Εξηγήσεις Υπουργείου για τα περί ελλιπούς εκπαίδευσης παιδιών με αναπηρίες

«Το σχολικό κουδούνι δεν κτύπησε για όλα τα παιδιά», ανέφερε χαρακτηριστικά η ΚΥΣΟΑ, σε σημερινή δημοσιογραφική της διάσκεψη, αναφέροντας ότι τα σχολεία είναι ανέτοιμα για την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες. Εξάλλου καταγγελίες γονέων που είδαν το φως της δημοσιότητας έκαναν λόγο για ανεπάρκεια συνοδών, και την απόγνωση των γονέων.

Απαντήσεις δίνει στο θέμα το Υπουργείο Παιδείας το οποίο διαμηνύει ότι παρέχεται σε όλα τα παιδιά εξειδικευμένη εκπαίδευση προσαρμοσμένη στις ατομικές τους ανάγκες. Τοποθετείται παράλληλα σε δημοσίευμα στην εφημερίδα Φιλελεύθερος, σχετικό με την εξυπηρέτηση των αναγκών παιδιού με σύνδρομο Down από βοηθητικό προσωπικό, το οποίο φοιτά στην Α΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Αγλαντζιάς Α΄- Αγίου Γεωργίου, τονίζοντας ότι η Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, έκρινε ότι οι ανάγκες τους θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από δύο σχολικούς συνοδούς. Απόφαση στην οποία, όπως εξηγείται, λήφθηκαν υπόψη οι πραγματικές ανάγκες κάθε παιδιού ξεχωριστά και οι παροχές που θα λάμβαναν από ειδικό εκπαιδευτικό και λογοθεραπευτή.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Υπουργείου:

Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) σέβεται το δικαίωμα φοίτησης όλων των παιδιών στο δημόσιο σχολείο ανεξαρτήτως αναπηρίας, εθνικότητας, φύλου ή κοινωνικοοικονομικής προέλευσης, εξασφαλίζοντας σε όλους τους μαθητές ίσες ευκαιρίες μάθησης μέσα από εύλογες προσαρμογές. Τα παιδιά με αναπηρία δεν αποκλείονται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα αλλά στηρίζονται στη βάση των αξιολογημένων τους αναγκών. Σε όλα τα παιδιά παρέχεται εξειδικευμένη εκπαίδευση προσαρμοσμένη στις ατομικές τους ανάγκες.

Το ΥΠΠ προνοεί ώστε να διασφαλίζεται για όλα τα παιδιά η προσβασιμότητα στο αναλυτικό πρόγραμμα με την παροχή εξειδικευμένου τεχνολογικού εξοπλισμού (συσκευές επικοινωνίας, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εξειδικευμένα λογισμικά προγράμματα, συσκευές Braille κτλ). Για καλύτερη πρόσβαση στα διδακτικά εγχειρίδια το ΥΠΠ μετέτρεψε σε μεγαλογράμματη εκτύπωση, σε δυο μεγέθη, το βιβλίο της γλώσσας για όλες τις τάξεις του δημοτικού και παράλληλα ξεκίνησε τη διαδικασία για προσαρμογή και μεγέθυνση των βιβλίων των μαθηματικών, ώστε να εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανάγκες των παιδιών με οπτική αναπηρία.

Τα τελευταία χρόνια, μέσα από την αναβάθμιση των Αναλυτικών Προγραμμάτων, όλοι οι εκπαιδευτικοί επιμορφώθηκαν στη χρήση πρακτικών και στρατηγικών διαφοροποίησης και κατάλληλων μεθόδων διδασκαλίας, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των παιδιών.

Όλα τα σχολικά κτίρια γίνονται προσβάσιμα στα παιδιά με κινητικά προβλήματα με τις κατάλληλες προσαρμογές στο δομημένο περιβάλλον, τη δημιουργία ειδικής υποδομής (ράμπες, σήμανση, ανελκυστήρες, ειδικά δάπεδα, κουρτίνες, πατάκια για ηχομόνωση κτλ), την παροχή εξειδικευμένων τροχοκαθισμάτων, βοηθημάτων βάδισης και άλλου εξοπλισμού.

Η πρόσβαση στο σχολείο διασφαλίζεται επίσης προνοώντας για τη μεταφορά των παιδιών τα οποία δεν φοιτούν στο σχολείο της γειτονιάς τους ή επιχορηγώντας τους γονείς τους για το σκοπό αυτό. Τα παιδιά με αναπηρία είναι ισότιμα μέλη της σχολικής μονάδας και συμμετέχουν μαζί με τους συμμαθητές τους σε όλες τις σχολικές δραστηριότητες. Με στόχο τη διασφάλιση του δικαιώματος αυτού, το ΥΠΠ επιχορηγεί το κόστος για εξασφάλιση αναπηρικών λεωφορείων.

Κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά θα εφαρμοστεί πιλοτικά, σε συνεργασία με την Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης, πρόγραμμα παραχώρησης προσβάσιμων λεωφορείων σε παιδιά με σοβαρές κινητικές αναπηρίες, τα οποία φοιτούν σε σχολεία της επαρχίας Λευκωσίας και τα οποία θα συμμετέχουν σε σχολικές δραστηριότητες εκτός της σχολικής μονάδας και εκδρομές.

Με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των παιδιών με αναπηρία, παραχωρείται στα σχολεία βοηθητικό προσωπικό. Σύμφωνα με τους Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμους 1999 έως 2014, η Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ), την απόφαση για παραχώρηση βοηθητικού προσωπικού (σχολικοί/ές βοηθοί/συνοδοί για παιδιά με ειδικές ανάγκες), τον αριθμό και τον τρόπο αξιοποίησης του εν λόγω προσωπικού, λαμβάνει η Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ), αφού προηγηθεί η αξιολόγηση των πραγματικών αναγκών κάθε παιδιού.

Η ευθύνη για την πρόσληψη των σχολικών βοηθών/συνοδών έχει ανατεθεί στις Σχολικές Εφορείες. Στην επιτροπή πρόσληψης συμμετέχουν τέσσερις εκπρόσωποι της Σχολικής Εφορείας, ένας εκπρόσωπος του ΥΠΠ, ένας εκπρόσωπος του σχολείου και οι γονείς.
Όσον αφορά σημερινό δημοσίευμα στην εφημερίδα Φιλελεύθερος, σχετικό με την εξυπηρέτηση των αναγκών παιδιού με σύνδρομο Down από βοηθητικό προσωπικό, το οποίο φοιτά στην Α΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Αγλαντζιάς Α΄- Αγίου Γεωργίου, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Η Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, στην οποία συμμετέχουν ειδικοί επιστήμονες, αφού αξιολόγησε τις ανάγκες των τριών παιδιών, τα οποία θα φοιτούσαν στο Δημόσιο Νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο Αγλαντζιάς Α΄- Αγίου Γεωργίου, έκρινε ότι οι ανάγκες τους θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από δύο σχολικούς/ές βοηθούς/συνοδούς. Στη λήψη της απόφασης λήφθηκαν υπόψη οι πραγματικές ανάγκες κάθε παιδιού ξεχωριστά και οι παροχές που θα λάμβαναν από ειδικό εκπαιδευτικό και λογοθεραπευτή.
Στη βάση αυτών των δεδομένων, δόθηκαν οδηγίες στους αρμόδιους λειτουργούς, ώστε να καταρτιστεί πρόγραμμα εξυπηρέτησης των αναγκών και των τριών παιδιών από το βοηθητικό προσωπικό.

Η πιο πάνω πολιτική εφαρμόζεται επί σειρά ετών από όλες τις ΕΕΕΑΕ και σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με μείωση κονδυλίων για παραχώρηση σχολικών βοηθών/συνοδών. Πιο κάτω παρατίθεται ο αριθμός των σχολικών βοηθών/συνοδών, όπως εγκρίθηκε στους Προϋπολογισμούς του Κράτους ανά έτος, από το 2013 μέχρι το 2017:

Έτος Δημοτική Εκπαίδευση Μέση Γενική και Μέση Τεχνική Εκπαίδευση

Το ΥΠΠ αγκαλιάζει με ιδιαίτερη ευαισθησία τα παιδιά με αναπηρία/ειδικές ανάγκες και καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για βελτίωση της εκπαίδευσής τους, την ευημερία και την ομαλή ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Παράλληλα, συνεργάζεται με τις Ομοσπονδίες Γονέων, αναπηρικές οργανώσεις και γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες/αναπηρίες για αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων μέσα σε πνεύμα συνεργασίας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού.

Το ΥΠΠ σεβόμενο τις πρόνοιες της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία προχωρεί στην αναδιοργάνωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τα παιδιά με ειδικές ανάγκες/αναπηρίες και σύντομα θα κινηθούν διαδικασίες για την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να εκφράσει τις απόψεις του.

Το ΥΠΠ καλεί όλους τους φορείς να αντιμετωπίσουν τα θέματα της εκπαίδευσης των παιδιών με αναπηρίες μακριά από οποιεσδήποτε σκοπιμότητες.