Προτεραιότητες στη νέα φάση των διαπραγματεύσεων

Η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού μετά την Κωνσταντινούπολη, αποτελεί στην πραγματικότητα ένα τελικό στάδιο αποσαφήνισης των προοπτικών σε ότι αφορά τη δυνατότητα συμφωνίας επί της λεγόμενης εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού. Είναι φανερό ότι εξακολουθεί να υπάρχει νεφελώδης εικόνα αναφορικά με το πού υπάρχουν συναντιλήψεις, συγκλίσεις και διαφωνίες, εξ ου και το αίτημα του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τον κ, Άϊντα για καταγραφή τους. Με κατάληξη την καταγραφή μόνο των διαφωνιών.

Αυτό ωστόσο που έχει μεγαλύτερη σημασία σε αυτή τη νέα χρονική φάση είναι επιτέλους να αρχίσει η συζήτηση επί πτυχών και θεμάτων επί των οποίων θα πρέπει «να δώσει» η τουρκική πλευρά. Θα πρέπει να υπομνησθεί ότι όταν ξεκινούσαν οι διαπραγματεύσεις, ελέχθη ότι θα υπάρχει «διασταυρούμενη» συζήτηση επί όλων των κεφαλαίων του Κυπριακού.

Στην πραγματικότητα όμως η συζήτηση – διαπραγμάτευση εξαντλήθηκε επί κεφαλαίων όπου η τουρκική πλευρά μόνο λαμβάνει. Διακυβέρνηση, δηλαδή διαμοιρασμός εξουσιών. Οικονομία, επίσης συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα όργανα οικονομικής πολιτικής, αλλά και στην οικονομική ανάπτυξη, Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή κοινή εκπροσώπηση στα θεσμικά όργανα της ΄Ενωσης, και περιουσιακό όπου η τουρκική πλευρά επιδιώκει τη δια σφετερισμού νομιμοποίηση των λεγόμενων χρηστών. Σε κανένα από τα πιο πάνω κεφάλαια δεν δίνει το παραμικρό η τουρκική πλευρά. Η δε διασταυρούμενη διαπραγμάτευση επί όλων των κεφαλαίων πρόδηλα δεν υπήρξε.

Επέστη ως εκ τούτου η ώρα, σε αυτή τη νέα φάση της διαπραγμάτευσης, να εγερθεί ως θέση και απαίτηση της Ελληνοκυπριακής πλευράς αλλά και ως υλοποίηση της συμφωνίας περί διασταυρούμενης διαπραγμάτευσης, η συζήτηση κεφαλαίων όπου η τουρκική πλευρά θα πρέπει «να δώσει». Τέτοια κεφάλαια είναι: Εδαφικό, στρατεύματα, εγγυήσεις. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι επί των δύο τελευταίων καθοριστικό ρόλο και λόγο έχει η Τουρκία και συνεπώς θα πρέπει να συζητηθούν στο πλαίσιο Διεθνούς Διάσκεψης, η Τουρκοκυπριακή πλευρά θα πρέπει, έστω και κατ’ αρχήν, να τοποθετηθεί. Εδάφη που θα πρέπει να επιστραφούν υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση, απομάκρυνση των στρατευμάτων και πλαίσιο ασφάλειας με κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων που αποτελούν παγκόσμια πρωτοτυπία.

Δεν μπορεί να συνεχίζεται μία διαπραγμάτευση μονοδιάστατης φύσης, όπου συνεχώς εξουσίες και δικαιώματα ακόμα και προνόμια θα παραχωρούνται προς την τουρκοκυπριακή πλευρά από την Ελληνική πλευρά, αλλά η ουσία του Κυριακού , που είναι η παράνομη κατακράτηση εδαφών, η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας και ένα πεπαλαιωμένο κηδεμονευτικό σύστημα ασφάλειας, να παραμένει στο περιθώριο.

Ένα τελευταίο. Από τώρα θα πρέπει να καταστεί απολύτως σαφής η σύνθεση μιας Διεθνούς Διάσκεψης η οποία θα ασχοληθεί στο τελικό στάδιο με τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού. Η Τουρκία, ήδη από τη δεκαετία του 1960, επιμένει δολίως σε πενταμερή, υπονοώντας τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των δύο κοινοτήτων. Επιδιώκοντας την εξίσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με το παράνομο μόρφωμα των κατεχομένων. Προδιαγράφοντας με αυτό τον τρόπο και τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Δύο κρατικές οντότητες που θα συνδημιουργήσουν ένα συνομοσπονδιακό μόρφωμα.

Άρα θα πρέπει από τώρα, Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και Ελλάδα να καταστήσουν σαφές ότι σε μια Διεθνή Διάσκεψη τα μέρη θα πρέπει να έχουν διεθνή νομική υπόσταση. Συνεπώς μέρος μπορεί να είναι μόνο η Κυπριακή Δημοκρατία ως εκπροσωπούσα κατά τα επανειλημμένα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το σύνολο του Κυπριακού λαού και της εδαφικής επικράτειας της χώρας. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα μπορεί να έχει μαζί του ως συμβούλους, εκπροσώπους των δύο Κοινοτήτων. Περαιτέρω στη Διάσκεψη, πέραν των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων, θα πρέπει απαραίτητα να παρευρεθούν τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η αποφυγή αποσαφήνισης του θεμελιώδους αυτού ζητήματος, δηλαδή της σύνθεσης μιας μελλοντικής Διεθνούς Διάσκεψης αποτελεί μέγιστο σφάλμα, διότι στο μεταξύ η Τουρκία με επανειλημμένες δηλώσεις αξιωματούχων της προωθεί χωρίς αντίλογο την ιδέα της πενταμερούς ή της τετραμερούς.