Kathimerini.com.cy
Περισσότερο από το 80% των αλιευτικών ειδιών υπεραλιεύεται ενώ η κατανάλωση θαλασσινών ειδών αυξάνεται ραγδαία. Αξίζει να αναφερθεί ότι από το 1960 και εντεύθεν η αύξηση της κατανάλωσης είναι διπλάσια της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού.
Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παραθέτει στην «Κ» ο Δρ Κωνσταντίνος Μυλωνάς, αναπληρωτής Διευθυντής ΙΘΑΒΒΥΚ, ΕΛΚΕΘΕ, η αύξηση της παραγωγής θαλασσινών τις τελευταίες δεκαετίες προήλθε από την υδατοκαλλιέργεια (εκτροφή υδρόβιων ζώων). Σήμερα περισσότερα θαλασσινά παράγονται από την υδατοκαλλιέργεια παρά από την αλιεία, ενώ αυτή η τάση θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
Δεδομένη η ανάπτυξη
Όπως τονίζεται από τον Δρ Μυλωνά, η θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια είναι σημαντική και για την Κύπρο και είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς της αγροτικής παραγωγής. Πρόκειται για βιομηχανία η οποία εξασφαλίζει την τοπική ασφάλεια τροφίμων σε θαλασσινά και συμβάλλει στις εξαγωγικές δραστηριότητες. Την ίδια ώρα η περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα θεωρείται δεδομένη λόγω των θαλάσσιων υδάτων υψηλής ποιότητας που έχει η Κύπρος αλλά και των υψηλών θερμοκρασιών του νερού της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίες εξασφαλίζουν περιορισμένα θέματα υγείας για τα ψάρια και γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης.
Υπάρχουν ωστόσο ελλείψεις οι οποίες στερούν από την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση του κλάδου. Συγκεκριμένα υπάρχει ανάγκη για ερευνητική και εκπαιδευτική δραστηριότητα στην περιοχή, η οποία μπορεί να συμβάλει τόσο στην περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση του κλάδου όσο και στην εκπαίδευση φοιτητών από όλο τον κόσμο, δεδομένου ότι η Κύπρος έχει γίνει επίκεντρο εκπαίδευσης την τελευταία δεκαετία.
Έλεγχος αναπαραγωγής
Ο έλεγχος της αναπαραγωγής είναι το πρώτο βήμα προς την εμπορική παραγωγή οποιουδήποτε ζωντανού οργανισμού. Σε αντίθεση με τα χερσαία ζώα που έχουν εξημερωθεί για αιώνες ή χιλιετίες, τα θαλάσσια ψάρια έχουν εκτραφεί μόνο για μερικές δεκαετίες, στην καλύτερη περίπτωση. Ως αποτέλεσμα, σήμερα υπάρχουν πολύ λίγα εξημερωμένα είδη, και η πλειοψηφία τους παρουσιάζει ορισμένες αναπαραγωγικές δυσλειτουργίες όταν εκτρέφεται σε αιχμαλωσία. Η μελέτη της αναπαραγωγής των ψαριών και η ανάπτυξη τεχνολογιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι επίσης σημαντική δεδομένου ότι τα ψάρια αποτελούν σήμερα περισσότερο από το 50% των ειδών σπονδυλωτών και η υπερθέρμανση του πλανήτη αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αναπαραγωγική λειτουργία τους στη φύση.
Πρόκειται για θέματα τα οποία θα αναπτύξει στο σεμινάριο ο Δρ Μυλωνάς. Μεταξύ άλλων θα περιγράψει τον αναπαραγωγικό άξονα των ψαριών, τις δυσλειτουργίες τους στην αιχμαλωσία και τις ορμονικές μεθόδους που αναπτύχθηκαν για τον έλεγχο της αναπαραγωγικής λειτουργίας τους σε αιχμαλωσία, προκειμένου να παραχθούν επαρκείς ποσότητες αυγών υψηλής ποιότητας για εμπορική παραγωγή. Η διάλεξη θα γίνει στις 24 Οκτωβρίου στο κτήριο ΧΩΔ 01, αιθ. 108, στην Πανεπιστημιούπολη, Πανεπιστήμιο Κύπρου στις 5 το απόγευμα.
Ο τομέας έρευνας του Δρ. Μυλωνά περιλαμβάνει (α) τη μελέτη της αναπαραγωγικής βιολογίας και της ενδοκρινολογίας των ψαριών, (β) τον εντοπισμό των δυσλειτουργιών που εκδηλώνουν τα ψάρια σε αιχμαλωσία και (γ) την ανάπτυξη φαρμακολογικών μεθόδων για τον έλεγχο της αναπαραγωγής σε ψάρια υδατοκαλλιέργειας. Τα τελευταία χρόνια, η έρευνά του επικεντρώνεται στη μελέτη μεγάλων βενθικών και πελαγικών ψαριών, όπως ο βλάχος (Polyprion americanus), το μαγιάτικο (Seriola dumerili) και ο κυανόπτερος τόνος (Thunnus thynnus).
Εκτός από την έρευνα, ο Δρ. Μυλωνάς έχει επίσης ενεργή συμμετοχή στην ευρωπαϊκή βιομηχανία υδατοκαλλιέργειας και παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τη διαχείριση γεννητόρων, τις μεθόδους επαγωγής ωοτοκίας και τις αξιολογήσεις ποιότητας γαμετών.
Έχει αναλάβει έξι προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (5ο, 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο και Η2020) στον τομέα της αναπαραγωγής των ψαριών, της διαχείρισης γεννητόρων, της βελτίωσης της ποιότητας των γαμετών και της διαφοροποίησης των ειδών στην υδατοκαλλιέργεια. Τα τελευταία πέντε χρόνια συντονίζει το πρόγραμμα DIVERSIFY (http://www.diversifyfish.eu), το μεγαλύτερο ερευνητικό έργο στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας που χρηματοδοτήθηκε μέχρι στιγμής από την ΕΕ στο πλαίσιο του 7ου Προγράμματος-Πλαισίου (11,8 εκατομμύρια ευρώ), με 38 εταίρους από 12 χώρες, με στόχο τη διαφοροποίηση των ειδών που καλλιεργούνται από την Ευρωπαϊκή βιομηχανία υδατοκαλλιέργειας.
