ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

H επικοινωνία μετά τον Ντόναλντ Τραμπ

του ΠΑΝΟΥ ΤΣΙΡΙΔΗ

Είναι ευνόητο ότι η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ διαφοροποιεί πολλά εντός και εκτός ΗΠΑ. Είναι νωρίς για να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα των πιθανών οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών επιλογών του νέου Προέδρου για τη χώρα ή το διεθνές σύστημα. Η περιοχή όμως στην οποία έχουν ήδη συντελεστεί τεκτονικές αλλαγές λόγω της συγκεκριμένης εκλογικής επιτυχίας είναι η επικοινωνία. Από τις 16 Ιουνίου του 2015, που ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος, η ανθρωπότητα τον ακολούθησε στην κουνελότρυπα της εκστρατείας του και είδε να συμβαίνουν πράγματα μέχρι τότε αδιανόητα. Η πιο σημαντική και ολοκληρωμένη εκλογική αναμέτρηση του κόσμου μετατράπηκε σε ένα γιγάντιο, ανοικτό πεδίο πρωτοφανών πειραματισμών και μεθοδολογικών καινοτομιών, μια χώρα των θαυμάτων για τους επαγγελματίες του είδους.

Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε. Μέχρι τώρα θεωρούσαμε ότι η νίκη Ομπάμα το 2009 ήταν η μεγάλη αλλαγή υποδείγματος, καθώς σηματοδοτήθηκε από την αλλαγή του κέντρου βάρους της εκστρατείας –κυρίως του οργανωτικού κομματιού – στα social media, τις grassroots τεχνικές και τη διείσδυσή του στην ποπ κουλτούρα. Ο Ομπάμα είχε γίνει trend. Παράλληλα, κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, πήγε βήματα πιο πέρα την αμερικάνικη παράδοση του president casual στυλ. Οι φωτογραφίες του έμειναν στην ιστορία για την προσωπική, ανθρώπινη τους διάσταση και το συναίσθημά τους. Εάν ο Ομπάμα έγραψε νέα σελίδα στα manuals της πολιτικής επικοινωνίας, ο Τραμπ έγραψε νέο κεφάλαιο. Επένδυσε επίσης, σχεδόν ολοκληρωτικά, στα συναισθήματα, καταρρίπτοντας όμως με πάταγο μια σειρά από σταθερές.

Ο Τραμπ δεν άλλαξε μόνο τη θέση των τερμάτων, άλλαξε το ίδιο το γήπεδο στο αμερικανικό εκλογικό σκηνικό.

Οι άλλοτε πανίσχυροι evangelical conservatives, το τεράστιο συμπαγές εκλογικό σώμα που ανεβοκατέβαζε προέδρους, απορροφήθηκαν χωρίς να αρθρώσουν λέξη σε αυτή την εκστρατεία, από έναν άνθρωπο που έχει τόση σχέση με την προτεσταντική ευσέβεια όση και με την κβαντική φυσική. Ο Τραμπ άλωσε το ρεπουμπλικανικό κόμμα χωρίς να απομακρυνθεί ένα εκατοστό ούτε από τις θέσεις του ούτε από την εν γένει κουλτούρα και συμπεριφορά που τον ανέδειξε στις αγορές και το θέαμα. Οι προστατευτικές του αντιλήψεις για την βιομηχανία ήταν κάποτε οι θέσεις της αμερικανικής αριστεράς και με αυτόν τον τρόπο κέρδισε τις καρδιές των κρίσιμων ομάδων ψηφοφόρων του rust belt, της άλλοτε Δημοκρατικής βιομηχανικής ενδοχώρας του βορρά που έδωσαν τη νίκη.

Έτσι, ο δυτικός κόσμος ανακάλυψε ότι δεν υπάρχει μόνο ένα πρότυπο ηγέτη που κερδίζει.

Ο υπεράνω, cool, πάντα ψύχραιμος αλλά όπου πρέπει ανθρώπινος. Υπάρχει και άλλο μονοπάτι προς τη δημοφιλία: η λυτρωτική επιθετικότητα, η παρορμητικότητα ως απόδειξη του αυθεντικού, η αδυναμία να παραδεχθείς λάθος ως πληγωμένος εγωισμός, το machismo και η εφηβική μαγκιά ως απενοχοποιημένοι μηχανισμοί άμυνας γνώριμοι σε εκατομμύρια οργισμένους λευκούς της / χωρίς πτυχίο / περιφρονημένης / (μικρο)μεσαίας τάξης της ενδοχώρας, όπως είναι μια πιο ακριβής μετάφραση του αμερικανικού working class. Το κατόρθωμα να περάσει ως «ένας από εμάς» ένας δισεκατομμυριούχος είναι μόνο του επιβλητικό. Φράσεις όπως «Τα λέει όπως είναι», «δεν φοβάται να μιλήσει», «δεν πειράζει, ας πει και κάτι παραπάνω» δείχνουν αξιοζήλευτο πολιτικό κεφάλαιο. Και παρόλο που σε μια αναμέτρηση δύο πρωταγωνιστών είναι αυτονόητο ότι τις απώλειες του ενός τις καρπώνεται ο άλλος, δεν είναι υπερβολή ότι ο Trump δημιούργησε ένα αυθεντικό κίνημα. Το κίνημα τον έφερε στην πρωτιά και μετά στη νίκη.

Παράλληλα, αναίρεσε την τρέχουσα, μέχρι τότε απαραβίαστη, λογική του πολιτικού κόστους.

Για παράδειγμα άφησε αγάλματα τα κομματικά στελέχη όταν δήλωσε ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξει συνυποψήφιό του εάν επικρατήσει εκείνος στις εσωτερικές εκλογές. Συνειδητά και σχεδιασμένα έστειλε στο αρχείο ένα σωρό πρωτόκολλα και νόρμες που μέχρι τότε θεωρείτο ότι απέδιδαν σε ψήφους, κύρος ή υστεροφημία.

Τέλος, διεύρυνε τα όρια του δημόσιου λόγου για τους μελλοντικούς campaigners.

Χρησιμοποιώντας μια σπασμένη νοηματικά γλώσσα δημιούργησε πρωτοφανή αμεσότητα και εγγύτητα. Κόντραρε και σνόμπαρε τα media επικοινωνώντας απευθείας με τους «δικούς του» μέσω των ιδιόμορφων tweets του. Οι κατηγορίες των «καλλιεργημένων ελίτ» τον δυνάμωναν. Αυτό που για κάποιους θεωρήθηκε φλυαρία, για τους ψηφοφόρους ήταν η σημασία που άξιζαν. Τα tweets του Τραμπ δεν ήταν κομμάτι του ελεύθερου χρόνου του, ήταν μέρος της λογοδοσίας του. Οι «forgotten Americans» ένιωσαν ότι άλωσαν ακόμη ένα κάστρο, αυτό του πολιτικά ορθού δημοσίου διαλόγου. Ότι έπεσε το ταμπού της «επίσημης γλώσσας» της εξουσίας. Μια «μαλλιαρή» νίκη του ύφους.

Όσο για τα περίφημα fake news; Σιγά τα νέα. Πάντοτε υπήρχαν. Τα social media απλώς έσπασαν το μονοπώλιο των κρατικών υπηρεσιών και εκδημοκράτισαν τη χυδαιότητα. Εξάλλου τίποτα δεν θα είναι πια ίδιο. Δύο πράγματα για το τέλος: Πρώτον, το γεγονός ότι έχασε στη συνολική εθνική καταμέτρηση με σχεδόν 3 εκατομμύρια ψήφους σε σχέση με την Κλίντον, από την άποψη της πολιτικής επικοινωνίας είναι άξιο επαίνου, όχι αμφισβήτησης.

Αποδεικνύει ότι έκανε εξαιρετικό καταμερισμό των διαθέσιμων πόρων του και δεν έχασε χρόνο σε χαμένες πολιτείες. Αντίθετα κυνήγησε το παιχνίδι εκεί που έπρεπε και το κέρδισε. Έχασε με 2,5 εκατομμύρια ψήφους την Καλιφόρνια και με 1,5 τη Νέα Υόρκη. Και λοιπόν; Δεύτερον, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η εκλογική και η πολιτική στρατηγική είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η πρώτη σε φέρνει στην εξουσία, η δεύτερη σε κρατάει μακροπρόθεσμα εκεί. Είδαμε την πρώτη, πήρε τρελά ρίσκα, δικαιώθηκε. Μπορείς να λες ό,τι χρειάζεται για να κερδίσεις και να δημιουργείς ό,τι προσδοκίες νομίζεις μέχρι την κάλπη. Μετά τη νίκη όμως οφείλεις να διαχειριστείς τις προσδοκίες αυτές. Αλλιώς, η οργισμένη μάζα που σε φέρνει στην εξουσία θα καταναλώσει με ακόμη μεγαλύτερο ενθουσιασμό το θέαμα της πτώσης. Εδώ οι ελληνικές κυβερνήσεις μπορούν να γίνουν πολύτιμοι σύμβουλοι του Προέδρου Τραμπ.

Ο κ. Πάνος Τσιρίδης είναι σύμβουλος επικοινωνίας.

 

 

Κόσμος: Τελευταία Ενημέρωση

X