Kathimerini.gr
ΘΥΜΙΟΣ ΤΖΑΛΛΑΣ*
H Βρετανική βουλή μπορεί να καταψηφίζει τις διεθνείς συμφωνίες που διαπραγματεύεται και υπογράφει η κυβέρνηση, όχι όμως να αλλάζει το περιεχόμενό τους. H πάγια αυτή πρακτική δεν ισχύει στην περίπτωση του Brexit. Tον Δεκέμβριο του 2018, οι βουλευτές, με τροπολογία που υπερψηφίστηκε κόντρα στην επιθυμία της κυβέρνησης, απέκτησαν δικαίωμα ψήφου «επί της ουσίας» της συμφωνίας εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Μπορούν, δηλαδή, να διαμορφώσουν τους όρους της εξόδου ή ακόμη και να την ακυρώσουν με τις δικές τους προτάσεις, τις οποίες καταθέτουν ως τροπολογίες.
Τις μέρες που ακολούθησαν την καταψήφιση της συμφωνίας που έφερε η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι από τις Βρυξέλλες, βουλευτές όλων των κομμάτων κατέθεσαν 19 τροπολογίες. Από αυτές, ο πρόεδρος της Βουλής, Τζον Μπέρκοου έφερε σε ψηφοφορία τις εφτά. Πέρασαν οι δύο.
Η πρώτη επιβεβαίωσε το κοινό μυστικό της πολιτικής ζωής στη Βρετανία. Η Βουλή είναι εναντίον του Brexit χωρίς συμφωνία (το λεγόμενο «no deal Brexit»). Η υπερψήφιση της τροπολογίας που αποκλείει τη μη συμφωνία είναι μία ισχυρή δήλωση που δεσμεύει πολιτικά την κυβέρνηση και τις επόμενες κινήσεις της.
Η δεύτερη τροπολογία πέρασε με τη στήριξη της Τερέζα Μέι. Η πρωθυπουργός αποφάσισε την τελευταία στιγμή να υποστηρίξει την πρόταση του Συντηρητικού βουλευτή και επιφανούς στελέχους του κόμματος, Γκράχαμ Μπράντι. Ο Μπράντι ζητάει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, προκειμένου να απαλειφθεί από τη συμφωνία το «backstop». Eίναι ο ο όρος που προβλέπει την προσωρινή παραμονή της Βρετανίας στην τελωνειακή ένωση, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία συνόρου μεταξύ Βορείου Ιρλανδίας και Ιρλανδίας μετά το Brexit.
Υποτίθεται ότι οι ψηφοφορίες των τροπολογιών θα ήταν η στιγμή που θα ακούγαμε τι ακριβώς θέλουν οι βουλευτές. Αντ' αυτού, ακούσαμε για μία ακόμη φορά τι δεν θέλουν: την άτακτη έξοδο και το backstop. H EE έστειλε ήδη μήνυμα ότι δεν θα ανοίξει ξανά τις διαπραγματεύσεις, παρά τη χθεσινή εντολή των βουλευτών στη Μέι. Ο Βινς Κέιμπλ, αρχηγός των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των ψηφοφοριών, είπε ότι η Βουλή με την ετυμηγορία της, δίνει αντιφατικές οδηγίες στην πρωθυπουργό. Από τη μία, της ζητάει να φέρει οπωσδήποτε συμφωνία από τις Βρυξέλλες και από την άλλη τη στέλνει σε μία διαπραγμάτευση που αποκλείει τον συμβιβασμό.
Αντιφατική είναι και η στάση της πρωθυπουργού. Μέχρι χθες παρουσίαζε τη συμφωνία με τις Βρυξέλλες ως την καλύτερη δυνατή και τη μοναδική εφικτή. Τώρα θα τη διαπραγματευτεί εκ νέου. Εμμέσως πλην σαφώς εξακολουθεί να λέει ότι οποιαδήποτε τροπολογία επί των όρων εξόδου είναι χαμένος κόπος, αλλά δεν έχει αντίρρηση να συμμορφωθεί με το περιεχόμενο της, εφόσον η Βουλή την υπερψηφίσει. Η πρωθυπουργός δεν ασχολείται δηλαδή με το περιεχόμενο της διαπραγμάτευσης την οποία θεωρεί ολοκληρωμένη, αλλά με εσωκομματικές μάχες που εξασφαλίζουν μεν πρόσκαιρη ανακωχή μέσα το κόμμα της, αλλά παρατείνουν το σημερινό αδιέξοδο.
Από αυτή την άποψη, η τρίτη σημαντική τροπολογία της βραδιάς που σε αντίθεση με τις άλλες δύο καταψηφίστηκε, πιθανώς να έχει και δεύτερη ευκαιρία. Η Υβέτ Κούπερ των Εργατικών είχε ζητήσει παράταση του Brexit σε περίπτωση που δεν θα υπήρξε συμφωνία μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου. Αν η διαπραγμάτευση της Μέι αποτύχει, η τροπολογία θα είναι εκ νέου επίκαιρη.
* Ο κ. Θύμιος Τζάλλας είναι πολιτικός επιστήμονας και δημοσιογράφος
