Kathimerini.com.cy
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στον απολογισμό για τα 3 χρόνια διακυβέρνησης,αναφέρθηκε στα δεδομένα τα οποία οδήγησαν στην οικονομική κρίση και την κατάσταση που παρέλαβε την Κύπρο, τις διαρθρωτικές αλλαγές και ρυθμίσεις που έλαβαν χώρα κατά την περασμένη 3ετία, όπως επίσης μέτωπα που είναι ακόμα ανοιχτά και αποτελούν εν δυνάμει απειλή.
Η διάσκεψη τύπου της 7ης Απριλίου ήταν η πρώτη εκ των δύο, ακολουθώντας δεύτερη στις 14 Απριλίου όπου και θα συζητηθούν τα υπόλοιπα θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση.
Συγκεκριμένα οι πυλώνες που αναπτύχθηκαν ήταν η αποκατάσταση αξιοπιστίας του κράτους, αποκατάσταση του Χρηματοπιστωτικού τομέα, η κατάσταση που έλαβε όταν άρχισε την διακυβέρνηση, πως άλλαξαν τα δεδομένα της κατάστασης που έλαβε, μέτρα και κίνητρα για την αναθέρμανση της οικονομίας, επενδύσεις που ήρθαν στην Κύπρο, καθώς μείωση της ανεργίας και κίνδυνοι που ακόμα παραμένουν ανοιχτοί.
Αρχίζοντας την ομιλία του για τον απολογισμό, χαρακτήρισε τραγική την κατάσταση στην οποία πήρε στα χέρια του τη χώρα, απαριθμώντας τις δυσμενείς καταστάσεις που καλέστηκε να χειριστεί. Υπενθύμισε ότι από το Μάϊο του 2011 η Κύπρος ευρέθη εκτός διεθνών αγορών με ένα απαγορευτικό επιτόκιο δανεισμού που έφτασε στα μέσα του 2012 στο 16%, με 22 διαδοχικές υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης πριν τη 1η Μαρτίου. Έκανε αναφορά για τα ρευστά διαθέσιμα, που αρκούσαν μόνο για κάλυψη των υποχρεώσεων του κράτους που δεν υπερέβαιναν τις 30 μέρες. Αναλυτικότερα ανέφερε πως οι άμεσες ανέρχονταν σε3.3 δισεκατομμύρια, πέραν της υποχρέωσης για αποπληρωμή του κρατικού ομολόγου της Λαϊκής Τράπεζας ύψους 1.88δις.
Η οικονομία ήταν ήδη σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, εξηγώντας ότι το πρώτο τρίμηνο του 2013 ο αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης ανερχόταν στο5.7% για να κορυφωθεί στο δεύτερο τρίμηνο στο 6.5%. Όσον αφορά τον Τραπεζικό τομέα και ιδιαίτερα οι δύο συστημικές Τράπεζες, Λαϊκή και Κύπρου, συντηρούντο στον αναπνευστήρα, όπως ελέχθη, με έκτακτη οικονομική βοήθεια από την ΕΚΤ που έφτανε τα €11.4 δισεκατομμύρια όταν το πρόγραμμα διάσωσης δεν υπερέβαινε τα 10 (δέκα) δισεκατομμύρια ευρώ. Ως άξιον αναφοράς έδειξε, ότι την ίδια περίοδο οι ανάγκες για ανακεφαλαιοποίηση των εν λόγω Τραπεζών υπερέβαινε τα 7.5 δισεκατομμύρια ευρώ. Καταληκτικά, ο δείκτης κεφαλαιουχικής επάρκειας για το σύνολο το Τραπεζικού Τομέα το τελευταίο τρίμηνο του 2012 είχε πέσει στο 4.5%. Σε οριακή κατάσταση ευρίσκετο και ο Συνεργατισμός, ο οποίος χρειάστηκε σημαντική κρατική στήριξη. Τέλος, η αγορά βρισκόταν σε κατάσταση πλήρους ανασφάλειας, με πάγωμα επενδυτικών δραστηριοτήτων, με τις επιχειρήσεις να κλείνουν η μία μετά την άλλη με αποτέλεσμα η ανεργία να φτάσει τον Μάρτιο του 2013 στο 14.3%. με ανοδικές τάσεις.
Δεν έλειψε να υπενθυμίσει ότι η πρώτη απόφαση του EUROGROUP προνοούσε την απομείωση καταθέσεων που δεν υπερέβαινε τους τόκους δύο ετών, ενώ την ίδια ώρα κρατούσε στη ζωή και τις δύο τράπεζες, ρίχνοντας αιχμές για τη λιτότητα που υπέστη η Κύπρος με την απόφαση του δευτέρου.
Σημερινή Κατάσταση συγκριτικά με το 2013
Στον αντίποδα, η σημερινή κατάσταση πραγμάτων σε σχέση με το τι παρέλαβε ο ΠτΔ τον Μάρτιο του 2013 συγκριτικά ανέφερε ότι το πρώτο τρίμηνο του 2013 είχαμε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης που έφταναν το -5.7% που κορυφώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2013 στο -6.5%. Ανέτρεψε την αρνητική πορεία αλλά η Κύπρος μπήκε πλέον στην ανάπτυξη επιτυγχάνοντας ρυθμούς ανάπτυξης που φτάνουν το 1.6%.
Τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους κατά την πρώτη Μαρτίου του 2013 ανέρχονταν μόλις στα 235.6 εκ Ευρώ και κατά την 21 Μαρτίου του 2016 είναι 1 δις και 112 εκ Ευρώ. Στην πρώτη Μαρτίου του 2013 οι αποδόσεις των διεθνών ομολόγων της Κυπριακής Δημοκρατίας κυμαίνονταν αρχικά στο 8% και έφταναν μέχρι 26.47%. Ενώ κατά την πρώτη Μαρτίου του 2016 όλα τα διεθνή ομόλογα της Κυπριακής δημοκρατίας διαπραγματεύονται με αποδόσεις κάτω από 4%.
Αναλυτικότερα, κατά την πρώτη Μαρτίου του 2013 η έκδοση γραμματίων του Δημοσίου 13 εβδομάδων είχε απόδοση 5.3%. Κατά την 31 Μαρτίου 2016 η πιο πρόσφατη έκδοση γραμματίων του δημοσίου 13 εβδομάδων είχε απόδοση μόλις 0.58%. Τον Μάρτιο του 2013 υπολογιζόταν με βάση εκτιμήσεις του Γιουρογκρουπ ότι το πρόγραμμα στήριξης ανερχόταν στα δέκα δις.
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος την 31η πρώτη Μαρτίου η Κυπριακή Δημοκρατία άντλησε μόνο 7.3 δις εκ των οποίων το 1.675 δις διατέθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2013, σημείωσε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα κυμαινόταν μεταξύ 5-6% του ΑΕΠ. Ενώ την 31η Δεκεμβρίου του 2015 όχι μόνο καλύφθηκε το έλλειμμα, αλλά κατεγράφη πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2.5% επί του ΑΕΠ.
Κίνδυνοι
Ο ΠτΔ δεν «άφησε εκτός» τους κινδύνους που προήλθαν ως αποτέλεσμα της κρίσης και τους αναγνώρισε ως ακόμη υπαρκτούς. Απαρίθμησε τρεις, την υψηλή ανεργία, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και άλλοι αστάθμητοι ή εξωγενείς παράγοντες.
Υποσχέθηκε μεταξύ άλλων στον απολογισμό των τριών χρόνων κυβέρνησης, ότι με απόλυτη αποφασιστικότητα θα συνεχίσει τις πολιτικές σύνεσης και σκληρής δουλειάς προκειμένου να αποφύγει σφάλματα του παρελθόντος και διαχρονικές παθογένειες που μας οδήγησαν στην κρίση που βιώσαμε και βιώνουμε.
Μείωση Ανεργίας
Μέσα από τα στοιχεία της Γιουροστατ σύμφωνα με τα οποία η ανεργία στην Κύπρο μειώθηκε κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες τον Φεβρουάριο του 2016 σε 12.6% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2015 όπου η ανεργία ήταν στο 16.6%. Καταληκτικά σημείωσε ότι στην έκθεση που είχε δημοσιεύσει η Γιούροστατ αναφέρεται ότι η Κύπρος είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη μείωση στην ανεργία.
Επενδύσεις στην Κύπρο
Αναφερόμενος στις επενδύσεις που ήρθαν στην Κύπρο, ο ΠτΔ ανέφερε ότι ευρίσκεται στο τελικό στάδιο η αξιολόγηση της πρότασης που υποβλήθηκε στο πλαίσιο του Διαγωνισμού για την παραχώρηση της Μαρίνας Παραλιμνίου σε Στρατηγικό επενδυτή. Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 85 με 100 εκ ευρώ. Τα 3 σημεία που παρουσίασε ήταν:
Πρώτον προκηρύχθηκε τον Μάρτιο 2016, ο διαγωνισμός για τη δημιουργία και λειτουργία του Επιστημονικού Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο, που αναμένεται το ύψος της επένδυσης να ανέλθει στα 135 εκ.
Δεύτερον έγινε η αναλυτική καταγραφή της κρατικής περιουσίας του πυρήνα της περιοχής του Τροόδους και προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την επιλογή των Συμβούλων για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Τρίτον διορίστηκε εξειδικευμένη ομάδα συμβούλων για την ταχύτερη ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας.
Αποκατάσταση αξιοπιστίας του κράτους
Μεταξύ των πρώτων αποφάσεων που λήφθηκαν για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του κράτους, ο ΠτΔ ανέφερε ότι ήταν η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών, ανέφερε ο ΠτΔ λήφθηκαν τα ακόλουθα μέτρα όπως η πιστή τήρηση της απόφασης για μείωση του αριθμού των υπηρετούντων στη Δημόσια Υπηρεσία, που είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση της κατά 4,164 υπαλλήλους, εξορθολογισμός αναχρονιστικών επιδομάτων, κατάργηση αφορολόγητων επιδομάτων, έλεγχος και μείωση των υπερωριών, εξοικονομήσεις κατά Υπουργείο από επαναδιαπραγμάτευση ενοικίων και άλλων αστόχευτων δαπανών. Στη συνέχεια υπήρξε η κατάργηση 5 ζημιογόνων ημικρατικών οργανισμών που εξάντλησαν τον προορισμό τους, χωρίς απολύσεις ή με πλήρη σεβασμό στα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων. Τέλος, η έγινε επαναδιαπραγμάτευση των όρων του συστήματος παραπομπής σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια εσωτερικού και εξωτερικού επιδοτούμενων ασθενών χωρίς να επηρεαστεί ούτε κατά έναν ο αριθμός των επηρεαζόμενων.
Στα μέτρα εξυγίανσης και διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών περιέλαβε την υιοθέτηση του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου. Πέραν αυτού, τη σύσταση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, ενός ανεξάρτητου φορέα με εξουσίες τον προληπτικό έλεγχο και τη δημόσια, έγκαιρη και αποτελεσματική παρέμβαση, για την αποτροπή τυχόν δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Στη συνέχεια ανέφερε ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου διασφαλίστηκε η επάρκεια των ρευστών διαθεσίμων του κράτους προς ικανοποίηση των προβλεπομένων αναγκών και της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους. Καθιερώθηκε μια νέα αυστηρή διαδικασία για την παραχώρηση, έλεγχο και παρακολούθηση κρατικών εγγυήσεων από το Γενικό Λογιστήριο και η βελτίωση του συστήματος προσφορών για έργα ή προμήθειες του Δημοσίου και οι αυστηρότεροι έλεγχοι που διενεργούνται.
Φοροδιαφυγή
Όσον αφορά το καίριο ζήτημα της πάταξης της φοροδιαφυγής, ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι έγινε με την ενοποίηση του τμήματος Εσωτερικών προσόδων με το τμήμα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και τη σύσταση της Μονάδας παρακολούθησης Μεγάλων Φορολογουμένων που συνεισφέρουν το 40% των συνολικών εσόδων. Με νομοθετική ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στο κράτος δέσμευσης και κατάσχεσης τραπεζικών λογαριασμών για επιβεβαιωμένες φορολογικές υποχρεώσεις. Εγκωμιάζοντας την διαχείριση του δημοσίου χρέους, ο ΠτΔ την χαρακτήρισε αξιόπιστη διότι απέφερε εξοικονομήσεις ύψους 253 εκ. ευρώ.
Ο ΠτΔ σημείωσε ότι με την δημοσιονομική εξυγίανση που ακολούθησε από το 2014, το κράτος λειτουργεί ουσιαστικά με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και με ικανοποιητικό πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2.5%, χωρίς να επιβληθεί η όποια πρόσθετη φορολογία ή να υπάρξει η οποιαδήποτε μείωση μισθών συντάξεων ή ωφελημάτων.
Αποκατάσταση αξιοπιστίας του Χρηματοπιστωτικού Τομέα
Όπως τόνισε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, μετά τα γεγονότα του Μαρτίου του 2013 εξαιρετικά σημαντικό για την βιωσιμότητα του κράτους ήταν και η σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, με την επανάκτηση της εμπιστοσύνης και τον τερματισμό της διαρροής καταθέσεων που είχε λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις από τα μέσα του 2011. Για την επανάκτηση της εμπιστοσύνης λοιπόν, προωθήθηκαν και υιοθετήθηκαν από την Βουλή μια σειρά νομοθεσιών και κανονισμών για ενίσχυση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου. Εντάχθηκαν οι συστημικές τράπεζες και του Συνεργατισμού κάτω από την άμεση εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τέλος, υπογράμμισε ότι θεσπίστηκαν ισχυρά νομοθετικά εργαλεία που επιτρέπουν και ενθαρρύνουν τις αναδιαρθρώσεις μη εξυπηρετουμένων δανείων. Παράλληλα της παραπάνω θέσπισης, σημείωσε ότι θεσπίστηκε ένα ισχυρό πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων ομάδων με αποτροπή του κινδύνου απώλειας της πρώτης κατοικίας, ενώ με βάση συγκεκριμένα κριτήρια επιτρέπεται ακόμη και η διαγραφή δανείων προς τις Τράπεζες.
Πιο συγκεκριμένα προωθήθηκαν εκ πρώτης νέες νομοθεσίες που διέπουν τα θέματα αφερεγγυότητας και εκποιήσεων, η κυβέρνηση δεύτερον έθεσε σε λειτουργία και ενισχύσαμε τον ρόλο του Τραπεζικού Διαμεσολαβητή. Τρίτον με νομοθετική ρύθμιση της διαδικασίας αλλά και των ασφαλιστικών δικλείδων για πώληση δανείων από τις τράπεζες και τέταρτον διασφαλίστηκαν τα δικαιώματα των ιδιοκτητών απεγκλωβίζοντας χιλιάδες αγοραστές με το δικαίωμα έκδοσης τίτλου ιδιοκτησίας από υποθηκευμένες στις τράπεζες περιουσίες.
Περνώντας η ομιλία στο Συνεργατικό Κίνημα, ανέφερε ότι προχώρησε στην διάσωση και ανακεφαλαιοποίηση του, παρέχοντας κρατική στήριξη αρχικά 1,5 δις και εν συνεχεία πρόσθετη στήριξη 175 εκατομμυρίων. Προς τον πάνω σκοπό μέσα από την λήψη νομοθετικών μέτρων επιτεύχθηκαν δραστικές αναδιαρθρώσεις των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων, με εφαρμογή επαγγελματικών δομών και διαδικασιών καθώς και ενδυνάμωση του εποπτικού ελέγχου μέσα από αυστηρούς κανόνες.Δεν έλειψε να σημειώσει ότι μέσα από συγχωνεύσεις τα 93 λειτουργούντα το 2013 ΣΠΙ, μειώθηκαν στα 18 και τροχιοδρομούνται περαιτέρω διαρθρωτικά και εξορθολογιστικά μέτρα. Με τα μέτρα που λήφθηκαν, την σταδιακή αποκατάσταση της αξιοπιστίας του κράτους και την σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, έγινε κατορθωτή η ανακεφαλαιοποίηση των εμπορικών τραπεζών με προσέλκυση ξένων επενδύσεων και κεφαλαίων ύψους 1.4 δισεκατομμυρίου ευρώ. Ο δείκτης κεφαλαιοποίησης των τραπεζών και του Συνεργατισμού ανέρχεται σήμερα κατά μέσο όρο στο 16.5% έναντι 4.5% τον Δεκέμβριο του 2012.
Capital Controls και ELA
Ως πρόσθετη επιβεβαίωση της σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος, ο ΠτΔ υπογράμμισε ότι συνιστούν και οι συνεχείς αναβαθμίσεις της ευρωστίας των εμπορικών τραπεζών από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, ενώ η ενίσχυση της ρευστότητας επέτρεψε στην Τράπεζα Κύπρου την αποπληρωμή του 70% του δανεισμού μέσω του Μηχανισμού Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (ELA). Πιο συγκεκριμένα η έκτακτη χρηματοδότηση ρευστότητας που τον Φεβρουάριο του 2013 ανήρχετο σε 11.4 δισεκατομμύρια μειώθηκε στα 3.4 δισεκατομμύρια το πρώτο τρίμηνο του 2016.
Εκ του αποτελέσματος τόνισε ότι τον Απρίλιο του 2015 να αρθούν όλοι οι περιορισμοί στην διακίνηση κεφαλαίων, που είχαν καταστεί αναγκαίοι κατά την κορύφωση της τραπεζικής κρίσης. Αυτό έγινε χωρίς την όποια επίπτωση στη ρευστότητα των τραπεζών. Αντίθετα οδήγησε σταδιακά στην αύξηση της ροής των καταθέσεων.
Ένα άλλο θετικό συνακόλουθο, σημαντικό για την αναθέρμανση της οικονομίας αποτελεί η κάθετη μείωση των δανειστικών επιτοκίων, έχοντας σήμερα τα πιο χαμηλά δανειστικά επιτόκια που είχαμε ποτέ στην Κύπρο. «Δεν θεωρούμε πως έχουμε επιτύχει το ιδεατό, διαγράφονται όμως οι προοπτικές για επιπλέον μειώσεις, που ως αποτέλεσμα θα έχουν την περαιτέρω αναθέρμανση της κυπριακής οικονομίας».
Μέτρα και κίνητρα για αναθέρμανση οικονομίας
Ως βασικό πυλώνα ο πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε την αναθέρμανση της οικονομίας που ώθησε την κυβέρνηση προς πέντε κατευθύνσεις.
Πολεοδομικά
Τον Απρίλιο του 2013 εξαγγέλθηκαν μία σειρά πολεοδομικών κινήτρων με αύξηση του συντελεστή δόμησης, διεύρυνση των επιτρεπομένων χρήσεων ή και αναπτύξεων σε αστικά και περιαστικά κέντρα όπως επίσης και σε τουριστικές ζώνες με στόχους πρώτον την ενθάρρυνση και προσέλκυση επενδύσεων και δεύτερον την αναβάθμιση της αξίας ακινήτων προς άρση των στρεβλώσεων που επέφεραν οι εκτιμήσεις του διεθνούς οίκου αξιολόγησης PIMCO.
Φορολογικά κίνητρα
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφερόμενος στην ενθάρρυνση των επενδύσεων, η κυβέρνηση προώθησε δέσμη φορολογικών ελαφρύνσεων και κινήτρων όπως φορολογικά κίνητρα προς επιχειρήσεις και επενδυτές καθώς και μειώσεις που αφορούν την κατοχή και μεταβίβαση ακινήτων.
α. Παραχωρήθηκε φορολογική έκπτωση, για όλα τα νέα κεφάλαια που επενδύονται στις επιχειρήσεις για επέκταση των δραστηριοτήτων τους.
β. Παραχωρήθηκε αυξημένη κεφαλαιουχική έκπτωση για μηχανήματα, εγκαταστάσεις για βιομηχανικά και ξενοδοχειακά κτίρια.
γ. Παραχωρήθηκαν φορολογικά κίνητρα για δαπάνες που στόχο έχουν τις επιστημονικές έρευνες.
δ. Μειώθηκε ο ΦΠΑ από 19% σε 5% για ανακαινίσεις κτιρίων και κατοικιών. Επιπρόσθετα υιοθετήθηκε μειωμένος φορολογικός συντελεστής ΦΠΑ 5% για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων ομάδων και για ακριτικές περιοχές.
ε. Μειώθηκαν τα μεταβιβαστικά τέλη για το σύνολο των πωλήσεων ακινήτων στο 50% μέχρι την 31/12/2016.
στ. Δόθηκε εξαίρεση από την καταβολή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, από την πώληση γης με οικοδομή ή γης με οικοδομές που αποκτάται μέχρι το 2016, άσχετα από τον χρόνο πώλησης.
ζ. Για την προσέλκυση ξένων επιχειρηματιών και προσώπων υψηλής εισοδηματικής στάθμης εισήχθηκε ο θεσμός του όρου μη-κάτοικος (Non-Domicile). Το ουσιαστικό κίνητρο που αποκτούν αυτά τα πρόσωπα, νοουμένου ότι επιλέξουν να είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, είναι η απαλλαγή των υποχρεώσεων τους που προκύπτουν για σκοπούς έκτακτης εισφοράς για την άμυνα, σε τόκους, μερίσματα και ενοίκια.
η. Επεκτάθηκε από πέντε σε 10 χρόνια η απαλλαγή του 50 % του εισοδήματος ατόμου μη κάτοικου Κύπρου με αμοιβή πέραν των €100.000.
θ. Τέλος, θεσπίστηκε πρόσφατα μια ολοκληρωμένη δέσμη φορολογικών ελαφρύνσεων για σκοπούς προώθησης των αναδιαρθρώσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η δέσμη προβλέπει εξαίρεση από φόρους και τέλη κτηματολογίου, φόρους κεφαλαιουχικών κερδών, έκτακτη αμυντική εισφορά, φόρο εισοδήματος και άλλους παρεμφερείς φόρους.
(ι) Παραχωρήθηκε αυξημένη έκπτωση ύψους 20% για έγκαιρη πληρωμή της φορολογίας ακίνητης ιδιοκτησίας.
Εξασφάλιση Ευρωπαϊκής στήριξης
Ύστερα από ενέργειες της Κυβέρνησης εξασφαλίστηκε από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιπλέον βοήθεια προς την Κυπριακή Δημοκρατία ύψους 200 εκ. για έργα ανάπτυξης και 20 εκ. για στήριξη της αλιείας. Πρόσθετα μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση επιτεύχθηκε το 2013 αύξηση του ποσοστού της Ευρωπαϊκής συνεισφοράς προς την Κύπρο στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα μέχρι 95% . Η αυξημένη συνεισφορά θα ισχύει μέχρι τον Ιούνιο 2017 οπότε και θα επαναξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στήριξη Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων
Για την αναζωογόνηση και ενίσχυση Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων η Κυβέρνηση ύστερα από συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εξασφάλισε κατά την τελευταία τριετία προγράμματα χρηματοδότησης με ευνοϊκότατους όρους που απευθύνονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ύψους 805 εκ Ευρώ. Από αυτό το ποσό ήδη 217 εκ έχουν διοχετευτεί μέσω των εμπορικών τραπεζών στις επιχειρήσεις.
Τον Μάιο του 2014 ύστερα από ενέργειες της Κυβέρνησης, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης έκανε ομόφωνα αποδεκτή την Κύπρο ως χώρα επέκτασης των δραστηριοτήτων της.
Ως αποτέλεσμα τούτου έχουν εξασφαλιστεί επί πλέον χρηματοδοτικά προγράμματα για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις ύψους 100 εκ.
Αναθέρμανση με αναπτυξιακά έργα
Όσον αφορά την αναθέρμανση που επετεύχθη μέσα από τον εξορθολογισμό των δημοσίων δαπανών, ο ΠτΔ σημείωσε ότι έγινε κατορθωτό να εξαγγελθούν τον Ιούνιο 2015 έργα ανάπτυξης ύψους 610 εκ, η εκτέλεση των οποίων ευρίσκεται σε εξέλιξη.
Όσον αφορά την επικαιροποίηση του υφιστάμενου δίκτυου Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την προώθηση της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.
Από τον Μάρτιο του 2013 έχουν υπογραφεί 10 νέες Συμβάσεις, καθώς και 2 νέα Πρωτόκολλα που τροποποιούν υφιστάμενες Συμβάσεις.
Προς διευκόλυνση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εταιρειών αλλά και πολιτών με οφειλές προς το δημόσιο, θεσμοθετήθηκε σύστημα συμψηφισμού για εκκρεμούσες οφειλές. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί συμψηφισμοί πέραν των €85 εκ.
Προσέλκυση επενδύσεων και ανάπτυξη
Με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών που επιτεύχθηκε μέσα από την υλοποίηση των μέτρων που ανέφερα , η Κύπρος κατάφερε να αναβαθμιστεί κατά 13 θέσεις στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ βρίσκεται ανάμεσα στις 10 χώρες που έχουν πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη πρόοδο στην προσέλκυση επενδύσεων. Πιο συγκεκριμένα:
(α) Στον τραπεζικό τομέα έχουν πραγματοποιηθεί ξένες επενδύσεις ύψους 1.4 δις ευρώ.
(β) Από την τροποποίηση και εφαρμογή του νέου σχεδίου για πολιτογράφηση μη Κυπρίων επενδυτών και επιχειρηματιών και πιο συγκεκριμένα από τον Ιούνιο του 2013 πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 2.7 δις Ευρώ.
(γ) Με την αναθεώρηση των κριτηρίων που αφορούν τους μακράν διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 770 εκ Ευρώ.
(δ) Από την ολοκλήρωση της συμφωνίας για εμπορικοποίηση των δραστηριοτήτων του Λιμανιού Λεμεσού, προβλέπονται άμεσα οφέλη 44 εκ κατ έτος, σε σύγκριση με 28 εκ που απολάμβανε το κράτος μέχρι σήμερα.
Στο εν λόγω ποσόν δεν υπολογίζεται βραχυπρόθεσμη επένδυση από τις ανάδοχες εταιρείες που αναμένεται να ξεπεράσει τα 130 εκ. ενώ τα έμμεσα οφέλη για την οικονομία θα είναι σημαντικά.
(ε) Επένδυση από ξένο στρατηγικό επενδυτή ύψους 230 εκ Ευρώ για την κατασκευή της Μαρίνας Αγίας Νάπας.
(στ) Οι ξένες και εγχώριες επενδύσεις στους τομείς, ενέργειας, εμπορίου,βιομηχανίας, τουρισμού, κατασκευών και ναυτιλίας ξεπερνούν το ένα δις.
(ζ) Προχωρούν τάχιστα και σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν, οι διαδικασίες για αδειοδότηση ενός πολυθεματικού καζίνο με προβλεπόμενη επένδυση 400-500εκ.
(η) Επέκταση και νέα έργα στο τερματικό αποθήκευσης και διαχείρισης πετρελαιοειδών VTT VasilikoLtd με συνολική επένδυση 50 εκ.
(θ) Στον τομέα των αερομεταφορών, έχουν ήδη επενδυθεί πέραν τον 50 εκ. ενώ μέσα από τις νέες αδειοδοτήσεις για πτήσεις προέκυψανσημαντικά οφέλη στην εργοδότηση με δημιουργία μέχρι σήμερα 380 νέων θέσεων εργασίας. Ταυτόχρονα παρατηρήθηκε αύξηση διακίνησης επιβατών κατά 16% το πρώτο τρίμηνο του 2016.
(η) Ο τομέας κατασκευών σημείωσε τον πρώτο θετικό ρυθμό ανάπτυξης από το 2008.
