Kathimerini.gr
REUTERS, A.P.
Την επίδραση των νόμων που προωθεί η δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας δεσμεύτηκε να εξετάσει η Κομισιόν, εν μέσω αυξημένων φόβων ότι υπονομεύονται η δημοκρατία και το κράτος δικαίου στο μεγαλύτερο μέλος της Ε.Ε. στα ανατολικά της Γηραιάς ηπείρου. Αφότου κέρδισε τις εκλογές τον περασμένο Οκτώβριο το ευρωσκεπτικιστικό Κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης, που υπεραμύνεται των αξιών της Καθολικής Εκκλησίας, έχει επιχειρήσει να θέσει την κρατική τηλεόραση και όλα τα δημόσια ΜΜΕ υπό τον άμεσο κυβερνητικό έλεγχο, καθώς και να αλλάξει τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Οι αλλαγές πυροδότησαν μαζικές διαδηλώσεις, αποθάρρυναν τους επενδυτές και προσέλκυσαν τα βέλη ακτιβιστών, που κατηγορούν το κυβερνών κόμμα ότι υποβαθμίζει τη δημοκρατική διαδικασία σε μια χώρα που επί μακρόν θεωρείτο υπόδειγμα πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη. Από την πλευρά του, το κόμμα αρνείται τις κατηγορίες. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε στη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου ότι η Ε.Ε. θα πραγματοποιήσει πολιτική συζήτηση στις 13 Ιανουαρίου με αντικείμενο το κράτος δικαίου στην Πολωνία. Υπενθυμίζεται ότι ο αρμόδιος επίτροπος Γκίντερ Οτινγκερ, που έχει το χαρτοφυλάκιο της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας, δήλωσε προχθές ότι η Βαρσοβία θα πρέπει να υπόκειται στον κοινοτικό κανόνα για εποπτεία των νομοσχεδίων της, μια διαδικασία τριών σταδίων που θα μπορούσε να καταλήξει στην αναστολή του δικαιώματος ψήφου για την Πολωνία στους κόλπους της ένωσης των 28. Ο κανονισμός για επίβλεψη της νομοθεσίας από τις χώρες-μέλη υιοθετήθηκε το 2014 για να αντιμετωπίσει συστηματικές απειλές στις ευρωπαϊκές αξίες. Δημιουργήθηκε εν μέσω ανησυχιών για την προσπάθεια χειραγώγησης της δικαιοσύνης σε δύο πρώην κομμουνιστικές χώρες, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία.
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής είπε ότι η επικείμενη συζήτηση για τις αλλαγές στην Πολωνία δεν αποτελεί το πρώτο βήμα για την αναστολή του δικαιώματος ψήφου. Υπό τον συγκεκριμένο μηχανισμό, η Κομισιόν εγείρει τους φόβους της όταν διαπιστώνει μια συστημική απειλή για το κράτος δικαίου σε κάποια χώρα μέλος της Ε.Ε. Μάλιστα έχει τη δυνατότητα να δώσει μια διορία στη συγκεκριμένη χώρα, προκειμένου να απαντήσει στις κοινοτικές ανησυχίες. Σε περίπτωση αποτυχίας, το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. μπορεί να καταφύγει στην «πυρηνική λύση» της αναστολής του δικαιώματος ψήφου, ένα μέτρο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα και θα απαιτούσε τη συναίνεση τουλάχιστον 16 εκ των 28 χωρών-μελών, που από κοινού αποτελούν το 65% του πληθυσμού.
Η πολωνική κυβέρνηση κατηγορεί την αντιπολίτευση που αποτελείται από τους φιλοευρωπαίους κεντρώους που αποπέμφθηκαν πέρυσι, ότι υποκινούν διαδηλώσεις και επικρίσεις κατόπιν καθοδήγησης από τις Βρυξέλλες. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Ντόναλντ Τουσκ, είναι σήμερα επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, ένα σώμα 47 χωρών-μελών για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που εργάζεται ξεχωριστά αλλά σε συνεργασία με την Ε.Ε., δήλωσε χθες ότι έχει λάβει προσφυγές από τέσσερις οργανώσεις ελευθερίας του Τύπου σχετικά με τον νέο νόμο της Πολωνίας για τα ΜΜΕ. Αξίζει να προστεθεί, πάντως, ότι για να τεθεί σε εφαρμογή ο νόμος θα πρέπει να υπογραφεί από τον πρόεδρο της χώρας.
Πολλοί παράγοντες στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η Βαρσοβία βαδίζει στα χνάρια του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν και επισείουν τον κίνδυνο «ορμπανοποίησης» της Πολωνίας. Παρά τις επικρίσεις πάντως σε βάρος του Ορμπαν, η Ε.Ε. ελάχιστα κατάφερε να οριοθετήσει την πολιτική του κυβερνώντος κόμματος στην Ουγγαρία. Πολλοί στις Βρυξέλλες λένε ότι δεν πρέπει να ξαναγίνει το ίδιο λάθος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα μιας μετωπικής σύγκρουσης Πολωνίας-Ε.Ε.
