Kathimerini.gr
Μπορεί να ήταν γεμάτη εντάσεις, αντιπαραθέσεις ακόμα και θεατρινισμούς η 12ωρη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. με βασικό θέμα το προσφυγικό, αλλά από ουσία λίγα ήταν τα απτά αποτελέσματα που μπορεί να επιδείξει. Αλλωστε, δεν είναι μυστικό ότι ο βασικός σκοπός της πολύωρης διαπραγμάτευσης ήταν πολιτικός, καθώς οι μεταναστευτικές ροές έχουν σημειώσει πτώση 95% από το 2015.
Και δεν ήταν άλλος από το να δώσει, πρώτον, μία ανάσα πνοής στην κυβέρνηση συνεργασίας της Αγκελα Μέρκελ και δεύτερον, να αποδείξει ο νέος Ιταλός πρωθυπουργός ότι κατάφερε μια πιο δίκαιη ανακατανομή των προσφυγικών βαρών. Ωστόσο, παρά την προσπάθεια των «28» να επιδείξουν ότι έχουν ένα κοινό όραμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, το χάσμα ανάμεσα στο ανατολικό και στο δυτικό μπλοκ της Ενωσης είναι πιο εμφανές από ποτέ. «Καταφέραμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αλλά αυτό στην πραγματικότητα ήταν το ευκολότερο μέρος του έργου μας, σε σύγκριση με τα όσα μας περιμένουν όταν αρχίσουμε να την εφαρμόζουμε», είπε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Η Σύνοδος είχε άτυπα τον τίτλο «η σωτηρία της Μέρκελ», εντούτοις αυτός που έκλεψε τις εντυπώσεις ήταν ο πρωτοεμφανιζόμενος Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, που έκανε αυτό που δεν συνηθίζεται σε τέτοιες συναντήσεις: Εβαλε βέτο στα συμπεράσματα της Συνόδου για θέματα εκτός του προσφυγικού μέχρι να συμφωνηθούν όλες οι παράμετροι που ήθελε η Ιταλία για το θέμα. Ο ίδιος τόνισε ότι ως δικηγόρος δεν μπορεί να συναινέσει σε μία συμφωνία πριν αποφασιστούν όλα, για να δεχθεί τα πειράγματα του Βούλγαρου ομολόγου του Μπόικο Μπορίσοφ ότι ο ίδιος στο παρελθόν ήταν πυροσβέστης.
Από εκεί ξεκίνησε μία μακρά διαπραγμάτευση, που από τη μία η Ιταλία ζητούσε περισσότερη βοήθεια και αλληλεγγύη ως χώρα πρώτης υποδοχής και η Γερμανία στήριξη για την επιστροφή προσφύγων από το έδαφός της στις πρώτες χώρες εισόδου και από την άλλη οι Ανατολικοευρωπαίοι, υπό την ηγεσία του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν και την ένθερμη στήριξη του Αυστριακού καγκελαρίου Κουρτς, διατήρησαν τη θέση που έχουν τα τελευταία τρία χρόνια: Οτιδήποτε αποφασιστεί θα πρέπει είναι σε εθελοντική βάση ώστε αυτοί να μη συμμετάσχουν.
Καθώς οι ηγέτες βρίσκονταν πολύ μακριά από το να συμφωνήσουν οποιαδήποτε αναθεώρηση της Συμφωνίας του Δουβλίνου, αναγκάστηκαν να καταλήξουν σε μία σειρά από μέτρα που θα λειτουργήσουν μέχρι να πραγματοποιηθεί η ολική συμφωνία κάποια στιγμή στο μέλλον. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έπαιξε σημαντικό ρόλο, καθώς πρότεινε τον συμβιβασμό με την εισαγωγή στα συμπεράσματα των «ελεγχόμενων κέντρων» που θα δημιουργηθούν σε κράτη-μέλη, μόνο σε εθελοντική βάση. Σε αυτά θα διαφοροποιούνται οι παράτυποι μετανάστες, οι οποίοι θα επιστρέφονται, από αυτούς που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Ο Ελληνας και ο Ιταλός πρωθυπουργός αλλά και ο Μακρόν δήλωσαν ότι δεν προτίθενται να φιλοξενήσουν «ελεγχόμενα κέντρα» στις χώρες τους. Παράλληλα, αναμένεται τα κράτη που ήδη διαθέτουν hotspots να ενισχυθούν περαιτέρω.
«Πλατφόρμες αποβίβασης»
Οι ηγέτες συμφώνησαν επίσης στη δημιουργία «πλατφορμών αποβίβασης» εκτός ευρωπαϊκών εδαφών, με σκοπό να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα των διακινητών. Οι πλατφόρμες, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, θα πρέπει να λειτουργούν με τη βοήθεια της Υπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, αλλά δεν υπάρχουν περαιτέρω λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούν, πού και πότε.
Αυτή που επέμεινε ιδιαίτερα να μη διακοπεί η συνάντηση χωρίς κάποια συγκεκριμένη συμφωνία, όταν πλέον η ώρα ήταν περασμένη και οι ηγέτες ήταν κουρασμένοι, ήταν η καγκελάριος Μέρκελ που χρειαζόταν απεγνωσμένα κάτι για να παρουσιάσει ως επιτυχία στον κυβερνητικό της εταίρο. Η ίδια, όπως έλεγε Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ», «σώθηκε» από τους Σοσιαλιστές εταίρους της, τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ που προχώρησαν σε συμφωνία μαζί της, δηλώνοντας έτοιμοι να δεχθούν πάλι τους αιτούντες άσυλο που θα εντοπιστούν στο μέλλον στα σύνορα της Γερμανίας, εφόσον έχουν προέλθει από τις χώρες τους. «Εχουμε ακόμα πολύ δρόμο για να γεφυρώσουμε τις διαφορές μας», τόνισε η κ. Μέρκελ, ελπίζοντας ότι η συμφωνία που θα φέρει στο Βερολίνο θα θεωρηθεί αρκετή από τον κυβερνητικό της εταίρο, ενώ για τον Ιταλό πρωθυπουργό «ήταν μια μακρά διαπραγμάτευση, αλλά από σήμερα η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της».
