«Οι Κούρδοι χρειάζονται τον Σύριο πρόεδρο Μπασάρ Αλ-Ασάντ μόνο για μια συμμαχία ευκαιριακού τύπου. (Μετά την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, ο Ασάντ) θα αρχίσει να τους αντιμετωπίζει, όπως συνέβη και με άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης. Για τους Κούρδους, η επιλογή είναι μεταξύ ενός γρήγορου θανάτου από μια τουρκική επιχείρηση και μιας «ξεθωριάσματος (οπισθοχώρησης)» που θα χάνεται στο βάθος του χρόνου».
Η παραπάνω τοποθέτηση ήρθε από έναν έμπειρο Ρώσο αναλυτή, τον Κυρίλ Σεμένωφ, ο οποίος είναι εμπειρογνώμονας του ρωσικού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Για τον Ρώσο επιστήμονα, το μέλλον των Κούρδων της Συρίας πλέον είναι προκαθορισμένο. Είτε θα ενταχθούν σταδιακά στο ανασυγκροτημένο συριακό κράτος είτε θα «εξαφανιστούν» από το νέο πολιτικό σκηνικό της Συρίας.
Ο Ρώσος αναλυτής μοιράστηκε αυτήν την απαισιόδοξη πρόβλεψη την ώρα που στο βόρειο τμήμα της Κύπρου ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας δεχόταν καταιγισμό υβριστικών και απειλητικών μηνυμάτων. Η πρώτη τοποθέτηση του Μουσταφά Ακιντζί για τις εξελίξεις στην Συρία, οι αναφορές του στον πόλεμο του 1974 ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων στην Άγκυρα και στην τ/κ κοινότητα. Για δεύτερη φορά μετά την υπόθεση της Αφρίκα, ο Τούρκος Πρόεδρος ζήτησε από τους τ/κ «να δώσουν ένα καλό μάθημα» στον κ. Ακιντζί και στους ομοϊδεάτες του. Ο ίδιος υπενθύμισε στον κ. Ακιντζί ότι το αξίωμα του το χρωστά στην Τουρκία και ότι δεν έχει πολλά περιθώρια ελεύθερων κινήσεων σε ζητήματα που θεωρεί η Τουρκία ότι αφορούν την εθνική ασφάλεια της.
Αντιμέτωπος με τα πυρά της Άγκυρας και των εθνικιστικών ομάδων, ο κ. Ακιντζί επιχείρησε να οπισθοχωρήσει δια μέσου μιας σύντομης τοποθέτησης στον τουρκικό τύπο. Λίγο πριν ο ίδιος στείλει το μήνυμα ότι «οι δηλώσεις του δεν έγιναν κατανοητές με τον σωστό τρόπο», οι Κούρδοι της Συρίας έσπευσαν να έρθουν σε συμφωνία με την Δαμασκό, με την διαμεσολάβηση της Μόσχας, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της τουρκικής εισβολής. Η τελική συμφωνία «κλείδωσε» όταν ελικόπτερα που μετέφεραν μια ρωσική αντιπροσωπεία προσγειώθηκαν στο Καμίσλι, όπου διεξήχθησαν εντατικές διαπραγματεύσεις με το κουρδικό κίνημα. Με την νέα συμφωνία, οι Κούρδοι υποχρεώνονται να παραδώσουν στα χέρια της κυβέρνησης του Μπασάρ Αλ Ασάντ «κέρδη» που εξασφαλίστηκαν πριν από λίγα χρόνια, στα πλαίσια της αντιμετώπισης της θανάσιμης απειλής του Ισλαμικού Κράτους.
Οι ξεχωριστές οπισθοχωρήσεις και πολιτικές μανούβρες των Κούρδων της Συρίας και του κ. Ακιντζί, υποχρεώνουν τον συγγραφέα αυτού του άρθρο γνώμης να εστιάσει σε ένα ερώτημα, το οποίο αφορά το μέλλον της ευρύτερης περιοχής. Ποιο είναι το μέλλον που αναμένει τις δημοκρατικές μερίδες των κοινωνιών μας, τις τελευταίες εστίες κοινωνικής και πολιτικής αντίστασης που αναπτερώνουν το ηθικό μας για ένα φιλελεύθερο συνταγματικό πλαίσιο στην περιοχή μας (ανωτερότητα των νόμων, ισότητα των πολιτών, κατοχύρωση βασικών ελευθεριών και δικαιωμάτων κ.ο.κ.);
Το σταδιακό «ξεθώριασμά», στο οποίο αναφέρεται ο κ. Σεμένωφ, και η αμυντική στάση του κ. Ακιντζί απέναντι στις νέες εξελίξεις αποτελούν μονόδρομο για το δημοκρατικό τόξο της περιφέρειας που οραματίζεται ένα αύριο που θα εμπνέεται και θα στηρίζεται στο δυτικό πρότυπο (παρά τις μεγάλες αδυναμίες του συγκεκριμένου μοντέλου, κυρίως στο κοινωνικοοικονομικό, ταξικό επίπεδο);
Σήμερα για τον μέσο Τουρκοκύπριο αναλυτή, η νέα σύγκρουση με αφορμή τις δηλώσεις του κ. Ακιντζί αφορά σε μεγάλο βαθμό τις «προεδρικές εκλογές» που ακολουθούν. Φίλοι από την άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής προβάλλουν την άποψη ότι «ο κ. Ακιντζί προέβη στις συγκεκριμένες επίμαχες δηλώσεις για να ανακόψει την ανοδική πορεία του ηγέτη της τ/κ κεντροαριστεράς, Τουφάν Έρχιουρμαν και να εξασφαλίσει την δική του συμμετοχή στον δεύτερο γύρω των εκλογών, στον οποίο αναμένεται να αντιμετωπίσει έναν υποψήφιο της τ/κ Δεξιάς». Και στην περίπτωση της Συρίας, φίλοι θεωρούν ότι την παρούσα στιγμή οι κινήσεις των Κούρδων δεν έχουν άλλο σημείο αναφοράς παρά την αντιμετώπιση της νέας, θανάσιμης τουρκικής απειλής.
Σε περίπτωση που θεωρήσουμε ότι οι «προεδρικές» και η νέα τουρκική εισβολή αποτελούν μονάχα την μια όψη του νομίσματος στην ευρύτερη περιοχή και ότι σε ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο, σε περιοχές που το κεφάλαιο των εθνικών ζητημάτων (Κουρδικό, Παλαιστινιακό, Κυπριακό, Βαλκάνια) δεν έχει ακόμη κλείσει, το διακύβευμα είναι πολύ μεγαλύτερο, αφορά το μέλλον των βασικών δημοκρατικών αξιών που κατοχυρώθηκαν σε κάποιες περιοχές του πλανήτη μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε ενώπιον ζωτικής σημασίας εξελίξεων και αποφάσεων που στο άμεσο μέλλον θα χαράξουν το μέλλον των κοινωνιών μας.
Φέρω την εντύπωση ότι η αυτοκριτική αποτελεί το καταλληλότερο σημείο έναρξης για προβληματισμό γύρω από το ζήτημα που επιχείρησα να θίξω παραπάνω. Πέρα από την επιθετικότητα, τον μιλιταρισμό και εθνικισμό εξωγενών παραγόντων (Άγκυρα, Δαμασκός κ.ο.κ.) το ερώτημα που πρέπει να τεθεί επί τάπητος είναι το εξής: Ποιες μεγάλες αδυναμίες, ποια λάθη μας οδήγησαν στο σημείο που κάποιοι αναφέρονται στο «ξεθώριασμα» των κοινωνικοπολιτικών εστιών αντίστασης και νοιώθουν την άνεση να προχωρούν σε εκστρατείες πολιτικού λιντσαρίσματος (υπόθεση Ακιντζί) και πως απελευθερωνόμαστε από το αδιέξοδο μέσα στο οποίο μας έχουν οδηγήσει τα λάθη του παρελθόντος;
Μήπως η προηγούμενη αναφορά του κ. Ακιντζί στην Τουρκία ως «το μοναδικό λιμάνι, το οποίο θα μπορούσαν να βρουν καταφύγιο οι τ/κ» διαδραματίζει τον δικό της ιδιαίτερο ρόλο στις σημερινές εξελίξεις; Μήπως οι Κούρδοι δεν θα έπρεπε να είχαν προ πολλού συμφωνήσει με την Δαμασκό για την διαφύλαξη των συνόρων της Συρίας απέναντι στην απειλή της τουρκικής εισβολής; Ανεξάρτητα από τις προθέσεις της ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη, για ποιο λόγο ο κ. Ακιντζί επέλεξε παθητική στάση στα δυο χρόνια που ακολούθησαν το Κραν Μοντάνα; Για ποιο λόγο οι Κούρδοι δεν επιχειρούν να αναπτύξουν και να μεταφέρουν στους συνομιλητές τους το όραμα της «δημοκρατικής συνομοσπονδίας» με πιο αποτελεσματικό τρόπο, έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται οι φοβίες του μέσου Ιρανού, Ιρακινού, Σύριου και Τούρκου πολίτη;
Τα αναπάντητα ερωτήματα είναι πολλά και ξεπερνούν τα στενά όρια της νέας τουρκικής εισβολής ή των «προεδρικών» του 2020. Όσο οι πρωταγωνιστές επιλέγουν να χάνουν πολύτιμο χρόνο με λεπτομέρειες και δεν επικεντρώνονται στην μεγαλύτερη εικόνα, φέρω την εντύπωση ότι οι εξελίξεις που μας αναμένουν στο άμεσο μέλλον θα είναι αποκαρδιωτικές. Δεν πρέπει να αγνοούμε ότι αυτή η περιοχή διανύει ένα νέο «δεύτερο μισό του 1945» με μια σημαντική διαφορά. Τότε, με όλες τις αδυναμίες τους, οι πρωταγωνιστές, σε συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη στόχευσαν στην εδραίωση του φιλελεύθερου συνταγματισμού. Σήμερα οι πρωταγωνιστές εστιάζουν σε ολοκληρωτικά εγχειρήματα και οι δημοκρατικές δυνάμεις οπισθοχωρούν.
