Της Μαρίας Ηρακλέους
Την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης ανάπτυξης στις θαλασσινές σπηλιές, την οποία ανέδειξε η διαμαρτυρία έξω από την Βουλή κατά την τελετή διαβεβαίωσης του Προέδρου της Δημοκρατίας στην Βουλή των Αντιπροσώπων, έχει ξεκινήσει το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ οι αντιδράσεις για το θέμα συνεχίζονται κυρίως από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες επιμένουν όπως οι επαύλεις κατεδαφιστούν. Για το θέμα των αναπτύξεων αναμένεται να ενημερωθεί αύριο και ο νέος υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής.
Το ζήτημα στην ουσία του, αφορά την επέκταση της ζώνης παραθεριστικής κατοικίας στις θαλασσινές σπηλιές εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, η οποία εφάπτεται του βιότοπου της μεσογειακής φώκιας Monacus Monachus και για την οποία σύμφωνα με τον δήμαρχο Πέγειας Μαρίνο Λάμπρου έχει δοθεί πολεοδομική άδεια το 2008. Πηγές από το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρουν πάντως ότι όλες οι τότε διαδικασίες έγιναν νομότυπα και κανένα από τα αρμόδια τμήματα είτε της Πολεοδομίας, είτε του Κτηματολογίου αλλά ούτε και ο Δήμος δεν είχαν υποβάλει την οποιαδήποτε ένσταση για την συγκεκριμένη ανάπτυξη. Ωστόσο, σημειώνεται ότι υπήρχε η διακριτική ευχέρεια από πλευράς του τότε υπουργού Γεωργίας Φώτη Φωτίου να ζητήσει περιβαλλοντική μελέτη για το θέμα, κάτι που δεν έπραξε.
Ανάλογο πρόβλημα προέκυψε πριν από μερικούς μήνες και στην περίπτωση του ξενοδοχείου στην Πόλη Χρυσοχούς, το οποίο κτίστηκε χωρίς πολεοδομική άδεια. «Ποτέ η Δημοκρατία δεν κάνει κατεδαφίσεις. Μετά από λίγο καιρό θα του δώσουμε πολεοδομική αμνηστία. Άρα συνεχίζονται κανονικά οι εργασίες», αναφέρει ο κ. Θεοπέμπτου.
Τι προνοεί το Natura 2000
Οι όροι για μια περιοχή, η οποία είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα Natura 2000, είναι σαφείς και συνοψίζονται στην αποφυγή επιβλαβών δραστηριοτήτων και τη λήψη μέτρων για την προστασία και την αποκατάσταση των υπό προστασία ειδών και οικοτόπων.
Με αφορμή τον σάλο που προκάλεσαν οι αναπτύξεις των έξι επαύλεων στις θαλασσινές σπηλιές και επιχειρώντας να φωτίσει το πεδίο σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς του προγράμματος Natura 2000, η «Κ» έχει ανατρέξει στην παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης του γραφείου επιτρόπου περιβάλλοντος .
Σε αυτήν καθίσταται σαφές ότι οι δραστηριότητες εντός του δικτύου NATURA 2000 δεν απαγορεύονται, ενώ φιλοσοφία του δικτύου είναι ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να δουλεύει μαζί με τη φύση. Την ίδια ώρα υπογραμμίζεται ότι οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εντός του δικτύου πρέπει να είναι αειφόρες και σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, ενώ μεγάλος αριθμός των δραστηριοτήτων εντός του δικτύου είναι εφικτός όπως γεωργικές, αλιευτικές και δασοκομικές δραστηριότητες. Αναλυτικά οι υποχρεώσεις για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 είναι, πέρα από τα προαναφερόμενα, η λήψη νομικών μέτρων όπως έκδοση διαταγμάτων που να συμπεριλαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προστασίας της κάθε περιοχής, διαχειριστικά μέτρα όπως επιτόπου δράσεις/ μέτρα στις περιοχές και η παροχή κινήτρων στους εμπλεκόμενους φορείς για συμβολή τους στην διαχείρισης των περιοχών.
«Δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη ότι οποιαδήποτε οικιστική ανάπτυξη θα έχει αρνητική επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον επισημαίνει ο βουλευτής των Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου», υποδεικνύοντας ότι το πρόγραμμα Natura δεν απαγορεύει κατ΄ ανάγκη οποιαδήποτε ανάπτυξη.
Στην περίπτωση της ανάπτυξης επαύλεων στις θαλασσινές σπηλιές, δεν είναι σαφές το κατά πόσο θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι κινήσεις και οι αποφάσεις των φορέων που συμμετείχαν στην έγκριση αδειών και χρήσης του χώρου κινούνται στο πλαίσιο των περιορισμών που προκύπτουν από την διαχείριση μιας περιοχής Natura. Από την πλευρά του ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου υπογραμμίζει ότι στην προκειμένη περίπτωση η ανάπτυξη είναι ακριβώς πάνω από τις σπηλιές, κάτι που προνοεί και την εκπόνηση δέουσας περιβαλλοντικής μελέτης ώστε να εξακριβωθεί το κατά πόσο επηρεάζονται οι φώκιες που διαβιούν στην περιοχή, μελέτη η οποία ωστόσο δεν φαίνεται να έγινε στην προκειμένη περίπτωση. Επισημαίνοντας ότι οι κατοικίες είναι πολύ κοντά στην άκρη του γκρεμού, ενώ εγείρεται το ερώτημα κατά πόσο έχει ληφθεί υπόψη ο νόμος προστασίας των παραλιών, ο κ. Θεοπέμπτου υποστηρίζει ότι η εφαρμογή της ολοκληρωτικής διαχείρισης της παράκτιας ζώνης είναι νομική υποχρέωση προς την ΕΕ η οποία στην περίπτωση της Κύπρου δεν φαίνεται να τηρείται. «Κτίζουμε πάνω στη θάλασσα που με βάση άλλους κανονισμούς έπρεπε να προσέχουμε», τονίζει ο κ. Θεοπέμπτου.
Θαλασσινές Σπηλιές και περιοχή Καφίζη
Η ανάπτυξη στην περιοχή των Θαλασσινών Σπηλιών δεν είναι κάτι καινούργιο αναφέρει σε δηλώσεις του στην «Κ» ο δήμαρχος Πέγειας Μαρίνος Λάμπρου. Συγκεκριμένα η πρώτη άδεια για οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή δόθηκε την δεκαετία του 1970 και ολοκληρώθηκε την δεκαετία του 1990, εκτός από τρία τεμάχια, ένα εκ των οποίων αναπτύσσεται τώρα με την κατασκευή 6 επαύλεων. Σύμφωνα με τον Δήμο Πέγειας, είχαν εκφραστεί απόψεις και παρατηρήσεις εκ μέρους του οι οποίες έγιναν εν μέρει αποδεκτές και ακολούθως χορηγήθηκε η πολεοδομική άδεια.
Έτσι, ο Δήμος Πέγειας προχώρησε στην έκδοση της άδειας οικοδομής μόνο των 6 κατοικιών, οι οποίες ανεγείρονται εξ ολοκλήρου εκτός της ζώνης προστασίας της παραλίας. Όσον αφορά το τμήμα του τεμαχίου που εμπίπτει στη Ζώνη Προστασίας της παραλίας, μετά από οριοθέτηση που ζήτησε ο Δήμος Πέγειας, έχει διαφανεί ότι μέρος του έχει διαβρωθεί από τη θάλασσα, με μόνο αποτέλεσμα την τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων. Ο χώρος πρασίνου και ο πεζόδρομος αποτελούν αντικείμενο μελέτης, κατά τη διαδικασία οικοπεδοποίησης του τεμαχίου και για την οποία ο Δήμος Πέγειας δεν έχει χορηγήσει ακόμη άδεια παρ’ όλο που χορηγήθηκε η πολεοδομική άδεια και βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την Πολεοδομία και τα άλλα τμήματα για την εξεύρεση της βέλτιστης δυνατής λύσης. «Η διαφορά είναι ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση, η ανάπτυξη είναι πολύ κοντά στην ζώνη προστασίας της παραλίας και η διάβρωση είναι έντονη», αναφέρει σχετικά ο δήμαρχος.
Αναφορικά με την αίτηση για ανάπτυξη στην περιοχή «Καφίζης», η οποία απέχει 1,5 – 2 km από την περιοχή θαλασσινών σπηλιών αυτή έχει υποβληθεί από άλλη εταιρεία, σε τουριστική ζώνη, η οποία έχει χαρακτηριστεί από το 1976. Η αίτηση αφορά ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας σε οικόπεδο, το οποίο δεν είναι παραθαλάσσιο και βρίσκεται σε απόσταση 180 μέτρων από την παραλία. Τα μπροστινά οικόπεδα της περιοχής έχουν ήδη αναπτυχθεί οικιστικά, με βάση σχετικές άδειες. Πάντως ο Δήμος Πέγειας διαβεβαιώνει ότι σέβεται και διαφυλάσσει το περιβάλλον θέλοντας παράλληλα να διασφαλίσει ότι αυτό δεν γίνεται σε βάρος της ανάπτυξης και της προόδου του Δήμου και των δημοτών. Ωστόσο, οι δημοτικές αρχές ρίχνουν το μπαλάκι στην Πολεοδομία καθώς η έκδοση της πολεοδομικής άδειας είναι ευθύνη του συγκεκριμένου κρατικού τμήματος, όπως σημειώνουν. Παρόλα αυτά, ερωτήματα προκύπτουν για τον πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την ξέφρενη ανάπτυξη που έχει γνωρίσει ο Δήμος Πέγειας, τα τελευταία είκοσι χρόνια, χωρίς φαίνεται να έχει συγκροτημένο σχέδιο πολεοδομικής ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος.
ΠΛΑΙΣΙΟ
Τι είναι το Natura 2000
Το Δίκτυο NATURA 2000 είναι ένα ευρύ Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών για είδη χλωρίδας, πανίδας, πτηνών και οικοτόπων, το οποίο καλύπτει σχεδόν το 20% της μάζας της Ευρωπαϊκής ηπείρου και χωρίζεται σε εννιά βιογεωγραφικές περιοχές, κάθε μία από τις οποίες έχει τη δική της χαρακτηριστική βλάστηση, κλίμα και γεωλογία. Σκοπός του δικτύου είναι να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων της Ευρώπης. Όσον αφορά την Κύπρο, το Δίκτυο αποτελείται από συνολικά 62 περιοχές, εκ των οποίων 40 τόποι κοινοτικής σημασίας (ΤΚΣ-SCI) για οικότοπους και είδη χλωρίδας και πανίδας εκτός από τα πουλιά και 30 ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ – SPA) για τα πουλιά. Προστίθεται ότι στο δίκτυο έχουν ενταχθεί δασικές, θαλάσσιες και περιοχές εκτός δασών. Σημειώνεται τέλος ότι κατά τη διαδικασία εξέτασης έργων ή σχεδίων που εμπίπτουν ή γειτνιάζουν με περιοχές του Δικτύου Natura 2000, αξιολογούνται Μελέτες Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, με σκοπό τη διαφύλαξη των ειδών και οικότοπων της περιοχής. Η αξιολόγηση των Μελετών Δέουσας Εκτίμησης γίνεται από το Τμήμα Περιβάλλοντος ανεξάρτητα, περίπτωση κατά περίπτωση με συμμετοχή εξειδικευμένων ατόμων και ΜΚΟ.
