Kathimerini.gr
ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα θα έπρεπε να δεσμευθεί, ως άλλος Ντράγκι, ότι θα κάνει «οτιδήποτε χρειαστεί» για να τηρήσει τις δεσμεύσεις της χώρας μετά το τέλος του μνημονίου, υποστήριζε πρόσφατα οικονομικός παράγων.
Η πρόταση ίσως δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμη, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν με την κεντρική της ιδέα: το βασικό πρόβλημα εταίρων και αγορών σε σχέση με την επόμενη μέρα του μνημονίου, υποστηρίζουν, είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στη συνέπεια που θα επιδείξει το πολιτικό σύστημα. Ιδίως ενόψει της προοπτικής διεξαγωγής εκλογών και μάλιστα –σε επόμενη αναμέτρηση– με απλή αναλογική. Ισως μάλιστα είναι ένα βασικό σημείο στο οποίο συμφωνούν ακόμη και οι ορθολογιστές κυβερνητικοί, υπέρμαχοι –κατά τα άλλα– της καθαρής εξόδου, όπως ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, που μίλησε για κίνδυνο επιστροφής στις «παλιές κακές συνήθειες».
Εχοντας τις συνήθειες του κακού παρελθόντος στο μυαλό τους και με επιπλέον ισχυρό –και βάσιμο– επιχείρημα το τεράστιο ύψος του χρέους (320 δισ. ευρώ) σε σχέση με τις άλλες πρώην μνημονιακές χώρες, οι Βρυξέλλες άρχισαν ήδη να ετοιμάζουν ένα ειδικό για την Ελλάδα μεταμνημονιακό πλαίσιο και η πρώτη συζήτηση αναμένεται στο EuroWorking Group της 8ης Φεβρουαρίου. Καθαρή έξοδος δεν προβλέπεται σε καμία περίπτωση, αλλά το πού ακριβώς θα διαμορφωθεί η ισορροπία του νέου αυτού πλαισίου έχει σημασία. Στον διάλογο που έχει ξεκινήσει, τα επιχειρήματα υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς (περισσότερο ή λιγότερο καθαρής εξόδου) διαμορφώνονται ως εξής:
• Υπέρ:
Α. Η παραμονή σε κάποιου είδους πρόγραμμα διαιωνίζει την αρνητική εικόνα για τη χώρα, κλονίζει την εμπιστοσύνη και τις ελπίδες και αποθαρρύνει έτσι τις επενδύσεις. Επιπλέον, λειτουργεί αποτρεπτικά στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τους οίκους αξιολόγησης.
Β. Το «μαξιλάρι ασφαλείας» είναι πολύ ασφαλέστερο για τους επενδυτές από μια προληπτική γραμμή όπως η ECCL, αφού τα κεφάλαια ειναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή και χωρίς προϋποθέσεις. Γ. Ακόμη κι αν –λόγω ανυπαρξίας προγράμματος– χαθεί το waiver, που επιτρέπει στις τράπεζες να δανείζονται από την ΕΚΤ με εγγύηση τα ελληνικά ομόλογα, η επίπτωση θα είναι ασήμαντη γιατί τα ομόλογα που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες είναι περίπου 4 δισ. ευρώ. Ποσό που μπορεί να βρεθεί από αλλού.
• Kατά:
Α. Οι αγορές θέλουν ασφάλεια και ειδικότερα θέλουν να είναι βέβαιες για τη δυνατότητα πρόσβασης του ελληνικού Δημοσίου σε χρηματοδότηση, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του, αν χρειαστεί, αλλά και για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων χωρίς να υπάρχει κίνδυνος οπισθοδρόμησης. Κάτι που προϋποθέτει ένα πλαίσιο επιτήρησης, με κυρώσεις.
Β. Το «μαξιλάρι ασφαλείας» είναι μεν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή, αλλά είναι ακριβότερο, στον βαθμό που θα προέλθει από προσφυγή της Ελλάδας στις αγορές.
Γ. Η διατήρηση του waiver είναι σημαντική, όχι μόνο για τον δανεισμό των τραπεζών από την ΕΚΤ, αλλά και γιατί κρατά συνολικά το κόστος δανεισμού τους χαμηλά, ακόμη και στα repos. Επιπλέον, θα χαθεί και η δυνατότητα πρόσβασης στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, έστω και στην εκπνοή του.
Τα επιχειρήματα θα ζυγιστούν, αλλά ήδη είναι φανερό ότι θα ληφθεί μέριμνα για δικλίδες ασφαλείας. Το παράδειγμα των πλειστηριασμών, που έθεσε το Eurogroup ως προϋπόθεση για τη δεύτερη υποδόση, παρά τις δηλώσεις ικανοποίησης –κατά τα άλλα– για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, δείχνει πώς θα κινηθεί η Ευρώπη στη διαμόρφωση του μεταμνημονιακού πλαισίου.
Μέχρι στιγμής, τα χαρακτηριστικά του που φαίνεται ότι θα περιλαμβάνει είναι τα εξής:
1. Ενα μηχανισμό σύνδεσης της ανάπτυξης με την ελάφρυνση του χρέους (γαλλική πρόταση).
2. Μέτρα ελάφρυνσης του χρέους (μεσοπρόθεσμα), τα οποία θα έρχονται πιθανότατα με προϋποθέσεις (για δημοσιονομική πειθαρχία και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων).
3. Ενα μηχανισμό «ενισχυμένης εποπτείας» της Ελλάδας, πέρα από την ανά εξάμηνο επιτήρηση που προβλέπεται για τις μεταμνημονιακές χώρες ούτως ή άλλως (ίσως ανά τρίμηνο).
4. Ενα «μαξιλάρι ασφαλείας», με επαρκή κεφάλαια για την κάλυψη των αναγκών ίσως και ώς το τέλος του 2020.
