ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Πλουσιότεροι οι πλούσιοι κατά την περίοδο 2008-2013

Η υψηλή ανεργία έχει οδηγήσει σε διεύρυνση της άνισης κατανομής του εισοδήματος

Εμπειρικά στοιχεία παρουσιάζουν ότι η υψηλή ανεργία, κατά την περίοδο της κρίσης 2011-2014, έχει οδηγήσει σε άνιση κατανομή του εισοδήματος στην Κύπρο. Αυτή η παρατήρηση, αναφέρεται σε μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικών Ερευνών του υπουργείου Οικονομικών, υποστηρίζεται από την επιδείνωση συγκεκριμένων δεικτών ανισότητας, όπου κατά την περίοδο 2009-2014, το ανώτατο 10% των εισοδηματικών στρωμάτων, διεύρυνε το χάσμα των απολαβών του κατά 37,1% σε σύγκριση με το κατώτατο 10%.

Εν τω μεταξύ, σε μελέτη του 2014 του ΟΟΣΑ είχε επικυρωθεί η αντίστροφη σχέση μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης με την εισοδηματική ανισότητα. Η άνιση κατανομή του εισοδήματος μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ανεπιθύμητα αποτελέσματα σε άλλους οικονομικούς δείκτες και μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τον τομέα της υγείας.

Η αποτελεσματική εφαρμογή της μεταρρύθμισης της κοινωνικής πρόνοιας σε συνδυασμό με τις πολιτικές για την ενίσχυση των προοπτικών ανάπτυξης για την καταπολέμηση της ανεργίας, μπορεί να φέρουν την οικονομία της Κύπρου πίσω σε μια βιώσιμη και σταθερή πορεία ανάπτυξης στο πλαίσιο της κοινωνικής συνοχής και δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Αυτό, τουλάχιστον, απορρέει από μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Ερευνών όπου, επιπλέον, τονίζεται η ανάγκη για μια αποτελεσματική μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αύξηση της ποιότητας της υγειονομικής περίθαλψης, καθολικής κάλυψης και ισότητας με τη διασφάλιση υγιών δημοσίων οικονομικών.

Θεωρητικό υπόβαθρο

Η διεύρυνση εισοδηματικής ανισότητας μετριέται, σε γενικές γραμμές, με τη σύγκριση του κατώτατου 10% των νοικοκυριών (εισοδηματικά) έναντι του ανώτατου 10%. Ιδιαίτερα όταν οι ρίζες της κρίσης σχετίζονται κυρίως με την εγχώρια χρηματοπιστωτική αγορά, η κρίση μπορεί να επεκταθεί σε αναδιανομή του εισοδήματος, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει άλλες κοινωνικές δαπάνες, όπως η δημόσια εκπαίδευση, υγεία και κοινωνική πρόνοια.
Προϋποθέσεις βιώσιμης κοινωνικής συνοχής μπορεί να επικρατήσουν σε μια οικονομία, όταν ο ρυθμός ανεργίας διατηρείται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, η απασχόληση είναι υψηλή και όλοι οι σχετικοί δείκτες ανισότητας και φτώχειας τείνουν να παραμένουν σταθεροί ή να παρουσιάζουν μείωση.

Διανομή εισοδήματος

Ιστορικά στοιχεία για τα έτη 2009-2014, αναφέρεται στην έκθεση της Διεύθυνσης Οικονομικών Ερευνών, αποκαλύπτουν ότι η κατανομή του εισοδήματος στην Κύπρο έχει γίνει πιο άνιση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και σχετίζεται πολύ με τον αντίκτυπο της χρηματοπιστωτικής κρίση που έπληξε το νησί από το 2011 και μετά.

Οι δείκτες παρουσιάζουν μια συνεχή και σταδιακή υποβάθμιση της Κύπρου κατά την περίοδο αναφοράς και οφείλεται κυρίως στην αρνητική ανάπτυξη και την υψηλή ανεργία. Το 2014, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως η χειρότερη χρονιά, λόγω του γεγονότος ότι βασίζεται σε δεδομένα του 2013, το ανώτατο 10% κατείχε 8,69 φορές περισσότερα έσοδα σε σχέση με το κατώτατο 10%, πράγμα που σημαίνει ότι το ανώτερο 10% έχει βελτιώσει την εισοδηματική του θέση κατά 37,1% σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα του 2009. Επίσης, αν χωρίσουμε τις εισοδηματικές ομάδες της οικονομίας σε 5 σύνολα (από το κατώτατο 20%, μέχρι το ανώτατο 20%), κατά την περίοδο 2009-2014, μόνο το ανώτατο εισοδηματικό γκρουπ βελτίωσε την οικονομική του θέση σε σχέση με προηγουμένως.

Τα στοιχεία σχετικά με το ποσοστό ανεργίας παρουσιάζουν ότι η αιχμή της ήταν το 2014, όταν διαμορφώθηκε στο 16,1% του εργατικού δυναμικού. Για το 2015, διαμορφώθηκε σε 15,0% και προβλέπεται να ακολουθήσει πτωτική πορεία στη συνέχεια.

Η μείωση του ποσοστού ανεργίας αναμένεται να επιταχυνθεί από το 2016 και μετά, με βάση τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , ειδικά όταν η οικονομία θα επιτύχει τον εν δυνάμει ρυθμό ανάπτυξης.

Δαπάνες Υγείας

Ο αντίκτυπος της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης που έπληξε την κυπριακή οικονομία έχει επηρεάσει αναπόφευκτα τις δαπάνες της κυβέρνησης για την υγειονομική περίθαλψη. Η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, κατάφερε να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες Υγείας, για το 2011-2015, κατά 111 εκατ. ευρώ. Οι μεγαλύτερες μειώσεις ήταν για περικοπές στις δαπάνες προσωπικού (36 εκατ. ευρώ) και εξοικονομήσεις από το Σχέδιο Επιδοτούμενων Ασθενών (25 εκατ. ευρώ).

Η Κύπρος ανήκει στην ομάδα των χωρών που χαρακτηρίζονται από μέτριου έως υψηλού κινδύνου, λόγω των αυξημένων δαπανών τσέπης για την υγεία. Παρ' όλα αυτά, η Κύπρος είναι μια από τις χώρες εκείνες που αύξησε τα τέλη χρήσης για την υγεία ως μέρος του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής. Στην πραγματικότητα, η Κύπρος αύξησε τα τέλη χρήσης σε υπηρεσίες υγείας, όπως εξωτερικά ιατρεία, φάρμακα, διαγνωστικές εξετάσεις και επείγοντα περιστατικά μέσω των αυξημένων πληρωμών που καταβάλλονται για τους δημόσιους παρόχους υπηρεσιών υγείας. Γεγονός από το οποίο συνεπάγεται μια υπερβολική ζήτηση που συμβάλλει στη μείωση της εισφοράς της υγειονομικής περίθαλψης.

Επιπλέον, η αλλαγή στην ανεκπλήρωτη ανάγκη για υγειονομική περίθαλψη λόγω του κόστους, τόσο για το σύνολο του πληθυσμού όσο και για το φτωχότερο πέμπτο του πληθυσμού, αυξήθηκε μεταξύ του 2009 και του 2013. Εξάλλου, όπως δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας της Διεύθυνσης Οικονομικών, αυτή η ανεκπλήρωτη ανάγκη (δηλαδή να μην προχωρήσει κάποιος σε θεραπεία ή εξέταση λόγω κόστους) χειροτέρευσε για όλα τα εισοδηματικά στρώματα, συμπεριλαμβανομένου και του ανώτατου 20%.

Πολιτικά μέτρα κοινωνικής συνοχής

Η εισοδηματική ανισότητα, αναφέρεται στην έκθεση της Διεύθυνσης Ερευνών υπουργείου Οικονομικών, μπορεί να καταπολεμηθεί μέσω συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής, αυξάνοντας έτσι την ανάπτυξη σε ορισμένες περιοχές και τη μείωση καταστροφικών συνεπειών για τα φτωχότερα νοικοκυριά διά μέσου:

- Αποτελεσματικότερης εφαρμογής της μεταρρύθμισης του ΕΕΕ προκειμένου να παρέχονται στις χαμηλότερες εισοδηματικές ομάδες τα απαραίτητα οικονομικά μέσα για να καλυφτούν οι ανάγκες τους, προκειμένου να επανέλθουν στην αγορά εργασίας.

- Φορολογικής μεταρρύθμισης για τη μείωση του φόρου επί της εργασίας που επιβαρύνει τα μεσαία εισοδηματικά στρώματα σε συνάρτηση με την αποτελεσματικότερη φορολογία ακινήτων.

- Παροχής οικονομικών κινήτρων και τόνωσης συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ούτως ώστε να μεταφερθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις κεφαλαιουχικών δαπανών σε τομείς υψηλότερης προστιθέμενης αξίας με στόχο να αναζωπυρωθεί η μηχανή της οικονομίας.

Για το δημόσιο σύστημα υγείας, ακόμα και με μηδενικό έλλειμμα, μπορεί πάραυτα να είναι αναποτελεσματικό. Ως εκ τούτου, ορισμένα από τα μέτρα πολιτικής μπορούν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα του τομέα υγειονομικής περίθαλψης, κάνοντας την πιο δίκαια και υψηλότερης ποιότητας, όπως:

- Προώθηση της αυτονομίας των δημοσίων νοσοκομείων, έτσι ώστε οι εισαγωγές και ο χρόνος διαμονής να είναι πιο κατάλληλος, καθώς επίσης και την προώθηση αποδοτικότερης χρήσης των υποδομών, του προσωπικού και την βέλτιστη χρήση των περιουσιακών στοιχείων των νοσοκομείων.

- Μεγαλύτερη χρήση των γενόσημων φαρμάκων, έτσι ώστε οι τιμές των φαρμάκων να είναι σε προσιτά επίπεδα για όλα τα νοικοκυριά, μειώνοντας το περιθώριο κέρδους των φαρμακοποιών και τη μείωση του «φουσκωμένου» υποτομέα υγείας.

- Βελτίωση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X