Kathimerini.gr
Οι επενδυτές θα αποχαιρετήσουν με χαρά το 2018, καθώς αποδεικνύεται η χειρότερη χρονιά για τις παγκόσμιες αγορές μετά το καταστροφικό 2008. Η αξία των μετοχών παγκοσμίως υποχώρησε κατά 7 τρισ. δολάρια, οι αναδυόμενες αγορές ισοπεδώθηκαν από την ανελέητη ενίσχυση του δολαρίου, ενώ ακόμη και ο χρυσός και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα είχαν αρνητική απόδοση.
Το 2017
Το 2017 ήταν η χρονιά της συγχρονισμένης ανάπτυξης των περισσότερων οικονομιών και το μέλλον φαινόταν λαμπρό, ωστόσο ο συνδυασμός σοβαρών, αρνητικών παραγόντων έπληξε τις παγκόσμιες αγορές πιο σκληρά από κάθε άλλη χρονιά μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Το ξέσπασμα εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, το γεγονός πως οι σημαντικότερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου είτε σκληραίνουν τη νομισματική τους πολιτική είτε ετοιμάζονται να το πράξουν και η επιβράδυνση της ανάπτυξης σε πολλές οικονομίες οδήγησαν τον παγκόσμιο χρηματιστηριακό δείκτη MSCI, που περιλαμβάνει τα χρηματιστήρια 47 χωρών, σε πτώση 10% – την πρώτη διψήφια υποχώρησή του από το 2008. Σε πολλές περιπτώσεις η πτώση ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Ο δείκτης CSI 300, που περιλαμβάνει τις 300 κινεζικές εταιρείες με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση, έχει υποχωρήσει από την αρχή του έτους κατά 25%. Στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, το οποίο αποτελεί βαρόμετρο για χώρες με μεγάλες εξαγωγές, ο δείκτης DAX έχει υποχωρήσει κατά 16%. Από τις αναδυόμενες αγορές τις μεγαλύτερες ζημίες εμφάνισαν τα χρηματιστήρια της Κωνσταντινούπολης και του Μπουένος Αϊρες, κατά 45% και 50% αντίστοιχα.
Η αντιπαράθεση της Ιταλίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον προϋπολογισμό του 2019 και η άνοδος της απόδοσης ελληνικών, ιταλικών και γαλλικών κρατικών ομολόγων δείχνει πως οι επενδυτές εξακολουθούν να ανησυχούν για την πορεία της Ευρωζώνης. Προσθέστε την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου κατά 35% από τον Σεπτέμβριο και μετά, και προκύπτει η εικόνα ενός κόσμου που προσέφερε ελάχιστα καταφύγια στους επενδυτές. «Επειτα από δέκα χρόνια με χαμηλά επιτόκια δανεισμού και ποσοτική χαλάρωση, νομίζω πως πρέπει να κατανοήσουμε ότι ορισμένοι από τους κινητήριους μοχλούς των αγορών έχουν αρχίσει να δυσλειτουργούν», εξηγεί στο Reuters ο Νιλ Ντουέιν, αναλυτής της Allianz Global Investors.
Σε κάποιο βαθμό τα δεινά των επενδυτών το 2018 οφείλονται στην ταχεία αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού εκ μέρους της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) και στην ενίσχυση του δολαρίου έναντι δέσμης άλλων νομισμάτων στον μεγαλύτερο βαθμό των τελευταίων τριών ετών. Το αποτέλεσμα είναι ευρώ, αγγλική λίρα, το καναδικό και αυστραλιανό δολάριο και η σουηδική κορώνα να έχουν υποχωρήσει μεταξύ 5% και 10% έναντι του αμερικανικού νομίσματος. Εξαίρεση αποτελεί το ιαπωνικό γιεν, το οποίο ολοκληρώνει το 2018 χωρίς να έχει υποστεί σημαντικές απώλειες. Πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ειπωθεί και για τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών.
Το πέσο Αργεντινής και η λίρα Τουρκίας έχουν υποχωρήσει κατά 50% και 30% αντίστοιχα έναντι του δολαρίου, το ραντ Νοτίου Αφρικής, το ρεάλ Βραζιλίας και το ρωσικό ρούβλι έχουν χάσει το 10% με 15% της αξίας τους έναντι του αμερικανικού νομίσματος και το κινεζικό γουάν υποχωρεί για τέταρτο έτος τα τελευταία πέντε χρόνια.
Αναδυόμενες
Τα χρηματιστήρια των αναδυόμενων αγορών έχουν υποχωρήσει από την αρχή του έτους κατά 17% και ο δείκτης νομισμάτων αναδυόμενων αγορών της JPMorgan έχει υποχωρήσει κατά 8%. Ο Πέντρο Ζεβάλος, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Dalton Investments, λέει στο Reuters ότι η μεγάλη υποχώρηση των χρηματιστηρίων σημαίνει πως πλέον πολλές από αυτές τις μετοχές, περιλαμβανομένων των κινεζικών, είναι φθηνές, αλλά «ειλικρινά, σήμερα αυτό δίνει την αίσθηση πως προσπαθείς να πιάσεις ένα μαχαίρι που πέφτει».
Η μεγαλύτερη ανησυχία του για το 2019 είναι ότι θα συνεχιστεί η άνοδος του δολαρίου. Πέρα από την κλιμάκωση της έντασης στο εμπόριο το 2018, φαίνεται πως πολλοί επενδυτές μόλις τώρα συνειδητοποίησαν ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες δεν σκέφτονται πλέον καθόλου με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την οικονομία, αλλά προσπαθούν να αποκαταστήσουν το οπλοστάσιό τους ώστε να είναι έτοιμες στην περίπτωση που υπάρξει νέα ύφεση της οικονομίας. Βέβαια, το 2018 δεν ήταν καταστροφικό για όλες τις επενδύσεις. Μπορεί οι χρηματιστηριακοί δείκτες S&P 500 και Dow Jones να καταγράφουν τη μεγαλύτερη υποχώρησή τους από το 2008, ωστόσο αυτή είναι της τάξης του 5%, οπότε δεν είναι πολύ άσχημη. Ο δε Nasdaq καταγράφει τη δέκατη συναπτή χρονιά με κέρδη.
Οι μεγάλοι κερδισμένοι
Οι μετοχές των μεγάλων αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών Facebook, Amazon, Apple, Netflix και Google είχαν μια περιπετειώδη χρονιά, την οποία ολοκληρώνουν με συνολική κεφαλαιοποίηση 2,8 τρισ. δολάρια, δηλαδή χοντρικά όση ήταν και στην αρχή του έτους. Ωστόσο, έχουν υποχωρήσει (ως ομάδα) κατά 24% από τα τέλη Αυγούστου. Υπάρχουν όμως και οι μεγάλοι κερδισμένοι, Amazon και Netflix, με άνοδο της μετοχής τους κατά 33% και 45% αντίστοιχα, ενώ η σειρά σκανδάλων που έχει πλήξει τη Facebook εντός του 2018 έχει οδηγήσει σε υποχώρηση της μετοχής κατά 19% από την αρχή του έτους.
