Kathimerini.gr
Το κυκλοφοριακό, οι καύσεις από τα τζάκια και οι «εισαγωγές» σωματιδίων, μέσω του αέρα, αποτελούν τις κυριότερες αιτίες για τη συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα της Πάτρας, σύμφωνα με όσα λέει στην «Κ» ο αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών και διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Ανδρέας Καζαντζίδης.
Τα δεδομένα αποκάλυψαν μετρήσεις που πραγματοποιούνται από τους επτά σταθμούς του συστήματος «Αιθέρας», το οποίο δημιούργησε και λειτουργεί το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας και όπως τονίζει ο Ανδρέας Καζαντζίδης, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα της καλής σχέσης του Πανεπιστημίου με την πόλη. Οπως εξηγεί, η εγκατάσταση και η λειτουργία του συστήματος βασίζεται στη βοήθεια πολιτών, αλλά και φορέων, όπως η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και ο Οργανισμός Λιμένος Πατρών.
Η ιδέα της εγκατάστασης του δικτύου προήλθε από Πατρινούς μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Φυσικής, ενώ η λειτουργία των σταθμών μέτρησης και η κατασκευή της ιστοσελίδας βασίζονται στην εθελοντική εργασία του προσωπικού του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας και των φοιτητών της μεταπτυχιακής ειδίκευσης «Εφαρμοσμένη Μετεωρολογία και Φυσική Περιβάλλοντος».
Το δίκτυο αποτελείται από αισθητήρες μέτρησης των αιωρούμενων σωματιδίων, που βρίσκονται τοποθετημένοι στο νέο λιμάνι, στο κέντρο της πόλης, στην Αγυιά, στο Παμπελοποννησιακό Στάδιο, στον Καστελλόκαμπο, στο Ρίο, στο Πλατάνι και στο Πανεπιστήμιο. Επίσης, το δίκτυο διαθέτει πανοραμικές κάμερες και μια διαδικτυακή πλατφόρμα που καταγράφει σε πραγματικό χρόνο την ποιότητα του αέρα στην Πάτρα.
«Οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων και ειδικά των μικρών σε μέγεθος που θεωρούνται πιο επικίνδυνα για την υγεία, είναι σημαντικές», λέει ο κ. Καζαντζίδης. Η σύσταση και η προέλευσή τους έχει μελετηθεί από ερευνητικές ομάδες του Πανεπιστημίου Πατρών και του Ινστιτούτου Χημικής Μηχανικής. Με βάση αυτά τα στοιχεία, σύμφωνα με τον καθηγητή, «μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι περίπου το 1/3 των σωματιδίων έρχονται από άλλες περιοχές και το υπόλοιπο εκλύεται εδώ από ανθρωπογενείς δραστηριότητες». Οσον αφορά την «εισαγωγή» σωματιδίων, ο Ανδρέας Καζαντζίδης αναφέρει ότι μεταφέρονται με τις αέριες μάζες, είτε από φυσικές πηγές, όπως είναι η έρημος της Σαχάρας, είτε από περιοχές που έχουν ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως το Κάιρο, η κοιλάδα του Πάδου στην Ιταλία, η Κωνσταντινούπολη κ.ά.
Διακυμάνσεις
«Τα αιωρούμενα σωματίδια παρουσιάζουν μεγάλη χωρική και χρονική μεταβλητότητα ανά περιοχή», σημειώνει ο καθηγητής. Μάλιστα, όπως αναφέρει, «ακόμα και στην ίδια περιοχή, ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες, την ώρα της ημέρας και την εποχή, μπορεί να έχουμε μεγάλες διακυμάνσεις».
Οπως εξηγεί, «όταν υπάρχει άνεμος, αυτός είναι συνήθως ισχυρότερος στο Ρίο και αυτό σημαίνει ότι η ποιότητα αέρα θα είναι σαφώς καλύτερη από ό,τι στο κέντρο της πόλης». Ομως, όπως προσθέτει, «μια ημέρα χωρίς άνεμο και με πολλές καύσεις ξύλων από τζάκια ή αγροτικές δραστηριότητες, η ποιότητα του αέρα στο Ρίο μπορεί να είναι χειρότερη από το κέντρο της Πάτρας».
«Μετρούμε λοιπόν και αναγνωρίζουμε πια», συνεχίζει ο καθηγητής, «την επίδραση της κίνησης στο κέντρο της πόλης, ή τις επιπτώσεις από την καύση ξύλων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με νεόδμητα σπίτια», σημειώνει ο κ. Καζαντζίδης, που εκτιμά ότι «μπορεί να βοηθήσουν η καλύτερη ρύθμιση της κυκλοφορίας και η δραστική μείωση των καύσεων».
Επίσης, αναφέρει ότι «υπάρχουν λύσεις, όπως για παράδειγμα η χρήση φυσικού αερίου, που εφαρμόστηκαν σε χώρες και πόλεις που έχουν αντιμετωπίσει παρόμοια και πολύ χειρότερα προβλήματα», αλλά το πιο σημαντικό βήμα είναι «η σωστή ενημέρωση των πολιτών και η ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης, με σκοπό την πρόληψη και τη μείωση του προβλήματος, έστω και σε κάποιο βαθμό».
