ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Τουρκική βάση στην Κύπρο: Τι ξεχνάμε;

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας για μια ακόμη φορά αφήνει το στίγμα του στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Παρόμοια κίνηση είχε πραγματοποιήσει και την περίοδο της Διάσκεψης της Γενεύης, όταν πρότεινε ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα στην «ΤΔΒΚ» και στην ε/κ πλευρά. Σήμερα, «ξαναχτυπά» με την επίμαχη δήλωση του σχετικά με την προοπτική μιας τουρκικής βάσης στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.

Είμαι σίγουρος ότι υπό την σκιά των νέων εξελίξεων στο Κυπριακό (βλπ. Διεργασίες Νέας Υόρκης), τις επόμενες ημέρες στην Λευκωσία διάφοροι κύκλοι θα επιχειρήσουν να εξασφαλίσουν πολιτικά οφέλη από την δήλωση του κ. Ερντογάν. Δεν αποκλείεται να ακούσουμε για μια ακόμη φορά ατάκες του τύπου «η Τουρκία δεν επιθυμεί λύση» ή «ο Ερντογάν τορπιλίζει τις συνομιλίες (βλπ. Πρόσφατα ελληνικά δημοσιεύματα)».

Σε αντίθεση με τέτοιου είδους αναγνώσεις η παρούσα στήλη προτείνει μια διαφορετική, «πολυδιάστατη» ανάγνωση των προθέσεων και δηλώσεων της τουρκικής πλευράς. Μια «ανάγνωση» που θα πρέπει να συνδυαστεί με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και στην τουρκική οικονομία.

Πρώτα από όλα, πρέπει να αποσαφηνίσουμε το περιεχόμενο της επίμαχης δήλωσης του κ. Ερντογάν. Και αυτό διότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας δεν δήλωσε τίποτα νέο. Άφησε να εννοηθεί ότι στην Άγκυρα όντως υπάρχουν εναλλακτικές συζητήσεις και σχεδιασμοί για το Κυπριακό. Σε αυτές τις συζητήσεις συμπεριλαμβάνεται και η ιδέα μιας μόνιμης, κυρίαρχης βάσης στην Κύπρο (βλπ. Υπάρχει ήδη κινητικότητα στο Πολεμικό Ναυτικό σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες). Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια ιδέα, ένα σχέδιο, σαν πολλά άλλα που κατά διαστήματα απασχολούν επιτελεία στρατών και διπλωματικών σωμάτων, δίχως ωστόσο σε τελική ανάλυση να γίνονται πραγματικότητα.

Επίσης, στα πλαίσια της επίμαχης δήλωσης, ο κ. Ερντογάν τόνισε δυο άλλα σημεία: η απογοήτευση της τουρκικής πλευράς για την στάση της ε/κ πλευράς απέναντι στην προοπτική λύσης και το γεγονός ότι την παρούσα στιγμή δεν τίθεται ζήτημα ανάγκης για μια ξεχωριστή βάση στην Κύπρο από πλευράς Τουρκίας.

Τα προαναφερόμενα μας οδηγούν στο εξής συμπέρασμα: Στο Κυπριακό η Τουρκία δεν δηλώνει και δεν προτείνει κάτι καινούργιο. Επιμένει στην γνωστή γραμμή της. Στο ζήτημα των εγγυήσεων το «καλύτερο» που μπορεί να προσφέρει είναι μια σταδιακή απόσυρση στρατευμάτων σε βάθος χρόνου (δυο ή τρεις θητείες προέδρων και sunset clause). Η ε/κ πλευρά δεν πρέπει να αναμένει κάτι «καλύτερο» από αυτήν την πρόταση κυρίως εξαιτίας των εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών της Τουρκίας (βλπ. Συνεργασία Ερντογάν-Γκρίζων Λύκων-στρατού-σωμάτων ασφαλείας).

Την ίδια στιγμή όμως, οι εσωτερικές ισορροπίες δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που επιβάλλουν την συγκεκριμένη γραμμή στην Άγκυρα. Υπάρχουν ευρύτερα, γεωστρατηγικής, από μαρξιστική σκοπιά ιμπεριαλιστικής υφής δεδομένα που συμβάλλουν στην τήρηση της συγκεκριμένης γραμμής. Σε αυτό το σημείο, ξεχωρίζει το Κουρδικό Ζήτημα, η οικονομική κρίση και η θέση της Τουρκίας στην ευρύτερη Μεσοποταμία, θέματα αλληλένδετα. Με άλλα λόγια, θέματα που προκάλεσαν τριγμούς στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΗΠΑ και υποχρέωσαν την Άγκυρα συμβιβαστικές λύσεις με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και την ίδια την Ουάσιγκτον.

Στα πλαίσια των συγκεκριμένων αναζητήσεων που θα κορυφωθούν σε λίγες εβδομάδες, όταν στο Βερολίνο ο Πρόεδρος της Τουρκίας θα συναντήσει την Καγκελάριο της Γερμανίας, η Τουρκία δεν φέρει την πολυτέλεια της εμφάνισης ως η πλευρά που τίναξε στον αέρα της διαπραγματεύσεις και την ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό. Αυτό το αποδέχονται κύκλοι της τουρκικής κυβέρνησης στην Άγκυρα, οι οποίοι επιμένουν για την σημασία της αλλαγής της γραμμής της ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη για άμεση τροποποίηση του κλίματος στο Κυπριακό. Και για αυτό άλλωστε το λόγο, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών στέλνει δυο «golden boys» του Κυπριακού Γραφείου με το αξίωμα του πρέσβη σε Λευκωσία και Αθήνα. Η Άγκυρα δεν αποκλείει εξελίξεις στο Κυπριακό. Δεν αποκλείει νέες, σύντομες διαπραγματεύσεις για ομοσπονδιακή λύση. Ωστόσο, επιμένει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για μανούβρες.

Ολοκληρώνω με μια πληροφορία, καθόλου άσχετη, παρασκηνίου που μας έρχεται από καλά ενημερωμένες πηγές της Άγκυρας. Την στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο άρθρο γνώμης, παρασκηνιακά, πίσω από κλεισμένες πόρτες και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, Τούρκοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι συζητούσαν τον αντίκτυπο των κυρώσεων στο Ιράν στην τουρκική οικονομία, με την αμερικανική πλευρά να παρουσιάζει στην Άγκυρα κάποιες «ενδιαφέρουσες φόρμουλες» για την αντιμετώπιση του προβλήματος, με την συμβολή αραβικών μοναρχιών.

ΥΓ1. Πριν από λίγες ώρες, πρώην έμπειρο στέλεχος της ε/κ ηγεσίας απέρριψε την ιδέα μιας μόνιμης τουρκικής βάσης στην Κύπρο προβάλλοντας την άποψη ότι «(μια τέτοια βάση) την θέτει (την Τουρκία) κάτω από τα συνεχή πυρά του πυροβολικού της ΕΦ». Αμφιβάλλω αν τέτοιου είδους τοποθετήσεις απέχουν πολύ από γνωστές ρήσεις-τοποθετήσεις-ατάκες που μας έχει συνηθίσει εθνικιστικό κόμμα από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων.

ΥΓ2. Μερίδα τύπου που παραδοσιακά προσεγγίζει με καχυποψία την προοπτική της ομοσπονδιακής λύσης εκφράζει προβληματισμό για την συμμετοχή πρώην συνεργάτιδας του τ/κ ηγέτη σε εξετάσεις για πρόσληψη στο κυπριακό σώμα. Υπάρχουν δυο βασικά ερωτήματα σχετικά με αυτόν τον προβληματισμό. Από πότε η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετωπίζει τους πολίτες της με «ρατσιστικά» κριτήρια; Επίσης, το μεγαλύτερο πρόβλημα-αδυναμία της ΚΔ είναι η συμμετοχή μιας πρώην συνεργάτιδας σε μια εξέταση της δημοκρατίας ή η έλλειψη ικανής ομάδας αναλυτών-αξιωματούχων-διπλωματών που γνωρίζουν άριστα Τούρκικα και παρακολουθούν σε καθημερινή βάση τα δρώμενα της τ/κ κοινότητας και της Τουρκίας;

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X