ΚΥΠΕ
Υπέρ της διαδικασίας των «Spitzenkandidaten», δηλαδή των κεντρικών πολιτικών υποψηφίων για την Προεδρία της Κομισιόν, αλλά και υπέρ της συγχώνευσης των θέσεων του Προέδρου της Κομισιόν και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τάσσεται με αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο ΚΥΠΕ από τις Βρυξέλλες, ο Επίτροπος Αρμόδιος για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων Χρήστος Στυλιανίδης.
Ο Επίτροπος τοποθετήθηκε για το θέμα, επιχειρώντας παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση για τη μετεξέλιξη των ευρωπαϊκών θεσμών, λίγες ημέρες μετά την επίσημη παρουσίαση των προτάσεων αυτών από τον Πρόεδρο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς μόλις 15 μήνες μας χωρίζουν από τις ευρωεκλογές του 2019.
Ο Χρήστος Στυλιανίδης εξηγεί ότι η συγχώνευση των δύο κορυφαίων πόστων θα βοηθήσει την αποτελεσματικότητα και τη διεθνή παρουσία της ΕΕ, ενώ υπεραμύνεται της πολιτικής λειτουργίας της Κομισιόν, απορρίπτοντας τα επιχειρήματα των ευρωσκεπτικιστών και όσων προφητεύουν την καταστροφή της ΕΕ. Ωστόσο απευθύνει προειδοποίηση προς πάσα κατεύθυνση, αφενός για τους κινδύνους του εφησυχασμού, αφετέρου για την γραφειοκρατική γλώσσα που αποξενώνει τους πολίτες. Καλεί δε τα εθνικά κόμματα να προβάλουν ακόμα εντονότερα τη σχέση τους με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, για να αυξηθεί η συμμετοχή στις ευρωεκλογές.
Αναλυτικά, κληθείς να εξηγήσει πώς και γιατί αφορούν τον Ευρωπαίο πολίτη και ποια η σημασία των ιδεών που παρουσίασε η Κομισιόν, σε σχέση με τον τρόπο εκλογής του Προέδρου της, αλλά και τις αλλαγές στο γενικότερο θεσμικό πλαίσιο, ο Επίτροπος εξηγεί: «στόχος της Επιτροπής Γιούνκερ ήταν και παραμένει η Ευρώπη να γίνει πιο αποτελεσματική. H EE να μπορεί να απαντά στις καθημερινές ανάγκες του Ευρωπαίου πολίτη. Μια Ευρωπαϊκή Ένωση φιλόδοξη στα μεγάλα και λιγότερο παρεμβατική στα μικρά. Όχι εγκλωβισμένη σε ένα "θεσμικό αυτισμό" αλλά με χειροπιαστές προτάσεις οι οποίες βελτιώνουν την καθημερινότητα του Ευρωπαίου πολίτη», λέει ο Χρήστος Στυλιανίδης.
«Οι ιδέες που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφορούν άμεσα τον Ευρωπαίο πολίτη. Ο ρόλος του πολίτη στην επιλογή και στη δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμών και των προσώπων ενισχύεται κατά πολύ. Ναι, ο πολίτης με τη συμμετοχή του μπορεί να κάνει τη διαφορά. Μπορεί να αποφασίσει ποιος τον εκπροσωπεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ειδικά στο πόστο-κλειδί του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», τονίζει ο Επίτροπος Στυλιανίδης.
Καθώς στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, ο πρόεδρος Γιούνκερ εισηγήθηκε την εκλογή προέδρου με διττή ιδιότητα: Πρόεδρος του Συμβουλίου και Πρόεδρος της Κομισιόν, το ΚΥΠΕ ρώτησε τον Επίτροπο ποιο είναι το σκεπτικό μιας τέτοιας ρηξικέλευθης αλλαγής. Ο κ. Στυλιανίδης απάντησε: «με αυτή την πρόταση ενισχύεται η αποτελεσματικότητα χωρίς να απαιτείται η συγχώνευση των δύο θεσμικών οργάνων. Ταυτόχρονα, διαλύεται και μια παρανόηση ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Κρατών-Μελών».
"Πολλές φορές κατηγορείται η Επιτροπή ότι επιβάλλει αποφάσεις στα Κράτη-Μέλη από κάποιους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι διαφορετική. Διότι τα τρία θεσμικά όργανα (Συμβούλιο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) συναποφασίζουν", διευκρινίζει.
Ερωτηθείς αν και κατά πόσο η πρόταση αυτή «έχει πλεονεκτήματα σε σχέση με το παρόν σύστημα ή θα οδηγήσει σε ένα ΄υπερ-πρόεδρο΄ με υπερβολικές εξουσίες, ο Επίτροπος απαντά: «ένας κοινός πρόεδρος θα ενσωματώνει τη `διπλή φύση` της Επιτροπής και του Συμβουλίου ενισχύοντάς τα. Ο ένας πρόεδρος θα εκπροσωπεί πιο αποτελεσματικά και τα δύο θεσμικά όργανα σε διεθνείς συναντήσεις και οργανισμούς».
«Όλα αυτά με κανένα τρόπο δεν οδηγούν σε ένα ΄υπερ-πρόεδρο΄. Οδηγούν, όμως, σε ένα πρόεδρο με σημαντικές αρμοδιότητες που είναι κατ` εξοχήν το ευρωπαϊκό πρόσωπο διεθνώς», εξηγεί.
«Προσωπικά δε θα ήθελα να ξανακούσω από διάφορους καλοθελητές ότι δήθεν αναζητούν σε κρίσιμες στιγμές με ποιον να μιλήσουν στην Ευρώπη», τονίζει ο Επίτροπος Στυλιανίδης.
Ερωτηθείς να αξιολογήσει τη διαδικασία των «Spitzenkandidaten» για την επιλογή του προέδρου της Κομισιόν, την οποία ο Πρόεδρος Γιούνκερ στην τελευταία δημοσιογραφική διάσκεψη υπερασπίστηκε με πάθος δήλωσε: «η εμπειρία της πρώτης εκλογής προέδρου από τη βάση, δηλαδή από τους Ευρωπαίους πολίτες, έδειξε ότι το εγχείρημα ήταν επιτυχές. Εκλέξαμε τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με βαρύ πολιτικό κεφάλαιο και έκτισε μια πολιτική Επιτροπή η οποία, από το Νοέμβριο του 2014, με πολιτικό τρόπο διαχειρίστηκε τις μεγάλες προκλήσεις και έδωσε διεξόδους για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον».
Κληθείς να σχολιάσει αν η ιδέα των Spitzenkandidaten" δημιουργεί ή όχι τις προϋποθέσεις για μια "πολιτική Επιτροπή" όπως διακηρύσσει ο Πρόεδρος Γιούνκερ, αναφέρει: "γενική εκτίμηση είναι ότι παρά τα ελλείμματα και τα εμπόδια τα καταφέραμε μέχρι τώρα".
«Θυμίζω», λέει ο Επίτροπος, «ότι οι Κασσάνδρες και οι αρνητές της ευρωπαϊκής ιδέας προφήτευαν κατάρρευση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος: ως αποτέλεσμα του Brexit, της οικονομικής και της προσφυγικής κρίσης καθώς και της αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής ιδέας από τους κάθε είδους λαϊκιστές».
«Τα γεγονότα και μια σειρά από εκλογικές αναμετρήσεις τους έχουν διαψεύσει. Αυτό πιστώνεται, μεταξύ άλλων, και στο γεγονός ότι η ομάδα Γιούνκερ είναι μια καθαρά πολιτική Επιτροπή με κατ` εξοχήν πολιτικά πρόσωπα: πρώην πρωθυπουργούς, πρώην υπουργούς», σημειώνει.
«Αποδείχθηκε ότι η πολιτική Επιτροπή δεν είναι απλά η άλλη άποψη μιας τεχνοκρατικής Επιτροπής, αλλά είναι η αναγκαιότητα ενός πολιτικού οργανισμού όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση», συμπληρώνει ο Επίτροπος και τονίζει: «βέβαια, μεγάλες προκλήσεις παραμένουν μπροστά μας και δεν πρέπει να υπάρξει κανένας εφησυχασμός».
«Θεωρώ, λοιπόν, ότι η διαδικασία του "Spitzenkandidaten" πρέπει να συνεχιστεί. Αυτό μπορεί να γίνει εάν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα προχωρήσουν νωρίς, πριν το τέλος του 2018, στην επιλογή των υποψηφίων τους, έτσι ώστε ο Ευρωπαίος πολίτης να έχει μια καθαρή εικόνα, ξεκινώντας και την προεκλογική εκστρατεία», αναφέρει.
«Ταυτόχρονα», συμπληρώνει, «είναι σημαντικό τα εθνικά κόμματα να προβάλουν ακόμα εντονότερα τη σχέση τους με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα». «Αυτό θα βοηθήσει οι επόμενες ευρωεκλογές να έχουν πραγματικά χρώμα ευρωπαϊκό, συζητώντας τα μεγάλα ευρωπαϊκά θέματα, έτσι ώστε να περιοριστεί η ομφαλοσκόπηση που παρατηρούμε κάθε φορά που έχουμε εκλογές για ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στόχος όλων μας πρέπει να είναι η μείωση της αποχής και η μεγαλύτερη συμμετοχή του πολίτη στις ευρωεκλογές», καταλήγει ο Χρήστος Στυλιανίδης.
Κληθείς να απαντήσει αν και κατά πόσο το χάσμα μεταξύ πολιτών και ευρωπαϊκών θεσμών, το οποίο ο ίδιος έχει πολλές φορές επισημάνει, συνεχίζει και υπάρχει και αν και κατά πόσο μπορεί αυτό να γεφυρωθεί, ο Επίτροπος απαντά: «πράγματι έχω τονίσει κατ` επανάληψη την ανάγκη οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να έρθουν πιο κοντά στον πολίτη. Να γεφυρώσουμε το χάσμα που, πρέπει να παραδεχτούμε, ότι όντως υπάρχει».
«Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τους αρνητές της ευρωπαϊκής ιδέας», λέει ο Επίτροπος Στυλιανίδης και συμπληρώνει: «η Ευρωπαϊκή Ένωση, συλλογικά, θα πρέπει να μιλήσει απλά και κατανοητά στους πολίτες».
«Πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε πρόβλημα επικοινωνίας με τους πολίτες οι οποίοι δυστυχώς, πολλές φορές, αντιμετωπίζουν τους θεσμούς ως μια ομάδα απόμακρων γραφειοκρατών οι οποίοι έχουν αποσυνδεθεί από την κοινωνία», προειδοποιεί.
«Η νοοτροπία και η γραφειοκρατική γλώσσα που, δυστυχώς, συστηματικά χρησιμοποιείται υψώνει τείχη στην επικοινωνία πολιτών και θεσμών», τονίζει ο Χρήστος Στυλιανιδης και διευκρινίζει: "η Ένωση, όμως, δεν είναι καθόλου αυτό. Η Επιτροπή Γιούνκερ έχει καταδείξει με πολλές χειροπιαστές προτάσεις ότι δεν είναι μόνο λόγια, γραφειοκρατικά έγγραφα και ΄μπλα-μπλα΄».
«Μεταξύ άλλων, η δική μου πρωτοβουλία για τη δημιουργία του rescEU, η οποία υιοθετήθηκε ομόφωνα από τους συναδέλφους μου στην Επιτροπή, ενισχύει με πρακτικό τρόπο το αίσθημα ασφάλειας του Ευρωπαίου πολίτη και ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη μπορεί να τον προστατεύσει την ώρα της κρίσης», σημειώνει ο αρμόδιος για το νέο μηχανισμό Επίτροπος.
Κληθείς να εξηγήσει πως μπορεί να ενισχυθεί ο διάλογος με τους πολίτες, εξηγεί: «για να επικοινωνήσει τις πολιτικές της η Επιτροπή Γιούνκερ ενίσχυσε το θεσμό του διαλόγου με τους Πολίτες για να έχει άμεση και ειλικρινή επικοινωνία και διάλογο με τον Ευρωπαίο πολίτη και μέχρι σήμερα έχουν γίνει εκατοντάδες εκδηλώσεις στις οποίες είχαν πρόσβαση με τη συμμετοχή τους αλλά και μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και το ίντερνετ εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε και να ενισχύσουμε τον πετυχημένο αυτό θεσμό», λέει ο Επίτροπος.
«Είναι πολύ σημαντικό οι Ευρωπαίοι πολίτες να νιώσουν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σαν κάτι δικό τους», προειδοποιεί ο Επίτροπος Στυλιανίδης και τονίζει ότι «σήμερα είναι ακόμα πιο κρίσιμο επειδή οι αρνητές της ευρωπαϊκής ιδέας εκμεταλλεύονται προβλήματα και ελλείψεις για να υποσκάψουν το κοινό μας όραμα για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον».
«Πρέπει να ανατραπεί η εντύπωση ότι το `Ευρωπαϊκό πρότζεκτ΄ αφορά αποκλειστικά κάποιες ελίτ. Το `Ευρωπαϊκό πρότζεκτ` αφορά στην καθημερινότητα, στις ανάγκες και στο μέλλον των όλων των Ευρωπαίων πολιτών», καταλήγει ο Χρήστος Στυλιανίδης.
