Του Χάρη Γεωργιάδη
Είναι ξεκάθαρο ότι οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πράγματι προκλητικές και παράνομες. Αυτές οι διαπιστώσεις, όμως, δεν συνιστούν επαρκή ανάλυση της τουρκικής πολιτικής, ούτε και μπορούν από μόνες τους να συνθέσουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο κινήσεων, το οποίο θα διαφυλάξει τα εθνικά μας συμφέροντα. Εξάλλου, το διεθνές δίκαιο, όσο και εάν έχει εξελιχθεί, έχει περιορισμούς που εμείς στην Κύπρο, λόγω της συνεχιζόμενης κατοχής, θα έπρεπε να γνωρίζαμε καλύτερα από κάθε άλλο. Όσο δηλαδή και εάν νιώθουμε ότι μας πνίγει το δίκαιο, πρέπει να καταλάβουμε ότι στην εξωτερική πολιτική και στην εθνική ασφάλεια δεν χωράνε ούτε συναισθήματα ούτε και συνθήματα.
Ο Βύρωνας Θεοδωρόπουλος, από τον οποίο δανείζομαι τον τίτλο του άρθρου, τονίζει την ανάγκη να ξεκινάμε από σωστές εκτιμήσεις. Πρώτα απ’ όλα για τις δικές μας δυνατότητες σε συνάρτηση με τους στόχους που επιδιώκουμε. Αλλά, επίσης, σωστές εκτιμήσεις και για την άλλη πλευρά. Πρέπει να μπορούμε να ζυγίζουμε σωστά τα προβλήματα, τις δυνάμεις, την ψυχολογία της.
Η ρεαλιστική αποτίμηση των δεδομένων με κανένα τόπο δεν πρέπει να συνδέεται με μια τάση προς την υποχωρητικότητα. Αντιθέτως, είναι η μόνη οδός που μπορεί να οδηγήσει, μέσα από μελετημένες και μυαλωμένες κινήσεις, στη διαχείριση κινδύνων και στην επίτευξη των εθνικών στόχων. Η επίτευξη του κορυφαίου εθνικού στόχου της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει.
Το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της χάραξης μιας αποτελεσματικής πολιτικής είναι ο προσδιορισμός και η ιεράρχηση των εθνικών συμφερόντων και επιδιώξεών μας. Προφανώς δεν έχουν όλοι οι στόχοι την ίδια βαρύτητα ή την ίδια σημασία, συνεπώς η ψύχραιμη και ορθή ιεράρχησή τους επιβάλλεται.
Σημαντικό, επίσης, είναι να μη συγχέονται τα μέσα επίτευξης των στόχων με την ουσία. Η επιβίωση και η πρόοδος του κυπριακού ελληνισμού, σε συνθήκες ασφάλειας και σταθερότητας, σε μια χώρα σύγχρονη, δημοκρατική και ευημερούσα, είναι προφανώς ο κορυφαίος στόχος. Η διατήρηση συμμαχιών, η επάρκεια των ενόπλων δυνάμεων ή ακόμη και η ίδια η επίλυση του Κυπριακού, αποτελούν επί μέρους πτυχές μιας ευρύτερης πολιτικής η οποία πρέπει να υπηρετεί τον κορυφαίο στόχο της επιβίωσης του κυπριακού ελληνισμού, σε συνθήκες απαλλαγμένες από τους κινδύνους και τις αβεβαιότητες που χαρακτηρίζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Δεύτερο βήμα είναι η κατανόηση των επιδιώξεων της Τουρκίας και η ταυτόχρονη προσπάθεια επεξήγησης των δικών μας κινήσεων. Στην Κύπρο και στην Ελλάδα επικρατούν υπερβολικά απλουστευμένες αντιλήψεις για την τουρκική πολιτική.
Ακόμη πιο απλουστευμένες και εκτός πραγματικότητας είναι οι τουρκικές αντιλήψεις για τις δικές μας κινήσεις και τις δικές μας επιδιώξεις. Η στρεβλή ανάγνωση των κινήσεων και των επιδιώξεων της άλλης πλευράς εγκυμονεί κινδύνους. Πρέπει εκ μέρους μας να γίνει αντιληπτό το τι πραγματικά επιδιώκει η Τουρκία, ποιες οι φιλοδοξίες της και ποιες οι φοβίες που επιχειρεί να αντιμετωπίσει μέσω των κινήσεών της στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή.
Πρέπει, με λίγα λόγια, να έχουμε υπόψη μας τη ρήση του Sun Tzu ότι εάν ξέρεις τον εχθρό σου και ξέρεις και τον εαυτό σου, δεν πρέπει να φοβάσαι την έκβαση καμιάς μάχης.
Το τρίτο σημαντικό βήμα είναι η χάραξη στρατηγικής. Ένα μακροπρόθεσμο, ρεαλιστικό και υλοποιήσιμο πλάνο, το οποίο θα καταρτιστεί αφού προηγουμένως προσδιορίσουμε τις επιδιώξεις μας, αντιληφθούμε τις δυνατότητές μας και αναλύσουμε ορθά την τουρκική πολιτική. Αυτή η στρατηγική πρέπει να χαραχθεί σε απόλυτο συντονισμό με την Ελλάδα και πρέπει να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ευρωπαϊκή μας συμμετοχή. Με αυτό τον τρόπο ίσως διασφαλιστεί μια ελάχιστη συνέχεια και συνοχή.
Η Κύπρος και η Ελλάδα πρέπει να χειριστούν την Τουρκία με αυτοπεποίθηση αλλά και προσοχή. Χωρίς να καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις που πρόσκαιρα ικανοποιούν το λαϊκό αίσθημα, αλλά που μπορεί να μας οδηγήσουν σε κακοτοπιές. Αλλά και χωρίς να εγκαταλείπουμε πραγματικά σημαντικούς εθνικούς στόχους και επιδιώξεις.
Ο κ. Χάρης Γεωργιάδης είναι αναπληρωτής πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού.
