«Οι δικές μας ενδείξεις και πληροφορίες δείχνουν ότι το ‘‘ναι’’ βρίσκεται μπροστά. Κάποιοι αναλυτές μας μιλούν για μια άνετη νίκη. Ωστόσο, προσωπικά επιλέγω να αναμείνω τις βραδινές ώρες της Κυριακής. Σε ένα περιβάλλον πόλωσης και έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανένα ενδεχόμενο και σενάριο». Αυτά επισημάνει στην «Κ» καλά ενημερωμένη πηγή από τον κύκλο του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος (ΑΚΡ). Παρά το γεγονός ότι συμφωνεί με το κλίμα αισιοδοξίας του Προεδρικού και της Πρωθυπουργίας, η ίδια πηγής δεν βιάζεται να αποκλείσει οποιοδήποτε ενδεχόμενο.
Ταυτόχρονα κύκλοι της αντιπολίτευσης με τους οποίους μιλήσαμε συμμερίζονται περισσότερο τις αμφιταλαντεύσεις παρά την κάποια αισιοδοξία της πηγής του ΑΚΡ. Πηγές της αντιπολίτευσης, λίγες ώρες πριν από το άνοιγμα των καλπών, εκτιμούν ότι η πρόβλεψη του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα. Παράλληλα, η αντιπολίτευση διατηρεί την αισιοδοξία της για ένα «καλό αποτέλεσμα» το βράδυ της Κυριακής.
Στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης διαπιστώνουν ότι για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, σε σημαντικά προπύργια του συντηρητικού στρατοπέδου, μερίδες της κοινωνίας παρουσιάζουν πρωτόγνωρο ενδιαφέρον για τις θέσεις της ίδιας. Για πρώτη φορά, υποστηρικτές του ΑΚΡ διαφωνούν δημοσίως με την πολιτική γραμμή και τις επιλογές του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όπως είναι φυσικό μια τέτοια εικόνα αναπτερώνει το ηθικό της αντιπολίτευσης.
Στο επιτελείο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις και αναλύσεις δείχνουν ότι σε μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας το «όχι» έχει ξεπεράσει προ πολλού το «ναι». Στην Κωνσταντινούπολη, 3 με 4 μονάδες χωρίζουν πλέον τα δύο στρατόπεδα. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζουν και άλλα αστικά κέντρα, στα οποία, στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2015, το ΑΚΡ είχε καταγράψει επιτυχίες.
Όπως ειπώθηκε παραπάνω, οι κύκλοι του ΑΚΡ, παρά το γεγονός ότι αποδέχονται το γεγονός ότι μερίδα της κομματικής βάσης σήμερα επιλέγει να γυρίσει την πλάτη της στο κόμμα και στον Πρόεδρο Ερντογάν, δεν βιάζονται να καταλήξουν σε βιαστικά συμπεράσματα. Ηγετικά στελέχη του ΑΚΡ προβλέπουν ότι η επιτυχημένη προεκλογική εκστρατεία του κόμματος, τα τελευταία μηνύματα του Προέδρου Ερντογάν και του πρωθυπουργού Μπιν Αλί Γιλντιρίμ καθώς και οι προσωπικές επαφές των υπουργών και των βουλευτών με τους ψηφοφόρους, τελικά θα αλλάξουν τη συνολική εικόνα το βράδυ της Κυριακής και θα ανοίξουν τον δρόμο για την επικράτηση του «ναι».
Η τριχοτόμηση της Τουρκίας
Ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος, ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των εκπροσώπων των δύο στρατοπέδων και το τελικό αποτέλεσμα, οι τελευταίες εξελίξεις και ενδείξεις φέρνουν ξανά στο προσκήνιο μια σημαντική πραγματικότητα που αφήνει τη σκιά της στο πολιτικό μέλλον της Τουρκίας. Η γειτονική χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με το φαινόμενο της πολιτικής και κοινωνικής τριχοτόμησης. Στο δημοψήφισμα της Κυριακής αναμετρούνται τρία στρατόπεδα:
• η συντηρητική Δεξιά (το στρατόπεδο του «ναι»)
• η συμμαχία κεμαλιστών-εθνικιστών
• και οι Κούρδοι
Ξεκινώντας από τους Κούρδους θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στη νοτιοανατολική Τουρκία, δηλαδή σε περιοχές όπου οι κουρδικοί πληθυσμοί αποτελούν την πλειοψηφία του ντόπιου πληθυσμού, εκτός απροόπτου, αναμένεται ότι το «όχι» θα καταγράψει αξιοσημείωτη επιτυχία. Οι Τούρκοι αναλυτές υπογραμμίζουν το γεγονός ότι αυτή η επιτυχία δεν πρέπει να οδηγεί στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι οι Κούρδοι συμμερίζονται και ταυτίζονται με τις θέσεις των κεμαλιστών και των εθνικιστών που έχουν αναλάβει την πρωτοκαθεδρία στο στρατόπεδο του «όχι». Οι Κούρδοι γυρνούν την πλάτη τους στο πολιτικό κατεστημένο της χώρας και για ακόμη μία φορά, παρά τις πιέσεις και τις επιθέσεις που δέχονται, θέτουν επί τάπητος το αίτημα της αποκέντρωσης της Τουρκίας και της αναγνώρισης των δικαιωμάτων τους σε ένα δημοκρατικό και αποκεντρωμένο πολίτευμα.
Στα δυτικά και νότια παράλια της Τουρκίας, και πλέον σε κάποια σημαντικά αστικά κέντρα στο εσωτερικό της χώρας, οι κεμαλιστές και οι εθνικιστές δίνουν αγώνα δρόμου για να ορθώσουν το ανάστημά τους στη συντηρητική Δεξιάς, δεκαπέντε χρόνια μετά την άνοδο του ΑΚΡ στην εξουσία. Όπως επισημάνει στην «Κ» κορυφαίο στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι μερίδες της τουρκικής κοινωνίας που διαφωνούν με τον αυταρχισμό του ΑΚΡ αναζητούν απεγνωσμένα μία «σπίθα» για το ξεκίνημα ενός αγώνα που θα φέρει σταδιακά το τέλος της εξουσίας του κυβερνώντος κόμματος.
Στο υπόλοιπο κομμάτι της χώρας, παρά τις μεγάλες δυσκολίες σε πολλά πεδία, τις αμφιβολίες και τους προβληματισμούς μερίδας των ψηφοφόρων, το ΑΚΡ διατηρεί τα εκλογικά αποθέματα του και έχοντας ενώσει τις δυνάμεις του με την ηγεσία του Κινήματος των Γκρίζων Λύκων, στοχεύει σε ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα της Κυριακής.
Έρχονται εξελίξεις
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, από το βράδυ της Κυριακής και μετά, η Τουρκία έρχεται αντιμέτωπη με σαρωτικής φύσεως εξελίξεις. Αυτό επισημάνουν όλες οι πηγές μας στην τουρκική πρωτεύουσα. Σε περίπτωση νίκης του «ναι», το ΑΚΡ ετοιμάζεται να προωθήσει «τσουνάμι» μεταρρυθμίσεων και αλλαγών νόμων, έτσι ώστε το νομικό καθεστώς της χώρας να ευθυγραμμιστεί άμεσα με το νέο πολίτευμα. Επίσης, έχοντας επανακτήσει την αυτοπεποίθησή του, το κυβερνών κόμμα ετοιμάζεται για μια σειρά σημαντικών, κινήσεων στα πεδία της οικονομίας, ενέργειας και εξωτερικής πολιτικής.
Σε περίπτωση που τελικά το «όχι» βγει νικητής από την αναμέτρηση της Κυριακής, τονίζεται ότι το Προεδρικό και η κυβέρνηση δεν πρόκειται να παραιτηθούν από τα σχέδια και τις φιλοδοξίες τους. Σε περίπτωση που η διαφορά στο δημοψήφισμα ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα είναι μικρή, το ΑΚΡ ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σταδιακά σε πρόωρες εκλογές για να επαναφέρει την πρόταση για τη συνταγματική αναθεώρηση εκ νέου.
