Του Αποστόλη Ζουπανιώτη
Παρά τη σκληρή αντιπαράθεση της Ρωσίας με τους Αμερικανούς, τους Βρετανούς και τους Γάλλους, στην ανοιχτή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, φαίνεται ότι ακόμη υπάρχει ένα στενό παράθυρο ευκαιρίας για διπλωματική λύση του προβλήματος με την χρήση των χημικών όπλων στη Συρία και αποτροπή ενός στρατιωτικού πλήγματος.
Η Σουηδία παρουσίασε σχέδιο ψηφίσματος το οποίο έχει ως στόχο να συγκεράσει τις διαφορές μεταξύ του αμερικανικού και των ρωσικών ψηφισμάτων, για τον αμερόληπτο και ανεξάρτητο μηχανισμό ελέγχου πιθανής χρήσης χημικών όπλων, τα οποία δεν κατέστη δυνατόν να υιοθετηθούν στις αρχές της εβδομάδας.
Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχουν διευθετηθεί διαβουλεύσεις μεταξύ των μελών του Συμβουλίου ούτε έχει προγραμματιστεί νέα συνεδρίαση το Σαββατοκύριακο. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν μάλιστα ότι ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία είναι δυσαρεστημένες με τη Σουηδική πρωτοβουλία.
Προσερχόμενη στη συνεδρίαση του Σ.Α., η Αμερικανίδα μόνιμη αντιπρόσωπος, Πρέσβης Νίκι Χέιλι, είπε πως συμμετείχε χθες σε συσκέψεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και θα επιστρέψει αργότερα σήμερα στην Ουάσιγκτον για νέες συσκέψεις.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ δεν έχει αποφασίσει ακόμη με ποιό τρόπο θα αντιδράσει, είπε μιλώντας στη συνεδρίαση. Αν όμως μαζί με τους συμμάχους μας αντιδράσουμε, αυτό θα γίνει για την προστασία των αρχών των Ηνωμένων Εθνών για απαγόρευση των χημικών όπλων» πρόσθεσε.
ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία κινήθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος, επικρίνοντας τη Ρωσία γιατί έχει ασκήσει 12 φορές βέτο για να προστατεύσει το καθεστώς Άσαντ, το οποίο χρησιμοποίησε 50 φορές χημικά όπλα εναντίον των πολιτών του. Τόνισαν ακόμη ότι γνωρίζουν ποιός χρησιμοποίησε τα χημικά στην Ανατολική Γκούτα.
O Ρώσος Μόνιμος Αντιπρόσωπος Βασίλι Νεμπέζια κατήγγειλε την απειλητική ρητορική από τα υψηλότατα στρώματα της Ουάσιγκτον και σημείωσε ότι έχει προαποφασιστεί από τις ΗΠΑ να ενεργοποιήσουν πολεμικά σενάρια.
«Πριν καν δημιουργηθεί επιτροπή διερεύνησης κατέληξαν στους ενόχους», είπε, διαψεύδοντας ότι βρέθηκαν ίχνη χημικών κι ότι έλαβε χώρα επίθεση, μιλώντας για συνωμοσία.
Ο Ρώσος Πρέσβης τέλος υποστήριξε την αποστολή της Ομάδας των εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Λαμβάνοντας πρώτος το λόγο στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες είπε πως η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε χάος, σε τέτοια έκταση που αποτελεί απειλή για την διεθνή ειρήνη και την ασφάλεια.
«Η περιοχή αντιμετωπίζει έναν πραγματικό Γόρδιο Δεσμό, όπου διαφορετικές λανθασμένες γραμμές μπερδεύονται και δημιουργούν μία έντονα έκρυθμη κατάσταση με κινδύνους κλιμάκωσης», είπε.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ μίλησε για επιστροφή του ψυχρού πολέμου, με εκδικητικότητα, αλλά και με απουσία μηχανισμών και δικλείδων που υπήρχαν στο παρελθόν και λείπουν τώρα, για τη διαχείριση των κινδύνων κλιμάκωσης.
Πρόσθεσε ότι η Συρία αποτελεί σήμερα τη σοβαρότερη απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
«Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση...η λύση πρέπει να είναι πολιτική μέσω των συνομιλιών της Γενεύης στη βάση του ψηφίσματος 2254» ανέφερε.
Εξέφρασε τη λύπη του γιατί η εκεχειρία που επιβλήθηκε με το ψήφισμα 2401 «στην πραγματικότητα ποτέ δεν έλαβε χώρα».
Εξέφρασε τον αποτροπιασμό του για τις συνεχείς αναφορές για χρήση χημικών όπλων στη Συρία, λέγοντας ότι όπου κι αν χρησιμοποιούνται αποτελούν κατάφορη παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Υποστήριξε την ανάγκη να διεξαχθεί σε βάθος έρευνα με την χρήση ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και επαναβεβαίωσε την πλήρη υποστήριξή του στον ΟΑΧΟ και στη διερευνητική αποστολή του. Ζήτησε να παρασχεθεί στην αποστολή ελευθερία κινήσεων και πλήρης πρόσβαση, σημειώνοντας ότι η συριακή Κυβέρνηση ζήτησε αυτή την αποστολή και δεσμεύθηκε να βοηθήσει. Ήδη, ανέφερε, η πρώτη ομάδα βρίσκεται στη Συρία και η δεύτερη αναμένεται σήμερα ή αύριο.
Καλώντας όλα τα μέλη να δράσουν υπεύθυνα, απηύθυνε έκκληση «στο Συμβούλιο Ασφαλείας να εκπληρώσει τα καθήκοντά του και να μην παραιτηθεί από τις προσπάθειες να συμφωνηθεί ένας αφοσιωμένος, αμερόληπτος, αντικειμενικός και ανεξάρτητος μηχανισμός για την απονομή ευθυνών όσον αφορά τη χρήση χημικών όπλων».
Ο κ. Γκουτέρες υπογράμμισε ότι η αύξηση των εντάσεων και η αδυναμία επίτευξης συμβιβασμού για την καθιέρωση ενός μηχανισμού λογοδοσίας απειλούν να οδηγήσουν σε πλήρη στρατιωτική κλιμάκωση.
«Στις επαφές μου με εσάς - ειδικά με τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας - επαναλαμβάνω τις βαθιές ανησυχίες μου για τους κινδύνους του σημερινού αδιεξόδου και τόνισα την ανάγκη να αποτρέψουμε να τεθεί η κατάσταση εκτός ελέγχου», προειδοποίησε ο ΓΓ του ΟΗΕ.
