Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Κομμάτι από το μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας για παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση κρατάνε στα χέρια τους και Κύπριοι οι οποίοι διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με «τιτίβισμα» του Κύπριου πρέσβη στο Ηνωμένο Βασίλειο Ευριπίδη Ευρυβιάδη στο twitter, ανακοίνωσε ότι όλοι οι Κύπριοι της χώρας θα μπορούν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα για το Brexit της 23ης Ιουνίου.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου με τη σειρά της «τρέχει» να προειδοποιήσει για ένα πιθανό Brexit, ότι σε περίπτωση πιθανής αποχώρησης , ενδεχομένως να υπάρχει επίδραση στις χρηματοοικονομικές αγορές. Αναφέρει ότι οι Κυπριακές Επιχειρήσεις Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών οι οποίες δραστηριοποιούνται στο ΗΒ, ή διατηρούν λογαριασμούς σε στερλίνα, ή προσφέρουν προϊόντα με αντικείμενο τη στερλίνα, καλούνται όπως παρακολουθούν στενά τους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένες ή ενδέχεται να εκτεθούν αυτές και οι πελάτες τους, και όπου είναι απαραίτητο, να λαμβάνουν μέτρα για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων αυτών.
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει και ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch, προειδοποιώντας ότι μία έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. (Βrexit) θα επιφέρει σοβαρές συνέπειες στις οικονομίες άλλων χωρών-μελών, οξύνοντας, ταυτόχρονα, τους πολιτικούς κινδύνους. Πάντως, ο οίκος διευκρίνισε ότι ο αντίκτυπος θα αποβεί σοβαρότερος για την Ε.Ε. παρά για την ίδια τη Βρετανία, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις διαχειριστών κεφαλαίων αρνητικές συνέπειες θα υπάρξουν και στα κρατικά ομόλογα των χωρών της περιφέρειας. Περισσότερο εκτεθειμένες ως οικονομίες είναι οι Ιρλανδία, Μάλτα, Βέλγιο, Ολλανδία, η Κύπρος το νησί μας και το Λουξεμβούργο. Σε αυτές οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προς τη Βρετανία αντιστοιχούν στο σχεδόν 8% του ΑΕΠ τους.
Η «Κ» απηύθυνε σχετικό ερώτημα σε οικονομολόγους σε σχέση με μια ενδεχόμενη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου, και τις αλλαγές στο νησί της Αφροδίτης, τι μπορεί να σημαίνει, ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά.
Ανεπηρέαστες οι τράπεζες
Ο πρώην Γενικός Διευθυντής της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας και οικονομολόγος Μάριος Κληρίδης ερωτηθείς σχετικά αν θα επηρεάσει ένα ενδεχόμενο Brexit τις κυπριακές τράπεζες, εξέφρασε την άποψη ότι δεν θα τις επηρεάσει, σημειώνοντας ότι μόνο παλαιότερα θα υπήρχαν επιπτώσεις. «Θα υπήρχε ζήτημα για εμάς παλαιότερα που η Κύπρος είχε αγγλικές τράπεζες», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Από μια άλλη πτυχή όσον αφορά στην Τράπεζα Κύπρου στην Μεγάλη Βρετανία ανέφερε ότι το FSA την είχε κάνει Ring Fence λόγω της κρίσης, αφού ήθελε να μπορεί να σταθεί χωρίς εξάρτηση από την μητρική και έτσι σήμερα ούτε εκεί υπάρχει κίνδυνος, κατέληξε ο κ. Κληρίδης.
Εν συνεχεία ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι η στερλίνα δεν είναι πλέον σημαντικό νόμισμα για τις κυπριακές τράπεζες, υπενθυμίζοντας ότι οι περισσότερες συναλλαγές τους είναι σε ευρώ και δολάριο.
Ως πρόβλημα λοιπόν ο οικονομολόγος Μάριος Κληρίδης κατέδειξε τις έμμεσες συνέπειες ενός Brexit για το νησί, όπως είναι η πτώση του τουριστικού ρεύματος από την Μ. Βρετανία. Δικαιολογώντας τη θέση του ανέφερε ότι η Αγγλία είναι μια μεγάλη αγορά από την οποία εάν δεν έρθουν τουρίστες μπορεί να έχουν προβλήματα τα ξενοδοχεία και γενικότερα ο συγκεκριμένος κλάδος.
Συνοψίζοντας τόνισε ότι άμεσες συνέπειες από ένα Brexit δεν θα υπάρξουν για τις τράπεζες.
Αρνητική η αβεβαιότητα
Την ανησυχία του για την πρόθεση της Τράπεζας Κύπρου να μπει στο χρηματιστήριο του Λονδίνου εξέφρασε ο καθηγητής της Διοικητικής Επιστήμης και Χρηματοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σταύρος Ζένιος. «Η αβεβαιότητα πρώτα από όλα είναι άσχημη για το επιχειρηματικό περιβάλλον και ένας σημαντικός αρνητικός αντίκτυπος είναι η αβεβαιότητα που προκαλούν οι συζητήσεις. Πιο πρακτικά έχουμε την μείωση της τιμής της στερλίνας. Αυτό επιδρά αρνητικά πάνω μας γιατί κάνει το τουριστικό μας προϊόν πιο ακριβό, η δυνατότητα των άγγλων να αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία, κυρίως διαμερίσματα, στην Κύπρο αποδυναμώνεται», σημείωσε.
Ο κ. Ζένιος για την ανησυχία περί της Τράπεζας Κύπρου για να μπει στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, συμπλήρωσε ότι είναι πολύ καλή κίνηση αυτή νοουμένου ότι το χρηματιστήριο του Λονδίνου θα παραμείνει ισχυρό και τυχόν αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. θα δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά.
Τέλος, το στοιχείο που ανέφερε και είναι πολιτικής φύσεως, είναι ότι αναλυτές εκτιμούν ότι η Αγγλία θα έχει πολύ μειωμένη ισχύ διεθνώς, μειωμένη δυνατότητα επιρροής εκτός ΕΕ, και στην εξίσωση ισχύος στο κυπριακό αυτό ενισχύει τον τουρκικό παράγοντα.
Λιγότεροι Βρετανοί
Επικεντρωμένος στις επιπτώσεις στον τουρισμό ήταν ο Οικονομολόγος του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Μάριος Μαυρίδης. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι θα υπάρξει μείωση βρετανικών αφίξεων στην Κύπρο σε βραχυπρόθεσμη βάση πάντα. «Βραχυπρόθεσμα θα έχουμε μια υποτίμηση της στερλίνας η οποία θα επηρεάσει αρνητικά τον τουρισμό. Επίσης θα επηρεάσει και τις εξαγωγές της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σημειωτέον είναι πολλές», συμπλήρωσε.
Τέλος ο κ. Μαυρίδης πρόσθεσε ότι θα επηρεαστούν και οι Κύπριοι φοιτητές στο Ηνωμένο Βασίλειο, διότι πλέον δεν δικαιούνται τα ευρωπαϊκά φοιτητικά δάνεια.
Αρνητικά στην κτηματαγορά
Συγκεκριμένα, τα αρνητικά για την κυπριακή κτηματαγορά από ένα ενδεχόμενο BREXIT, αναμένεται να επιφέρει σε πρώτη φάση σημαντική πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ, σημείωσε ο κ. Δημόπουλος. Στην περίπτωση αυτή, εξηγώντας ανέφερε ότι θα περιμένει οι Βρετανοί που έχουν ακίνητα στην Κύπρο να προσπαθήσουν να ρευστοποιήσουν τα ακίνητά τους (σε ευρώ) προκειμένου να επωφεληθούν δρώντας οπορτουνιστικά και αποκτώντας αυτό το πρόσκαιρο κέρδος. Το παραπάνω ωστόσο λόγω και του σημαντικού αριθμού των Βρετανών ιδιοκτητών ακινήτων στην Κύπρο θα δημιουργήσει κατά τόπους υπερπροσφορά ακινήτων και κατ’ επέκταση μείωση στις αξίες (ειδικά στις επηρεαζόμενες περιοχές).
Επίσης ο κ. Δημόπουλος σημείωσε ότι θα υπάρξει συρρίκνωση της οικονομίας του Η.Β. και πτώση του ΑΕΠ. Υπογράμμισε δε ότι αναμένεται να μειωθεί η αγοραστική δύναμη των Βρετανών, και όπως συνέβη και στο παρελθόν σε παρόμοιες συνθήκες συρρίκνωσης του ΑΕΠ να ελαττωθεί και το ενδιαφέρον τους για αγορά κατοικίας στην Κύπρο, και ως φυσική επέκταση να μειωθούν οι αξίες ειδικά στις περιοχές που έως σήμερα προτιμώνται από Βρετανούς.
Θετικά στην κτηματαγορά
Από την άλλη, ο λέκτορας του Νεάπολις Πάφου σημείωσε και θετικά για την κυπριακή κτηματαγορά. Ο κ. Δημόπουλος δήλωσε πως αν και είναι άγνωστο ακόμη το τι θα επιφέρει ενδεχόμενο BREXIT, μπορεί να επηρεαστεί και η έως σήμερα ελεύθερη διακίνηση των Βρετανών εντός Ε.Ε. Στην περίπτωση αυτή, πολλοί Βρετανοί προκειμένου να διατηρήσουν το δικαίωμα να διακινούνται ελεύθερα ίσως επιζητήσουν να αγοράσουν κατοικία για εξασφάλιση άδειας παραμονής, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προοπτική της εξασφάλισης διαβατηρίου για τους πιο ευκατάστατους από αυτούς. Το παραπάνω θα αυξήσει τη ζήτηση για ακίνητα και συνεπακόλουθα και τις αξίες.
Πρόσθετα, το κλίμα εντός της Ε.Ε. είναι ήδη κλονισμένο (περιπτώσεις PIGS – Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα Ισπανία), ενώ άξιο αναφοράς είναι και το πρόσφατο δημοψήφισμα των Ολλανδών για την ένωση με την Ουκρανία (είχε βαθύτερες επεκτάσεις με έντονη αμφισβήτηση στην πολιτική της Ε.Ε.) και τώρα το δημοψήφισμα για BREXIT.
Καταληκτικά, ο κ. Δημόπουλος σημείωσε ότι σε αντίθεση με τις προβλέψεις για πτώση της στερλίνας, η έντονη αμφισβήτηση εντός Ε.Ε. ίσως να επηρεάσει θετικά την ισοτιμία ως προ το κοινό νόμισμα και να ισχυροποιήσει τη στερλίνα. Στην περίπτωση αυτή, ο αριθμός των υποψήφιων αγοραστών με προέλευση από το Η.Β. θα αυξηθεί και η αυξημένη ζήτηση θα αποφέρει και αύξηση στις αξίες.
