Γίνονται το τελευταίο διάστημα αρκετές συντονισμένες ενέργειες ώστε να τεθεί επιτέλους σε εφαρμογή η μεταβατική αγορά ηλεκτρισμού, η οποία και θα διαρκέσει μέχρι και τον Ιούλιο 2019, περίοδο κατά την οποία θα εφαρμοστεί πλήρως η ελεύθερη αγορά, σύμφωνα πάντα με τους αρχικούς σχεδιασμούς της ΡΑΕΚ και του Υπουργείου Ενέργειας. Οι επί σειρά ετών σχεδιασμοί της Πολιτείας για την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, λαμβάνουν πλέον σάρκα και οστά και ο κόσμος αναμένει, με ανυπομονησία, προφανώς το αυτονόητο. Την μείωση δηλαδή του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της συγκεκριμένης φιλελευθεροποίησης. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Ας τα πάρουμε ένα ένα. Η μεταβατική αγορά ηλεκτρισμού έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά στην υλοποίηση και η λήξη της (Ιούλιος 2019) μοιάζει ότι θα έρθει πριν καλά καλά αρχίσει να λειτουργεί. Το κατά πόσον θα επιτευχθούν οι στόχοι που είχαν τεθεί για την μεταβατική αγορά, αυτό δεν το πιστεύουν πλέον ούτε και οι πιο αισιόδοξοι τεχνοκράτες του Υπουργείου. Έναν χρόνο πριν την λήξη της μεταβατικής περιόδου και οι τελευταίες πληροφορίες λένε για μια και μόνο αδειοδότηση (εξαιρείται η ΑΗΚ) ενώ αξιολογούνται άλλες δύο. Τα ερωτήματα πολλά. Πότε θα γίνουν οι υπόλοιπες αδειοδοτήσεις, πότε θα λειτουργήσει με υγιή τρόπο η μεταβατική αγορά, πότε θα ανιχνευθούν πιθανά προβλήματα αλλά και προοπτικές για την ελεύθερη αγορά και στην τελική πότε θα νιώσει ο καταναλωτής στην τσέπη του την μείωση του κόστους ηλεκτρισμού στο σπιτικό του και την επιχείρηση του;
Είναι πλέον αυτονόητο ότι η μεταβατική αγορά δεν πρόκειται να λειτουργήσει με τον τρόπο που είχε σχεδιαστεί και προφανώς δεν θα επιφέρει αυτό που όλοι περιμένουν με ανυπομονησία, την μείωση δηλαδή του κόστους ηλεκτρισμού. Ευθύνες υπάρχουν αλλά δεν είναι στόχος του παρόντος άρθρου να τις αναδείξει. Στόχος όλων (ΡΑΕΚ, Υπουργείου, ΔΣΜ, τεχνοκρατών, κα) είναι να καταβληθεί η μέγιστη δυνατή προσπάθεια για να μην αποτύχει με τον ίδιο τρόπο και η ελεύθερη αγορά. Τα κατώφλια τα οποία έχουν τεθεί τόσο στην μεταβατική αγορά, αλλά κυρίως στην ανταγωνιστική αγορά (aggregators), είτε για παραγωγή είτε για προμήθεια θα πρέπει να επαναξιολογηθούν με απώτερο στόχο την επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Οι παίχτες του χώρου (stakeholders) θα πρέπει να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι, μακριά από σκοπιμότητες και συμφέροντα και έχοντας ως μοναδικό στόχο το όφελος του Κύπριου Πολίτη, να ανιχνεύσουν αδυναμίες και προοπτικές. Μόνο έτσι η ελεύθερη αγορά ηλεκτρισμού θα έχει την πολυπόθητη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και την βελτίωση του ανθρακικού αποτυπώματος της Κύπρου (carbon footprint), μέσω της ένταξης επιπλέον μονάδων ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας μας.
Η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού θα μπορούσε με σωστό σχεδιασμό, εφαρμογή, λειτουργία και έλεγχο να επιτύχει αρκετούς από τους στόχους που έχει θέσει. Τα παραδείγματα όμως άλλων χωρών, όπου η εφαρμογή της ελεύθερης αγοράς έχει επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα και αντί μείωση του κόστους ενέργειας ο καταναλωτής έχει επωμιστεί επιπλέον δυσβάστακτες αυξήσεις, μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ας αναλογιστούμε όλοι τις ευθύνες που μας αναλογούν και ας ενεργήσουμε άμεσα. Ο χρόνος μας χτύπησε την πόρτα.
*Ηλεκτρολόγος Μηχανικός / Ενεργειακός Σύμβουλος
