Παράταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων

Ένα χρόνο μετά τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), η Επιτροπή εξετάζει τι λειτούργησε καλά στο Επενδυτικό Σχέδιο, τι θα μπορούσε να βελτιωθεί και ποια θα είναι η μελλοντική του πορεία.  

Δεκαοκτώ μήνες αφότου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δρομολόγησε το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη και ένα χρόνο από τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), η Επιτροπή προβαίνει σε απολογισμό των μέχρι σήμερα αποτελεσμάτων. Σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει την εμπειρία που αποκόμισε και διατυπώνει σαφείς προτάσεις για ένα φιλόδοξο μέλλον του ΕΤΣΕ.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε: «Το Επενδυτικό Σχέδιο λειτουργεί και διαψεύδει τους απαισιόδοξους. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων δημιουργεί θέσεις απασχόλησης και κινητοποιεί επενδύσεις στην πραγματική οικονομία καθημερινά. Γι’ αυτό, προτείνουμε να συνεχιστεί η λειτουργία του και μετά το 2018. Ας έχουμε φιλόδοξους στόχους για την επανεκκίνηση των επενδύσεων στην Ευρώπη.»

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα, πρόσθεσε: «Μαζί με την ΕΤΕπ πετύχαμε πολλά το τελευταίο 12μηνο. Στηρίξαμε καινοτόμα ενεργειακά έργα, κέντρα υγειονομικής περίθαλψης, έργα αστικής ανάπτυξης και ευρυζωνικών δικτύων υψηλών ταχυτήτων. Περίπου 150.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σε νέα χρηματοδότηση. Δημιουργήσαμε ένα κέντρο για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και τεχνικής υποστήριξης στους φορείς υλοποίησης έργων. Ξεκινήσαμε τη λειτουργία μιας νέας διαδικτυακής πύλης όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προβάλλουν τα προς υλοποίηση έργα τους σε επενδυτές από όλον τον κόσμο. Υπάρχουν ωστόσο κι άλλα να γίνουν: πρέπει να συνεχίσουμε την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, αυτού του μοναδικού στο είδος του πλεονεκτήματος της ΕΕ, και τα κράτη μέλη πρέπει να εργαστούν για την άρση των εμποδίων στις επενδύσεις.»

Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) βρίσκεται στο επίκεντρο του Επενδυτικού Σχεδίου που εκπόνησε η παρούσα Επιτροπή. Διοικείται από τον όμιλο της ΕΤΕπ και τηρεί αυστηρά το χρονοδιάγραμμά του για την κινητοποίηση συμπληρωματικών επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 315 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία μέχρι τα μέσα του 2018. Το ΕΤΣΕ παρέχει εγγυήσεις πρώτης ζημίας, κι έτσι η ΕΤΕπ μπόρεσε να επενδύσει σε περισσότερα έργα, και μάλιστα σε έργα υψηλότερου κινδύνου, αλλά και ταχύτερα απ’ ό,τι θα μπορούσε χωρίς το ΕΤΣΕ. Σε γενικές γραμμές, το ΕΤΣΕ δραστηριοποιείται ήδη σε 26 κράτη μέλη και, με βάση τις παρεμβάσεις που έχουν ήδη εγκριθεί, αναμένεται να διαθέσει 100 δισ. ευρώ σε επενδύσεις. Μέχρι σήμερα, αυτές που έχουν επωφεληθεί ιδιαίτερα από το ΕΤΣΕ είναι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Επίσης, για να ενθαρρύνουν την αύξηση των δραστηριοτήτων του ΕΤΣΕ στα κράτη μέλη όπου έχει περιορισμένη παρουσία, η ΕΤΕπ και η Επιτροπή θα δραστηριοποιηθούν εντατικότερα σε τοπικό επίπεδο.

Σήμερα εγκαινιάστηκε επίσημα ένα άλλο εργαλείο του Επενδυτικού Σχεδίου, την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων (ΕΠΕΕ), μια διαδικτυακή πλατφόρμα που θα φέρνει σε επαφή Ευρωπαίους φορείς υλοποίησης έργων και επενδυτές από την ΕΕ και όλο τον κόσμο. Η πύλη αυτή θα αυξήσει την προβολή των έργων που παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον σε όλη την Ευρώπη. Πρόκειται για κάτι που ζήτησαν οι επενδυτές και η Επιτροπή ανταποκρίθηκε. (Δείτε το βίντεο για τη νέα πύλη εδώ.

Ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών (ΕΚΕΣ) παρέχει τεχνική βοήθεια και εξατομικευμένες συμβουλές σε φορείς υλοποίησης έργων από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Ο κόμβος αυτός έχει ήδη ανταποκριθεί σε πάνω από 160 αιτήσεις. Αν και πρόκειται για πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα, η Επιτροπή και η ΕΤΕπ συνεργάζονται ώστε οι συμβουλευτικές υπηρεσίες να αποκτήσουν περισσότερο τοπικό χαρακτήρα και να βρίσκονται πιο κοντά στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. 

Τον Φεβρουάριο, η Επιτροπή εξέδωσε κατευθύνσεις για το πώς μπορούν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) να συνδυαστούν με το ΕΤΣΕ ώστε να μπορούν να γίνουν όσο το δυνατόν περισσότερες επενδύσεις. Μια πρώτη δέσμη έργων υλοποιείται ήδη χάρη σε χρηματοδότηση από αυτόν τον συνδυασμό, ο οποίος θα απλουστευτεί περαιτέρω. 

Τέλος, η Επιτροπή έχει ήδη λάβει ορισμένα μέτρα με σκοπό τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των συνθηκών χρηματοδότησης, στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα του Επενδυτικού Σχεδίου. Στις πρωτοβουλίες αυτές συγκαταλέγεται η μείωση των κεφαλαιακών επιβαρύνσεων για τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις. Ασφαλιστικές επιχειρήσεις ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι ορισμένοι από τους κανόνες της οδηγίας Φερεγγυότητα II τις απέτρεπαν από το να επενδύσουν σε υποδομές, αλλά τώρα αυτό το εμπόδιο εξαλείφθηκε. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει κατά πόσο κρίνεται σκόπιμο να μειωθούν με παρόμοιο τρόπο οι κεφαλαιακές επιβαρύνσεις των τραπεζών για ανοίγματα σε υποδομές, λαμβάνοντας υπόψη τις συζητήσεις για την κεφαλαιακή αντιμετώπιση των τραπεζικών ανοιγμάτων. Για να διευκολυνθούν οι επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης ορισμένες αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τα επιχειρηματικά κεφάλαια. Σε συνεργασία με την Eurostat, η Επιτροπή θα αποσαφηνίσει, και όπου κρίνεται σκόπιμο, θα επανεξετάσει τις κατευθύνσεις σχετικά με τις λογιστικές πτυχές των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Για να δοθεί περαιτέρω νομική ασφάλεια στους επενδυτές όσον αφορά τη χρηματοδότηση υποδομών, η Επιτροπή παρουσίασε ανακοίνωση για την έννοια της κρατικής ενίσχυσης, όπου περιέχονται σχετικές πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές.

Η ανακοίνωση σχετικά με την υλοποίηση του θεματολογίου για την ενιαία αγορά, που επίσης δημοσιεύτηκε σήμερα, υπογραμμίζει τα διάφορα στάδια των εργασιών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, ή πρόκειται να πραγματοποιηθούν σε επίπεδο ΕΕ, με σκοπό τη δημιουργία ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα ενθαρρύνει την καινοτομία και θα επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό. Οι εργασίες αυτές περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς, την υλοποίηση της αγοράς χωρίς σύνορα για τις υπηρεσίες και την απλούστευση των κανόνων ΦΠΑ, μέχρι και τη βελτίωση της πρόσβασης νεοσύστατων επιχειρήσεων σε επιχειρηματικά κεφάλαια και την επένδυση σε δεξιότητες. Η Επιτροπή συνεργάζεται επίσης με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) για τη σύσταση ενός πανευρωπαϊκού οργανισμού επενδύσεων σε μερίδια άλλων οργανισμών επιχειρηματικού κεφαλαίου, ο οποίος θα συνδυάζει δημόσια χρηματοδότηση με ιδιωτικά κεφάλαια με σκοπό την παροχή περαιτέρω κινήτρων και την επέκταση νέων επιχειρήσεων. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να συνεχίσουν τις διαρθρωτικές τους μεταρρυθμίσεις ώστε να εξαλειφθούν τα εμπόδια και η γραφειοκρατία που αποτελούν τροχοπέδη για τις επενδύσεις.

Το μέλλον του ΕΤΣΕ

Βασιζόμενη στα θετικά αυτά αποτελέσματα, η Επιτροπή προτείνει τα ακόλουθα:

• Λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι σήμερα επιτυχημένη του πορεία, το ενισχυμένο ΕΤΣΕ θα συνεχίσει να λειτουργεί και πέραν της περιόδου των τριών ετών που είχε αρχικά προβλεφθεί, με σκοπό να καλύψει τα εναπομένοντα κενά και τις ελλείψεις της αγοράς και να συνεχίσει να κινητοποιεί, με έντονο το στοιχείο της «προσθετικότητας», ιδιωτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση επενδύσεων καίριας σημασίας για την απασχόληση, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη στο μέλλον. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει νομοθετικές προτάσεις το φθινόπωρο για παράταση της λειτουργίας του ΕΤΣΕ, συνεκτιμώντας την έλλειψη δημοσιονομικών πόρων.

• Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ΕΤΣΕ είναι το ισχυρό ενδιαφέρον και η συμμετοχή ενδιάμεσων τραπεζών από όλη την ΕΕ στη χρηματοδότηση ΜΜΕ, μέσω του λεγόμενου σκέλους του ΕΤΣΕ για τις ΜΜΕ. Αυτό το σκέλος θα επεκταθεί γρήγορα, εντός του ισχύοντος πλαισίου, προς όφελος των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης σε όλα τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με το διοικητικό συμβούλιο του ΕΤΣΕ προκειμένου να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες που παρέχει ο κανονισμός ΕΤΣΕ, με σκοπό την ενίσχυση του σκέλους για τις ΜΜΕ.

• Η Επιτροπή θα διερευνήσει τη δυνατότητα χρήσης ενός μοντέλου του τύπου του ΕΤΣΕ για επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες τρίτες χώρες.

• Η συνδυασμός της στήριξης από το ΕΤΣΕ με τα ΕΔΕΤ θα απλουστευτεί περαιτέρω και θα αρθούν οι νομοθετικοί και άλλου είδους φραγμοί που εμποδίζουν τέτοια συνδυασμένη δράση.

• Ο Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών θα ενισχυθεί ώστε να αυξηθεί η παρέμβασή του σε τοπικό επίπεδο και να εντατικοποιηθεί η συνεργασία του με εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες.

• Η δημιουργία επενδυτικών πλατφορμών θα προωθηθεί περισσότερο, με την ανάληψη ισχυρής δέσμευσης εκ μέρους της Επιτροπής, του ομίλου της ΕΤΕπ, εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών και άλλων σχετικών φορέων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα μικρής κλίμακας έργα.

• Η ενεργειακή απόδοση είναι αναμφίβολα ένας από τους πλέον επιτυχημένους τομείς στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ. Το ΕΤΣΕ θα συνεχίσει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της αγοράς βιώσιμων/πράσινων έργων, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη μιας αγοράς πράσινων ομολόγων στην Ευρώπη και τη βελτίωση του συντονισμού των υφιστάμενων δράσεων. 

• Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παράγει αποτελέσματα όσον αφορά τις προτεραιότητες για την εσωτερική αγορά. Μαζί με την Eurostat, η Επιτροπή θα αποσαφηνίσει, και όπου κρίνεται σκόπιμο, θα επανεξετάσει τις κατευθύνσεις σχετικά με τις λογιστικές πτυχές των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.

• Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να καθορίζουν σαφείς προτεραιότητες, να εκπονούν συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια με τη βοήθεια του Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών, κυρίως όσον αφορά τα διασυνοριακά έργα, και να διαρθρώνουν τα σχέδιά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να χρησιμοποιούν στο έπακρο τα χρηματοδοτικά μέσα. Στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόζουν τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για την άρση των εθνικών εμποδίων στις επενδύσεις.
  

  Ιστορικό

  Η οικονομική κρίση οδήγησε σε κατακόρυφη μείωση των επενδύσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο απαιτούνται συλλογικές και συντονισμένες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αναστραφεί η πτωτική αυτή τάση και να επανέλθει η Ευρώπη σε τροχιά οικονομικής ανάκαμψης. Υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμοι πόροι και πρέπει να κινητοποιηθούν σε ολόκληρη την ΕΕ για τη στήριξη των επενδύσεων. Δεν υπάρχει μια μοναδική, απλή απάντηση, ή ένα κουμπί που μπορούμε να πατήσουμε για να φέρουμε ανάπτυξη, ούτε μπορούμε να εφαρμόσουμε ενιαία λύση για  όλα τα προβλήματα. Η οικονομική προσέγγιση της Επιτροπής βασίζεται σε τρεις πυλώνες: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να εισέλθει η Ευρώπη σε μια νέα αναπτυξιακή πορεία, δημοσιονομική υπευθυνότητα για την αποκατάσταση της ευρωστίας των δημόσιων οικονομικών και την παγίωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, και επενδύσεις για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης και διατήρησή της σε βάθος χρόνου.

  Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής. Επικεντρώνεται στην άρση των εμποδίων στις επενδύσεις, στην προβολή και την τεχνική υποστήριξη επενδυτικών έργων και στην αποτελεσματικότερη χρήση νέων και υφιστάμενων χρηματοδοτικών πόρων. Μετά από έναν χρόνο λειτουργίας, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) έχει ήδη φέρει θετικά αποτελέσματα.

  Χρηματοδοτήσεις ΕΤΣΕ – Τελευταία στοιχεία

  Μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει εγκρίνει 64 έργα για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ, τα οποία αντιπροσωπεύουν συνολικά κονδύλια ύψους 9,3 δισ. ευρώ. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) έχει εγκρίνει 185 συμφωνίες χρηματοδότησης ΜΜΕ, με συνολική χρηματοδότηση από το ΕΤΣΕ ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Περίπου 141.800 ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης αναμένεται να ωφεληθούν. Συνολικά, τα έργα αυτά υλοποιούνται σε 26 κράτη μέλη και αναμένεται να κινητοποιήσουν συνολικές επενδύσεις ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ.