Kathimerini.gr
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
Τι διαγράφεται στο μέλλον των ελληνοβρετανικών σχέσεων μετά το Brexit; Πώς μπορούν να θωρακιστούν οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών απέναντι στους αναπόφευκτους κλυδωνισμούς που θα προκαλέσει η διαδικασία μετάβασης του Ηνωμένου Βασιλείου σε καθεστώς τρίτης χώρας απέναντι στην Ε.Ε.; Αυτά και άλλα πολλά συζητήθηκαν την Παρασκευή και το Σάββατο στο Ναύπλιο, στο Ελληνοβρετανικό Συμπόσιο που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της βρετανικής πρεσβείας.
Η «Κ» συναντήθηκε στην Αθήνα με τους δύο διευθύνοντες του συμποσίου, πριν αναχωρήσουν για το Ναύπλιο: τον Φράνσις Μοντ, νυν βαρώνο Μοντ του Χόρσαμ, έναν Συντηρητικό πολιτικό με 27 χρόνια κοινοβουλευτικής εμπειρίας, που υπηρέτησε ως υπουργός τη Μάργκαρετ Θάτσερ, τον Τζον Μέιτζορ και τον Ντέιβιντ Κάμερον· και τον Κώστα Μητρόπουλο, εκτελεστικό διευθυντή της PwC στην Ελλάδα.
Η πρόοδος (ή μάλλον η έλλειψή της) στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, όπως ήταν αναμενόμενο, έριξε τη σκιά της στη συζήτηση. «Η Ε.Ε. τείνει να υπερεκτιμά τη διαπραγματευτική της ισχύ», σημειώνει ο λόρδος Μοντ, που ήταν ο τελευταίος υπουργός Ευρώπης της Θάτσερ – όταν η Σιδηρά Κυρία είχε στραφεί με μένος κατά της εμβάθυνσης της διαδικασίας ενοποίησης. Η αποτυχία σύναψης συμφωνίας εντός του διετούς χρονοδιαγράμματος του άρθρου 50, σημειώνει, «θα δημιουργήσει άμεσα ένα κενό 10 δισ. ευρώ, σε ετήσια βάση, στον προϋπολογισμό της Ε.Ε.».
Διαφορετικές απόψεις
Ο λόρδος Μοντ ισχυρίζεται ότι «θα ήταν παραβίαση των Συνθηκών» να επιμείνει η Ε.Ε. να υπάρξει πρώτα συμφωνία για θέματα όπως το ποσό που θα καταβάλει ως εξιτήριο το Ηνωμένο Βασίλειο, στον βαθμό που δεν θα μείνει αρκετός χρόνος για τις διαπραγματεύσεις όσον αφορά τη φύση της μελλοντικής σχέσης των δύο πλευρών. Παραδέχεται, ωστόσο, ότι η κυβέρνηση Μέι δεν μιλάει με μία φωνή στο κεφαλαιώδες ζήτημα του Brexit. «Είναι θεμιτό να ακούγονται διαφορετικές απόψεις στο υπουργικό συμβούλιο», λέει. «Η δουλειά της πρωθυπουργού είναι να τις συγκεράσει και να παρουσιάσει στον κόσμο μία ενιαία, συνεκτική θέση». Το έχει καταφέρει αυτό; «Κάνει πρόοδο σε αυτήν την κατεύθυνση».
Ανεξαρτήτως της τελικής έκβασης, πάντως, ο λόρδος Μοντ τονίζει ότι «η βρετανική κυβέρνηση είναι απολύτως σαφής πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει ανοιχτό σε φοιτητές από την Ε.Ε.» και ότι σκοπός του Λονδίνου είναι να παραμείνει στο πρόγραμμα Erasmus. Για τα περίπου 3 εκατ. πολίτες χωρών της Ε.Ε. που ζουν στη Βρετανία, αναφέρει την ανοιχτή επιστολή που «έστειλε σήμερα η πρωθυπουργός Μέι», με την οποία, όπως λέει, εγγυάται τα δικαιώματα διαμονής, παροχών υγείας και συνταξιοδότησής τους.
Ο Βρετανός πολιτικός, που παραιτήθηκε από υπουργός Εμπορίου τον Φεβρουάριο του 2016, δεν πήρε θέση στο δημοψήφισμα. «Θεωρούσα ότι και οι δύο πλευρές έλεγαν τρομερές υπερβολές», σημειώνει. Η άποψή του είναι ότι «το δημοψήφισμα έπρεπε κάποια στιγμή να λάβει χώρα», αν και δεν ήταν αναγκαίο να γίνει τη χρονική στιγμή και με τους όρους που έγινε. Εκτιμά δε, ότι αν οι Βρυξέλλες έκαναν κάποιες επιπλέον παραχωρήσεις στον Κάμερον σχετικά με την ελεύθερη μετακίνηση, «το αποτέλεσμα πιθανότατα θα ήταν διαφορετικό».
Ενδεχόμενο επανόδου
Ως υπουργός Εμπορίου της κυβέρνησης Κάμερον, προσθέτει, «μου προκαλούσε έντονη ενόχληση ότι η πολιτική μας καθοριζόταν από την Ε.Ε., που έχει ισχυρές τάσεις προστατευτισμού, και κινείται με την ταχύτητα του πιο αργοκίνητου μέλους της». Θυμάται ειδικά μία συνάντηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σε επίπεδο υπουργών στο Ναϊρόμπι, όπου «παρότι ήμαστε η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, δεν καθόμασταν στο κορυφαίο τραπέζι, επειδή η θέση ανήκε στην επίτροπο της Ε.Ε.». Αναγνωρίζει ωστόσο ότι η αβεβαιότητα που σχετίζεται με τη διαδικασία εξόδου δημιουργεί βραχυπρόθεσμα αρνητικές πιέσεις στη βρετανική οικονομία – «και είμαστε ακόμα σε αυτό το βραχυπρόθεσμο στάδιο».
Η αβεβαιότητα, υπονοεί ο κ. Μητρόπουλος αναλύοντας τις επιπλοκές της διαδικασίας, ενδεχομένως επεκτείνεται και στο αν θα υπάρξει καν Brexit. «Πιστεύω ότι είναι σίγουρο ότι θα συμβεί», απαντά ο λόρδος Μοντ. «Θα ήταν πολύ επικίνδυνο, πολιτικά και συνταγματικά, να επιχειρήσει η πολιτική τάξη να αναθεωρήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ιδιαίτερα σε μια εποχή που οι δυτικές δημοκρατίες είναι εξαιρετικά ευάλωτες. Νομίζω ότι θα επιβεβαίωνε όλους εκείνους που μέμφονται την Ε.Ε. για αντιδημοκρατική στάση, γιατί τείνει να αγνοεί τα αποτελέσματα δημοψηφισμάτων που δεν συνάδουν με τα σχέδια των Βρυξελλών». Ωστόσο, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επανόδου των Βρετανών: «Αν στο πλαίσιο των αλλαγών που δρομολογούνται στην Ε.Ε. συνδυαστεί η στενότερη ενοποίηση στην Ευρωζώνη με ευέλικτες σχέσεις με τα κράτη-μέλη εκτός ευρώ, θα μπορούσα να δω το Ηνωμένο Βασίλειο να προσεγγίζει ξανά την ενωμένη Ευρώπη, ενδεχομένως και ως πλήρες μέλος».
Συμπόσιο για τις ελληνοβρετανικές σχέσεις
Πώς προέκυψε η συγκεκριμένη εκδήλωση; «Η ιδέα ήταν να ενισχύσουμε τις διμερείς σχέσεις με το βλέμμα στην επόμενη μέρα, μετά το Brexit», αναφέρει ο κ. Μητρόπουλος. Οπως εξηγούν οι δύο διευθύνοντες του συμποσίου, ο σκοπός είναι να λαμβάνει χώρα ετησίως, με τον τόπο διεξαγωγής να εναλλάσσεται μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου. «Οι σχέσεις των δύο χωρών θα είναι πάντα πολύ στενές, κι αυτό έχει μεγάλη σημασία για εμάς στη Βρετανία», τονίζει ο λόρδος Μοντ. «Εκδηλώσεις όπως το συμπόσιο αποτελούν έναν καλό τρόπο για ανταλλαγή ιδεών και εμβάθυνση δεσμών μεταξύ Βρετανών και Ελλήνων».
«Το συμπόσιο εστιάζει σε τέσσερις βασικές θεματικές», αναφέρει ο κ. Μητρόπουλος: «Θέματα ασφαλείας· μεταρρυθμίσεις, τόσο στη Βρετανία, για να προσαρμοστεί στο νέο καθεστώς, όσο και στην Ελλάδα, για να ολοκληρώσει τον μαραθώνιο των τελευταίων ετών· τόνωση της ανάπτυξης, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον με άνισες αναπτυξιακές επιδόσεις· και η εξέλιξη των διμερών σχέσεων, οικονομικών και πολιτιστικών, στη νέα εποχή».
«Το βασικό ερώτημα για την Ελλάδα είναι ποιοι κλάδοι θα αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάκαμψης – δεν έχουμε και πολλούς από τους οποίους να επιλέξουμε. Για τη Βρετανία είναι πώς θα αντικαταστήσει τη διεθνή ζήτηση που θα χαθεί από την Ε.Ε. λόγω της νέας σχέσης», καταλήγει ο εκτελεστικός διευθυντής της PwC.
