ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το εφικτόν και το ιδεώδες στο Κυπριακό

Για τους οπαδούς του μιλιταρισμού και των εθνικών εξάρσεων, η φόρμουλα της λύσης στο Κυπριακό είναι σχετικά απλή. Με την υποτιθέμενη στρατιωτική ισχύ της ελληνικής πλευράς και την υποστήριξη των συμμαχικών δυνάμεων, η «δική μας» πλευρά, την κατάλληλη ιστορική στιγμή, θα αναμετρηθεί με την τουρκική και θα επιχειρήσει να επουλώσει τις πληγές που άφησε πίσω της η ήττα του 1974.

Υπάρχουν όμως και αυτοί που δεν εμπιστεύονται την στρατιωτική ισχύ της Ελλάδας και προβληματίζονται για την υπεροχή της Τουρκίας σε αυτό το πεδίο. Η συγκεκριμένη μερίδα των πολιτικών και της κοινής γνώμης στρέφει την προσοχή της στην διπλωματία και στις παρασκηνιακές κινήσεις για την επίτευξη του «ιδεώδες» στο Κυπριακό. Η σύγχρονη ελληνική παιδεία «τροφοδοτεί» αυτό το σκεπτικό, την στιγμή που η Εκκλησία, τα πολιτικά κόμματα, οι σύλλογοι, τα λόμπι και τα ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων εξασφαλίζουν πολύτιμα κέρδη σε πολλά πεδία.

Η οπτική γωνία της προαναφερόμενης σχολής σκέψης είναι λίγο πολύ γνωστή και για αυτόν τον λόγο δεν πρόκειται να επεκταθούμε επί του ζητήματος. Μια πρόχειρη ματιά στην στρατηγική των ε/κ ηγεσιών και της Αθήνας μας βοηθά να κατανοήσουμε τις βασικές τους γραμμές. Αυτό που εννοείται ως «ιδεώδες» στο Κυπριακό σύμφωνα με αυτή την σχολή σκέψης είναι απλό: Λίγο ή πολύ, ένα μοντέλο Γερμανίας όπου το καπιταλιστικά αναπτυγμένο κομμάτι της Κύπρου θα απορροφήσει σταδιακά το υπόλοιπο, «κατεχόμενο» κομμάτι, παρέχοντας πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά προνόμια (για κάποιους αδικαιολόγητα) σε μια μειονότητα του νησιού. Η συγκεκριμένη άποψη-φόρμουλα έχει ως σημείο αναφοράς το τέλος των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων της Τουρκίας, χωρίς ωστόσο να εκφέρει αναλυτική άποψη για το μέλλον των βρετανικών βάσεων και της Εθνικής Φρουράς.

Υπό την σκιά των τελευταίων εξελίξεων και το πρόσφατο αδιέξοδο στο Κυπριακό, στο συγκεκριμένο σημείο οι εξελίξεις κάπου εδώ περιπλέκονται. Και αυτό διότι στην άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής υπάρχει μια τουρκική πλευρά, με την στρατιωτική της υπεροχή να παραμένει λίγο ή πολύ αναλλοίωτη παρά τα πλήγματα της τελευταίας περιόδου, και φυσικά μια τουρκοκυπριακή κοινότητα η οποία προβάλλει γεωμετρικά αντίθετες απόψεις από αυτές που επιχειρήσαμε να συνοψίσουμε παραπάνω. Σε αντίθεση με την ε/κ πλευρά, η τ/κ πλευρά επιμένει στην σημασία της αυτονομίας του ξεχωριστού «τ/κ κράτους» μετά την λύση, με τα δικά του ξεκάθαρα διοικητικά σύνορα, την τ/κ πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσιών και φυσικά με ένα ιδιαίτερο πλαίσιο σχέσεων με την Τουρκία. Το τελευταίο σημείο εμπεριέχει και μιλιταριστική διάσταση, με την τ/κ πλευρά να επιμένει για την παρουσία ενός συμβολικού αριθμού Τούρκων στρατιωτών στο νησί, στο βάθος μιας μεταβατικής περιόδου. Επίσης, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι στο ομοσπονδιακό πεδίο, ανεξάρτητα από την πληθυσμιακή σύνθεση της Κύπρου, η τ/κ πλευρά επιμένει για την πλήρη κατοχύρωση της αρχής της πολιτικής ισότητας.

Όπως γίνεται αντιληπτό, συγκρίνοντας τις θέσεις των δυο πλευρών και λαμβάνοντας υπόψη μας όλες τις τελευταίες σχετικές δηλώσεις των εμπλεκομένων, από την περίοδο του Κραν Μοντάνα μέχρι σήμερα, προκύπτουν μια σειρά ενδιαφέρον ερωτημάτων. Πως θα ισορροπήσουμε ανάμεσα στο ιδεώδες και στο εφικτόν; Υπάρχει τελικά «εφικτόν» στο Κυπριακό; Υπάρχει δηλαδή μια φόρμουλα που θα είναι σε θέση να γεφυρώσει το μοντέλο της Γερμανίας με το σχέδιο περί αυτόνομου, ομοσπονδιακού τ/κ κράτους, το αγεφύρωτο χάσμα στο πεδίο των εγγυήσεων και φυσικά θα είναι σε θέση να υπερνικήσει το εμπόδιο του περίφημου «βέτο» σε ένα ομοσπονδιακό μοντέλο;

Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Υπό τις σημερινές, υφιστάμενες συνθήκες η απάντηση του παραπάνω ερωτήματος δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική. Τα δίκτυα συμφερόντων –οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά-, η απαρχαιωμένη παιδεία με τα ιδανικά του 20ου αιώνα, η απάθεια της κοινωνίας και οι ιδεολογικές αγκιστρώσεις των ηγεσιών σε συνδυασμό με τις λανθασμένες στρατηγικές της Αθήνας και της Άγκυρας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

«Και όμως η λύση είναι τόσο κοντά, έχει φανεί στον ορίζοντα», μας επισημαίνει στην πρόσφατη συνέντευξή του ο τέως Πρόεδρος του τ/κ Εμπορικού Επιμελητηρίου, Φικρί Τορός. Κατά την δική του άποψη, εάν κατοχυρωθεί πλήρως η αρχή της πολιτικής ισότητας, εάν επεξηγηθεί αυτή η βασική παράμετρος της λύσης στην ε/κ κοινωνία και εάν συμφωνηθεί ένα μεταβατικό σχέδιο για τις εγγυήσεις με τερματικό σταθμό την κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων και την παραμονή μικρού αριθμού στρατευμάτων στο νησί, ο δρόμος της λύσης μπορεί να ανοίξει εκ νέου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Δεν βιαζόμαστε να απορρίψουμε την παραπάνω θέση. Ωστόσο θέτουμε το εξής ερώτημα: Με την εμπειρία των όσων διαδραματίστηκαν κατά τους τελευταίους μήνες, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η λύση, αν και εφόσον επιτευχθεί κατά την επόμενη περίοδο, θα είναι βιώσιμη μετά την πρώτη ημέρα της εφαρμογής της; Με απλά λόγια, είμαστε αρκετά ώριμοι ως κοινωνίες και πολιτικές οντότητες για να χειριστούμε ένα ιστορικό εγχείρημα που θα μπορούσε να επηρεάσει τις ισορροπίες σε ολόκληρη την περιοχή; Δυστυχώς ο τόνος της απαισιοδοξίας δεν μου επιτρέπει μια διαφορετική προσέγγιση την παρούσα στιγμή… Εύχομαι οι εξελίξεις να με διαψεύσουν…

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X