TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ
Εξι από τα 15 σημεία του σχεδίου της (προ)συμφωνίας της κυβέρνησης με την Εκκλησία της Ελλάδος αφορούν τη δημιουργία ενός φορέα, μιας εταιρείας στη βάση του 50% - 50% που καλείται να κάνει εκμεταλλεύσιμη –διότι δεν είναι– την εκκλησιαστική περιουσία. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται κάτι ανάλογο. Η Εταιρεία Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Ακίνητης Περιουσίας Α.Ε. ιδρύθηκε το 2014 και ενσωματώνεται στο νέο ταμείο. Σε αυτήν θα μετέχουν με 50% η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών (με δυνατότητα συμμετοχής και των μητροπόλεων) και με το άλλο 50% το Δημόσιο. Σκοπός της, να διαχειρίζεται ακίνητα της Αρχιεπισκοπής υψηλής αξίας, τα οποία θα εισφερθούν από την Εκκλησία για εκμετάλλευση με το μοντέλο της μακροχρόνιας μίσθωσης.
Τέτοια ακίνητα υπάρχουν στη Βουλιαγμένη· 83 στρέμματα δίπλα στον Αστέρα στο παλιό οικοτροφείο στη θέση «Παράγκες» ή τα 1.200 στρέμματα της Φασκομηλιάς, που εκτείνονται στην παραθαλάσσια περιοχή αλλά και τους λόφους που την περιβάλλουν από τη λίμνη της Βουλιαγμένης έως τη Βάρκιζα. Στα δύο αυτά παραδείγματα είναι που κρύβεται «ο διάβολος στις λεπτομέρειες», καθώς ο τοπικός δήμος έσπευσε να εγγράψει τις εκτάσεις αυτές στη δική του μερίδα στο κτηματολόγιο. «Αν και είχαμε συμβόλαια», λέει επ’ αυτού στην «Κ» πηγή της Εκκλησίας που είχε λάβει μέρος στη σχετική προσπάθεια εμπορικής εκμετάλλευσης των εκτάσεων στη Βουλιαγμένη την περίοδο 2015-2016. Το πρόβλημα, βεβαίως, δεν περιορίζεται μόνο στη Βουλιαγμένη. Επεκτείνεται και στην Ανάβυσσο, όπου ιδιώτες καταπάτησαν έκταση της Εκκλησίας έχοντας κτίσει, όπως μάλιστα και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας.
Για να κτισθεί η έκταση στη Βουλιαγμένη, λοιπόν, έπρεπε, πρώτον, να διευκρινισθεί η κυριότητα του ακινήτου και, δεύτερον, να αποχαρακτηρισθεί η έκταση που είναι δασική. Ομως η πλευρά του Δημοσίου που συμμετείχε στην εταιρεία αξιοποίησης διαφωνούσε με την προσπάθεια αποχαρακτηρισμού, δηλαδή με απλά λόγια η Εκκλησία της Ελλάδος δεν ήταν σε θέση να πείσει ούτε τους εκπροσώπους του συνεταίρου της.
Στη διοίκηση της εταιρείας είχαν τοποθετηθεί ο διευθύνων σύμβουλος της Intrakat, Πέτρος Σουρέτης, ο οποίος και κατά πάσα βεβαιότητα θα αναλάβει τη νέα διεύθυνση, ο πρόεδρος του Invest in Greece, Αριστομένης Συγγρός, ο Μιχαήλ Καρλούτσος, ο Δημήτρης Παναγιωτίδης και ο Παναγιώτης Νασόπουλος. Οι τρεις πρώτοι ορίστηκαν από την Εκκλησία και οι δύο τελευταίοι είναι οι εκπρόσωποι του Δημοσίου.
Στην υπό διαπραγμάτευση συμφωνία κάθε πλευρά θα ορίζει δύο μέλη και ένα πέμπτο πρέπει να είναι κοινής αποδοχής. Πολλά από αυτά τα προβλήματα στη λειτουργία της εταιρείας, που μετράει χρόνια ζωής χωρίς να έχει κάνει μια συναλλαγή, ανεφύησαν τα τελευταία 3,5 χρόνια, δηλαδή την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ που θέλουν τώρα να λύσουν το πρόβλημα μέσα από έναν άλλο φορέα.
«Ο διάβολος στις λεπτομέρειες λοιπόν, κι όλα εξαρτώνται από την εφαρμογή...», λέει στην «Κ» ένας από τους ανθρώπους που βρίσκονταν κοντά στη διαχείριση των προβλημάτων της προηγούμενης φάσης με φορέα την εν λόγω εταιρεία εκμετάλλευσης. «Η συνύπαρξη των φορέων του Κράτους και της Εκκλησίας μπορεί να οδηγήσει στη λύση προβλημάτων που σήμερα εμφανίζονται άλυτα, αν και οι δύο πλευρές έχουν πεισθεί ότι θα κερδίσουν από αυτή την εκμετάλλευση της περιουσίας».
Το πρόβλημα
Δεν συνέβαινε όμως αυτό και στην προηγούμενη φάση με βάση τον νόμο του 2013; Μια πηγή που είχε διαχειρισθεί εκκλησιαστική περιουσία σε παρελθόντα χρόνο λέει στην «Κ» πως «το πρόβλημα είναι βασικά πως ό,τι έχουμε είναι πρακτικά εκτός συναλλαγής, διότι είναι είτε δασικό, είτε έχει τίτλους που δεν είναι αδιαμφισβήτητοι, είτε δεν έχει χαραχθεί ο αιγιαλός, είτε το έχουν καταπατήσει όπως στην Ανάβυσσο... (σ.σ.: εκεί έχουν κτισθεί κατοικίες)».
Η Εκκλησία κατέχει μόνο στην Αττική 800 οικόπεδα. Ενδεικτικά:
• Οικόπεδο επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας (πλάι στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, που είναι οικοδομήσιμο).
• Ακίνητο 11,5 στρεμμάτων στην οδό Δεινοκράτους στο κέντρο της Αθήνας. Το 2004 προοριζόταν για ξενοδοχείο. Το οικόπεδο έχει 7 κτίρια, τα οποία τον Φεβρουάριο του 2010 χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα. Η επένδυση δεν προχώρησε ποτέ.
• Εκταση 3.500 στρεμμάτων στην Πεντέλη, όπου η Εκκλησία επιδίωξε να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά. Η επιχειρηθείσα παρέμβαση στον χώρο ήταν τόσο μεγάλη, ώστε τελικά δεν πήρε τη σχετική άδεια.
Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα που πρέπει να λύσει η νέα εταιρεία όπως π.χ. ότι το Δημόσιο έχει κτίσει το νοσοκομείο «Σωτηρία» σε εκκλησιαστική ιδιοκτησία σε μία σύμβαση που λήγει το 2022 . Το ίδιο συμβαίνει και με το κτίριο του «Ασκληπιείου», που ανήκει στον Ερυθρό Σταυρό. Θα απαιτήσει η Εκκλησία με τη λήξη τίμημα; Και πόσο;
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι πολλά από τα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται σε μια κατ’ αρχήν καταγραφή της Pricewaterhouse- Coopers, χωρίς ωστόσο εξαιτίας των προβλημάτων με τους τίτλους, τις άδειες ή τις καταπατήσεις να είναι δυνατόν να προσδιορισθεί επακριβώς η αξία τους.
