Του Βασίλη Νέδου
Εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις Αθήνας και Σκοπίων για την ονοματολογική διαφορά φαίνεται να υπάρχει ξανά τα τελευταία 24ωρα. Οι χθεσινές διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου, για «απομάκρυνση» από τη συμφωνία, ουσιαστικά υποδηλώνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ να προωθήσει τα συμφωνηθέντα ανάμεσα στην Αθήνα και τα Σκόπια, κάτι που δημιουργεί προβλήματα στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
«Η πλευρά της ΠΓΔΜ από ό,τι φαίνεται δεν είναι ακόμη έτοιμη να ανταποκριθεί στα όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες ανάμεσα στους δύο υπουργούς Εξωτερικών», είπε χθες κυβερνητικός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι κατά συνέπεια «η πιθανότητα συμφωνίας εντός των επόμενων ημερών φαίνεται πως απομακρύνεται». Αναλόγως, βεβαίως, απομακρύνεται και το ενδεχόμενο τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο πρωθυπουργών, κατέληξε ο κυβερνητικός αξιωματούχος.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, τα τελευταία 24ωρα, η πλευρά της ΠΓΔΜ, σε τεχνικό επίπεδο, έκανε κάποιες ανεπιτυχείς απόπειρες για υπαναχώρηση από ορισμένες πτυχές της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντιμιτρόφ. Επί της ουσίας, η πλευρά της ΠΓΔΜ επιχειρεί να υπαναχωρήσει από το «erga omnes», κάτι το οποίο δεν συζητείται από την Αθήνα. Αυτή τη στιγμή, πάντως, το erga omnes εξακολουθεί να βρίσκεται εντός της συμφωνίας. Οι προσπάθειες αυτές ερμηνεύονται ως αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα που φαίνεται να δημιουργείται στη γειτονική χώρα.
Δημοσκόπηση
Σε δημοσκόπηση που έγινε στην ΠΓΔΜ και δημοσιεύθηκε στα τοπικά ΜΜΕ (των εταιρειών M-prospect και MCIC), ποσοστό της τάξης του 61,5% θα ψήφιζε κατά της ονομασίας «Ilindenska Makedonija», η οποία κρινόταν από τον κ. Ζάεφ ως μια πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε λύση. Υπέρ της «Ilindenska» θα ψήφιζε μόνο 27,2%.
Τον περασμένο Απρίλιο, σε ανάλογη έρευνα, το «Gorna Makedonija» είχε λάβει σημαντικά μεγαλύτερη υποστήριξη, με 41,5%. Ο κ. Ζάεφ πάντως και χθες, σε δηλώσεις του στα Σκόπια, μίλησε για τις προοπτικές της ΠΓΔΜ και υπογράμμισε πως πλέον η χώρα του βρίσκεται στον σωστό δρόμο προς την ανάπτυξη και τις απαραίτητες κινήσεις που απαιτούνται για την πρόοδό της.
Οι δυσκολίες στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ έγιναν ορατές τις τελευταίες ημέρες και από τις δημόσιες δηλώσεις παραγόντων, όπως ο πρόεδρος της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος απέρριψε το erga omnes, πρακτικά τηρώντας την ίδια τακτική με την αξιωματική αντιπολίτευση του VMRO-DPMNE. Η αντίθεση του κ. Ιβάνοφ στην επίλυση της διαφοράς σε αυτή τη φάση είναι γνωστή και συνδέεται, επίσης, με τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή.
Επίσης, ο κ. Ιβάνοφ δεν έχει απολύτως καμία ελπίδα επανεκλογής στο αξίωμα του προέδρου το 2019, ως εκ τούτου οποιαδήποτε πρωτοβουλία του δεν έχει κανένα πολιτικό κόστος. Αντιθέτως, ενισχύει τις θέσεις της εθνικιστικής αξιωματικής αντιπολίτευσης του VMRO. Σήμερα, το VMRO διοργανώνει διαδήλωση στο κέντρο της πόλης των Σκοπίων, προκειμένου να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία και με βασικό σύνθημα τη διαφωνία των εθνικιστών με την πιθανότητα ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα, ιδίως εάν αυτή προβλέπει το erga omnes.
Στήριξη σε συμφωνία από τις ΗΠΑ
Η αμερικανική στήριξη στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση της ονοματολογικής διαφοράς ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ εκφράστηκε για ακόμα μία φορά από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να υποστηρίζουν τις εν εξελίξει συνομιλίες που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και την επίλυση αυτής της μακροχρόνιας διαφωνίας. Ελπίζουμε ότι οι ηγέτες της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας θα βρουν αμοιβαία αποδεκτή λύση στη διαφωνία του ονοματολογικού για το συμφέρον της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης, της οικονομικής ευημερίας, της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή» δήλωσε, χαρακτηριστικά, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου της υπηρεσίας της ΠΓΔΜ της «Φωνής της Αμερικής». Οι ΗΠΑ έχουν παρέμβει τις τελευταίες εβδομάδες με διάφορους τρόπους, τόσο στην Αθήνα όσο και στα Σκόπια, προκειμένου να διασφαλίσουν τη θετική κατάληξη των συνομιλιών ανάμεσα στις δύο πλευρές. Υπενθυμίζεται η τηλεφωνική επικοινωνία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πενς με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, λίγο μετά τη συνάντηση που είχε με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Συζητήσεις και παραινέσεις υπάρχουν και σε χαμηλότερο διπλωματικό επίπεδο, ιδιαίτερα στην πλευρά της ΠΓΔΜ.
