σε δυο σημαντικά πεδία. Πρώτον, συμφώνησαν στο άνοιγμα δυο νέων οδοφραγμάτων, τα οποία είχαν υποσχεθεί πριν από περίπου τρία χρόνια. Δεύτερον, συζήτησαν το ζήτημα της χαλαρής ομοσπονδίας, ένα νέο «κεφάλαιο» στο Κυπριακό, το οποίο όπως όλα δείχνουν ανοίγει πλέον η ελληνοκυπριακή ηγεσία. Η νέα συνάντηση των δυο ηγετών, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν άνοιξε μια νέα σελίδα στις διαπραγματεύσεις. Οι δυο πλευρές επέλεξαν να αναμένουν την επιστροφή της προσωρινής συνεργάτιδας του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο νησί πριν λάβουν οποιαδήποτε απόφαση που θα έχει αντίκτυπο για το μέλλον του Κυπριακού.
Στον απόηχο των προαναφερόμενων εξελίξεων, στην διεθνή πολιτική σκηνική, έλαβαν χώρα σημαντικές εξελίξεις που αφορούν την «γειτονιά» μας. Πρώτον, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την απόσυρσή τους από μια σημαντική συμφωνία με την Ρωσία, η οποία αφορά τον περιορισμό των επικίνδυνων όπλων (όπλων μαζικής καταστροφής). Πρόκειται για μια συμφωνία η οποία είχε αφήσει την σφραγίδα της στο τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Για αυτόν άλλωστε τον λόγο, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης ο οποίος ήταν αυτός που υπέγραψε την συμφωνία, την οποία σήμερα αχρηστεύει η ηγεσία του Ντόναλτ Τραμπ, έσπευσε αμέσως να προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις της εν λόγω εξέλιξης. Ο ίδιος στηρίζει πλέον τις ελπίδες του στους συμμάχους των ΗΠΑ και στην Ρωσία για την ορθή διαχείριση των αποτελεσμάτων αυτής της εξέλιξης.
Παράλληλα με το προαναφερόμενο βήμα, οι ΗΠΑ έλαβαν την προηγούμενη εβδομάδα και μια άλλη σημαντική πρωτοβουλία. Με παρασκηνιακές κινήσεις έγιναν κομμάτι-πρωταγωνιστής στο δράμα που ακούει στο όνομα «Τζαμάλ Κασόγκι (Κασικτσί)». Ο Τραμπ επιχειρώντας να παρέχει ασπίδα προστασίας στον Πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας, με τον οποίο συνεργάζεται σε σειρά ζητημάτων, έστειλε την αρχηγό της CIA στην Τουρκία με σκοπό να διαπραγματευθεί με την τουρκική πλευρά τους μελλοντικούς χειρισμούς στην όλη υπόθεση. Σύμφωνα με κάποιες πηγές και ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, η αρχηγός της CIA μετέφερε στην Άγκυρα φακέλους διαφθοράς, οι οποίοι «καίνε» τον κύκλο του Προεδρικού. Με αυτούς τους «φακέλους» οι ΗΠΑ ενδέχεται να επιχείρησαν να επιβάλλουν «συμβιβαστικές λύσεις» στην τουρκική πλευρά. Και όλα αυτά συνέβησαν την στιγμή που ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας έστελνε «προειδοποιητικές βολές» σε Αθήνα και Λευκωσία και ανακοίνωνε την εγκατάσταση των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων τύπου S-400 στην χώρα του. Το δε ΝΑΤΟ, προχωρούσε σε μια μεγάλη άσκηση-προειδοποίηση για την Ρωσία.
Αν λοιπόν συμπληρώσουμε το πάζλ των εξελίξεων λαμβάνοντας υπόψη και τα τρέχοντα γεγονότα πίσω από τα οποία μπορεί να κρύβεται το Ιράν, λ.χ. την νέα έξαρση των επιθέσεων της Ισλαμιστικής Τζιχάντ στην Παλαιστίνη, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε το που οδηγούμαστε; Γιατί οι ΗΠΑ αχρηστεύουν μια ιστορική συμφωνία, γιατί απειλούν τον Ερντογάν για την Υπόθεση Κασόγκι (βλπ. Παράγοντα Ιράν) και γιατί η διεθνής κοινότητα εστιάζει στην εγκατάσταση ρωσικών πυραύλων στην Τουρκία; Οι μέχρι στιγμής, οι πληροφορίες και τα νέα δεδομένα μας οδηγούν σε δυο συμπεράσματα.
Πρώτον, η διεθνής διπλωματική σκηνή εισέρχεται σε μια νέα περίοδο. Ολοκληρώνεται η φάση που διαμεσολάβησε από το τέλος του προηγούμενου Ψυχρού Πολέμου μέχρι και τις ημέρες μας, μια περίοδος στην οποία οι ΗΠΑ είχαν το πάνω χέρι, και στην παγκόσμια πολιτική σκηνή οι εξελίξεις ήταν λίγο πολύ «προβλέψιμες» και «διαχειρίσιμες». Η οικονομία, τα ταξικά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα βρίσκονται φυσικά στην «καρδιά» αυτής της εξέλιξης (βλπ. Νέοι εμπορικοί πόλεμοι).
Δεν είμαι σίγουρος ακόμη για την «κωδική ονομασία» που θα φέρει η νέα περίοδος της πολυδιάστατης αντιπαράθεσης. Κάποιοι αναλυτές κάνουν λόγο για νέο Ψυχρό Πόλεμο. Προσωπική μου άποψη είναι ότι τα τέλη του 2018 φέρουν περισσότερα κοινά σημεία με τα μέσα του 1914, παρά με την περίοδο 1945-1991. Και αυτό διότι ο παγκόσμιος καπιταλισμός χαρακτηρίζεται από αναταράξεις και κρίσεις, οι οποίες οδηγούν στην άνοδο του εθνικισμού, των ριζοσπαστικών κινημάτων και της παγκόσμιας αβεβαιότητας.
Δεύτερον, σε σχέση με τα προαναφερόμενα τίθεται το εξής σημαντικό ερώτημα: Οι πρωταγωνιστές αυτής της νέας περιόδου της ιστορίας ποια στάση θα τηρήσουν απέναντι στις κρίσιμες εξελίξεις; Θα επιστρατευτούν «ακραίες» πρακτικές και επιλογές (όπως λ.χ. το 1914) ή θα χρησιμοποιήσουν εναλλακτικά ένα αμάλγαμα διπλωματίας, οικονομικών (ενεργειακών) πιέσεων για να πετύχουν την κυριαρχία τους τόσο σε περιφερειακό όσο και παγκόσμιο επίπεδο;
Ολοκληρώνω με μια επισήμανση μιας καλά ενημερωμένης δυτικής πηγής που παρακολουθεί από θέση εξουσίας όλα τα «καυτά» ζητήματα της περιοχής μας (Παλαιστινιακό, Κουρδικό, Συρία και Κυπριακό), η οποία σχετίζεται με το τελευταίο ερώτημα που θέσαμε: «Οι πόλεμοι, οι ανοιχτές αντιπαραθέσεις αποτελούν την τελευταία επιλογή γιατί αυτοί είναι δαπανηροί και δεν εξυπηρετούν άμεσα τα συμφέροντα των εμπλεκόμενων πλευρών. Αντί «θερμούς» πολέμους στο άμεσο διάστημα θα παρατηρήσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο την ανέγερση νέων ειδών «τοίχων», νέων μπλοκ αντιπαράθεσης. Η διπλωματία, η ενέργεια, η οικονομία και τα περίφημα covert operations θα είναι κομμάτι αυτού του νέου παιχνιδιού. Σε διπλωματικό επίπεδο όλες οι χώρες και οι κοινωνίες θα κληθούν να λάβουν αποφάσεις, πολλές φορές οδυνηρές. Σε κάποιες περιπτώσεις τα διαζύγια ή η λήψη συμβιβαστικών αποφάσεων οι οποίες δεν θα ικανοποιούν πλήρως τις ντόπιες κοινωνίες, θα είναι οι παράγοντες που θα αποτρέψουν την κορύφωση της έντασης».
«Διαζύγιο; Μήπως αναφερόμαστε στο Κυπριακό και στην μελλοντική τροπή των εξελίξεων;» Η πηγή μας ολοκληρώνει με την εξής, «λακωνική» απάντηση: «Είναι δυνατόν η Δύση να κάνει business με μια χώρα (Τουρκία) που έχει μπει στο κρεβάτι με τον Πούτιν και τον Χαμανέι; Μήπως εναλλακτικού τύπου, δημιουργικές επιλογές είναι προτιμότερες;» Προσωπικά όχι μονάχα δεν με ικανοποιεί αυτή η απάντηση, αλλά εντείνει τους προβληματισμούς μου… Μεγάλη προσοχή λοιπόν, στις παγίδες που μας «στήνει» η νέα παγκόσμια αναμέτρηση…
