Ενέργειες εκ μέρους της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας που αποτελούν πισωγύρισμα στην προσπάθεια για κατοχύρωση «προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης» του χαλλουμιού (hellim), καταγγέλλει ο πρόεδρος του Τ/Κ Εμπορικού Επιμελητηρίου, Φικρί Τορός στα πλαίσια συνέντευξης που έδωσε στην «Κ».
Συγκεκριμένα, ο κ. Τορός ανέφερε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε διάβημα προς το ευρωπαϊκό συμβούλιο με τέσσερα σημεία: Πρώτο, όπως η ΠΟΠ αφορά μόνο το χαλλούμι, γεγονός που ο κ. Τορός ισχυρίζεται ότι η κοινή συνεννόηση δεν είχε να κάνει αποκλειστικά μόνο με αυτό αλλά και με άλλα προϊόντα κοινής προέλευσης.
Δεύτερο, το hellim να συμπεριλαμβάνεται στην ΠΟΠ, μόνο όταν αυτό τηρεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα υγείας. Όμως, σημείωσε ο κ. Τορός, ούτε αυτό δεν ήταν συμπεριλαμβανόμενο μέσα στην κοινή συμφωνία που είχαν καταλήξει ο δύο ηγέτες, καθώς τα πρότυπα υγιεινής έχουν να κάνουν με την εμπορία του προϊόντος και όχι με την πιστοποίησή του – εφόσον η κοινή συνεννόηση για την προστατευόμενη ονομασία προέλευσης αφορούσε την πιστοποίηση, αυτό επίσης αποτελεί αθέτηση κατά τον πρόεδρο του Τ/Κ εμπορικού επιμελητηρίου.
Τρίτο, η ε/κ πλευρά, ζήτησε όπως το χαλλούμι, ή «hellim», εξάγεται μόνο από λιμάνια της νόμιμης κυβέρνησης του νησιού και όχι από τα κατεχόμενα. «Όταν η Κύπρος είχε προσχωρήσει στην ΕΕ το 2004, υπογράφηκε η Συνθήκη Προσχώρησης, της οποίας μέσα στο Πρωτόκολλο 10 αναφέρεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα εμποδίσει την οικονομική ανάπτυξη της τ/κ κοινότητας», τόνισε ο κ. Τορός. Άρα, συνέχισε, οι τομείς εκτός του ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας θα προετοιμαστούν για προσχώρηση στην ΕΕ και η οικονομική τους ανάπτυξη, ή το εμπόριο από τα λιμάνια τους, δεν μπορούν να εμποδιστούν όσο αυτή η κατάσταση συνεχίζεται, καθώς «αυτό θα παρέλυε την οικονομία μας, άρα, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό».
Τέταρτο, η ε/κ πλευρά έκανε λόγο όπως η αναφορά της επιθεώρησης του Bureau Veritas (ο οργανισμός υπεύθυνος για την πιστοποίηση) στο βόρειο τμήμα του νησιού, να γίνεται μόνο στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι απευθείας στην ΕΕ. Παρόλα αυτά, ο κ. Τορός είπε ότι είχε συμφωνηθεί όπως κάθε έξι μήνες αποστέλλονται σε ευρωπαϊκή επιτροπή. Ως αποτέλεσμα, κατέληξε επ΄ αυτού ο πρόεδρος του επιμελητηρίου, η συζήτηση για το χαλλούμι είναι πάλι πίσω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, γεγονός το οποίο θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί.
Μόνο διά του Υπουργείου
Δηλώσεις επί του θέματος του χαλλουμιού, έκανε στην «Κ» και ο Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Νίκος Κουγιάλης. Όσον αφορά το θέμα για το αν η ΠΟΠ αφορά μόνο το χαλλούμι, ο υπουργός τόνισε ότι «σαφώς και αφορά μόνο το χαλλούμι και δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, καθώς έχουμε ήδη χρεώσει την πιστοποίηση του προϊόντος στη Bureau Veritas και αυτό αφορούσε μόνο το χαλλούμι», είπε, προσθέτοντας ότι αν στα κατεχόμενα επιθυμούν να συμπεριλάβουν και άλλα προϊόντα, η νόμιμη οδός για αυτό είναι το υπουργείο Γεωργίας. Προσθέτως, όσον αφορά υγειονομικούς ελέγχους, πάλι ο υπουργός διερωτήθηκε «μα πώς θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε στο να μην διενεργούνται υγειονομικοί έλεγχοι όταν αυτοί απαιτούνται από την ΕΕ;»
Παράλληλα, συνέχισε ο κ. Κουγιάλης, αν σε περίπτωση που εξαχθεί το hellim και υπάρξει υγειονομικό θέμα, θα πληγεί η Κύπρος ολόκληρη και μαζί και το χαλλούμι, άρα, ο υγειονομικός έλεγχος είναι εκ των ων ουκ άνευ μαζί με το πιστοποιητικό ελέγχου του προϊόντος. Επιπρόσθετα, θα ήταν αδύνατον «να συμφωνούσαμε στην εξαγωγή χαλλουμιού από οποιοδήποτε άλλο λιμάνι εκτός των νομίμων», καθώς αυτό θα συνιστούσε, μεταξύ άλλων, και αναγνώριση των κατεχομένων.
Αναφερόμενος στο Πρωτόκολλο 10 της «Συνθήκης Προσχώρησης», ο υπουργός τόνισε ότι «μόνο και μόνο που επιτρέπουμε τις διευκολύνσεις επί της πράσινης γραμμής και συμπεριλαμβάνουμε το hellim στην ΠΟΠ, δείχνει καλή θέληση και μάλιστα πέραν του δέοντος, γεγονός που θα έπρεπε να εκτιμήσουν οι Τ/Κ», καθώς με αυτή την ενέργεια η Κυπριακή Δημοκρατία παρέχει στήριξη στους Τ/Κ παραγωγούς χαλλουμιού. Αυτοί, όμως, με τη σειρά τους, πρέπει να σεβαστούν και τα συμφωνηθέντα με τους ελέγχους, καθώς μέρος του τι ορίζει η ΠΟΠ είναι και η χώρα προέλευσης των κατσικιών και ο τόπος παραγωγής του γάλακτος που παρασκευάζεται το χαλλούμι – «δεν γίνεται, για παράδειγμα, να εισάγουν το γάλα από τη Τουρκία και απλά να το παρασκευάζουν εδώ και να λέγεται hellim», κατέληξε ο υπουργός Γεωργίας, καλώντας τους Τ/Κ να αφουγκραστούν τις οδηγίες του υπουργείου και να συνεργαστούν αντί να προτάσσουν εμπόδια που δεν έχουν λογική βάση.
Αποκλειστικά δικαιώματα
Σε περίπτωση λύσης, ένα ενδεχόμενο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει είναι αυτό των αποκλειστικών δικαιωμάτων σε brands και οι αντιπροσωπείες τους στην Κύπρο. Όπως σημείωσε ο κ. Τορός, υπάρχει ο «κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία» ο οποίος δεν επιτρέπει τις αποκλειστικότητες. Άρα, οι δικαιοχρησίες (franchises), αντιπροσωπείες, και ούτω καθεξής, είναι βασικά συμφωνίες μεταξύ του κατασκευαστή/εξαγωγέα και του εισαγωγέα/αντιπρόσωπου. Δεν υπάρχει ο όρος «αποκλειστικότητα», όσον αφορά το νόμιμο κομμάτι της συνεργασίας τους.
Επίσης, μέσα στο κεφάλαιο «Οικονομία» των διαπραγματεύσεων υπάρχει ξεκάθαρη σύγκλιση μεταξύ των δύο ηγετών ότι η Ομοσπονδιακή Κύπρος δεν θα εμποδίσει την ύπαρξη δύο, ή περισσότερων, αντιπρόσωπων στις αντίστοιχες κοινότητες/ζώνες, γεγονός που συνάδει και με τον «κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία». Ως αποτέλεσμα, οι όποιες διαφορές θα πρέπει να επιλύνονται μεταξύ των αντιπροσώπων και εξαγωγέων αποκλειστικά, καθώς δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο που να απαγορεύει την σύναψη συμφωνιών. Για παράδειγμα, σημείωσε ο κ. Τορός, υπάρχουν τρεις εισαγωγείς Mercedes στα κατεχόμενα, που είναι και πολύ μικρή αγορά.
Φορολογικές μεταρρυθμίσεις
Ερωτηθείς ο πρόεδρος του επιμελητηρίου κατά πόσο γίνονται προετοιμασίες ενόψει φορολογικών αλλαγών στα κατεχόμενα, όντως επιβεβαίωσε ότι γίνονται εντατικές προσπάθειες. «Όσον αφορά την άμεση φορολογία, η μεγαλύτερη πηγή εισοδήματος μας είναι οι δασμοί που χρεώνονται στις εισαγωγές. Τα τέλη εισαγωγής μας βρίσκονται σε στάδιο εναρμόνισης με αυτά των μελών της ΕΕ», ανέφερε στην «Κ» ο κ. Τορός.
Για την έμμεση φορολογία, την μελετούν ούτως ώστε να αυξηθεί το τοπικό και ξένο επενδυτικό κλίμα – «όσο πιο χαμηλός είναι ο ΦΠΑ, ο φόρος ακινήτων (κτλ), τόσο πιο ελκυστική γίνεται η αγορά μας». Σημειώνεται, ότι ο ΦΠΑ στα κατεχόμενα είναι τριών κατηγοριών: συγκεκριμένα 5%, 10% και 16%, κάτι για το οποίο ο κ. Τορός είπε ότι «δυστυχώς θα έπρεπε να είναι χαμηλότερο, καθώς εξαρτόμαστε όλοι στην Κύπρο από το να παραμένει χαμηλό, για να ελκύσουμε επενδύσεις».
