Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Μόλις τελειώσουν οι καλοκαιρινές διακοπές θα αρχίσει ο εντός εισαγωγικών «αγώνας» για το ζήτημα με την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) για τον ιδιωτικό τομέα στον οποίο «παγοποιήθηκε» τα τελευταία χρόνια. Ενώ προβλέπεται η απελευθέρωσή του σύμφωνα με τις συλλογικές συμβάσεις από τις αρχές του 2017, φαίνεται ότι θα δοθεί μάχη μεταξύ συντεχνιών και εργοδοτών που οι απόψεις τους για την ΑΤΑ δεν συγκλίνουν τουλάχιστον με τη μορφή που έχει έως τώρα.
Η ΑΤΑ μπήκε στο «ψυγείο» με απόφαση της Τρόικας μόλις πάτησε το πόδι της στο νησί λόγω της οικονομικής ύφεσης και εφαρμογής του μνημονίου, ενώ έγινε προσπάθεια κατάργησης του θεσμού. Υπήρχαν έντονες αντιδράσεις επ’ αυτού και τελικά παρέμεινε τουλάχιστον ζωντανός. Έχει ρυθμιστεί το ζήτημα όσον αφορά στον ευρύτερο δημόσιο τομέα μέσα από τις πρόνοιες του μνημονίου, διαφοροποιώντας ουσιαστικά τον τρόπο υπολογισμού και παραχώρησης καταβολής της ΑΤΑ σε τρία σημεία.
Το πρώτο αφορά στο γεγονός ότι καταβάλλεται εάν κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους υπάρχουν ρυθμοί ανάπτυξης. Το δεύτερο στοιχείο που έχει διαφοροποιήσει τον θεσμό είναι ότι ενώ καταβαλλόταν δύο φορές τον χρόνο ανά εξάμηνο, πλέον θα καταβάλλεται μία φορά τον χρόνο. Και μία ουσιαστική τρίτη διαφορά που αφορά στον ευρύτερο δημόσιο τομέα παρουσιάζει το γεγονός πως θα καταβάλλεται στο 50% του υπολογισμένου ύψους της.
Μιλώντας στην «Κ», ο γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Κύπρου (ΣΕΚ) Ανδρέας Μάτσας ανέφερε πως στον ιδιωτικό τομέα η καταβολή της ΑΤΑ παραμένει ανοικτή για άμεση διαπραγμάτευση στους κοινωνικούς εταίρους. Συνεχίζοντας, είπε πως έχει τεθεί ξανά το ζήτημα και υπάρχει ουσιαστικά η δήλωση της υπουργού Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου, ότι μετά τις θερινές διακοπές , το φθινόπωρο ουσιαστικά, θα ξεκινήσει σειρά διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων για να καθοριστεί το πλαίσιο παροχής της ΑΤΑ και στον ιδιωτικό τομέα.
Ορισμός του σημείου επανεκκίνησης
Ερωτηθείς σχετικά στο ποσοστό που θα καταβάλλεται όσον αφορά στον ιδιωτικό τομέα, ο γ.γ. της ΣΕΚ απάντησε ότι είναι ανοικτό προς συζήτηση, αλλά ως ΣΕΚ θεωρεί πως ως θέμα αρχής η ΑΤΑ αν θα καταβάλλεται στο 50% θα χάσει ουσιαστικά τη σημασία της και θα μιλάμε για κάτι διαφορετικό. Ως το πιο σημαντικό στοιχείο, υπογράμμισε το γεγονός του σημείου επανεκκίνησης της ΑΤΑ. «Μέσα από συνεχείς αρνητικές τάσεις ή και πορεία της οικονομίας, η ΑΤΑ αυτή τη στιγμή παρουσιάζει ένα κατ’ επανάληψη αρνητικό πρόσημο. Αν αποδώσουμε την ΑΤΑ στη σημερινή της αξία υπάρχει επιπρόσθετη επιβάρυνση στους μισθούς της τάξης του 4%. Τόνισε το γεγονός ότι σε διαφορετική περίπτωση θα δημιουργήσει περαιτέρω στρέβλωση και στους μισθούς, έχοντας αρνητικές επιδράσεις και στην καταναλωτική δυνατότητα των εργαζομένων, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί αρνητικά και η πραγματική οικονομία.
Δίχως υποχωρήσεις
«Αναμένουμε πως μετά το καλοκαίρι θα ξεκινήσει ένας διάλογος για να δούμε πώς θα προχωρήσουμε με αυτό το θέμα στον ιδιωτικό τομέα» ανέφερε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ) Πάμπης Κυρίτσης. Με τη σειρά του σημείωσε πως και γι’ αυτούς δεν μπορεί το σημείο εκκίνησης να είναι με τον τρόπο που εξετάζεται, διότι οι μισθοί των εργαζομένων έχουν υποχωρήσει. Όσον αφορά στην καταβολή της ΑΤΑ, ξεκαθάρισε πως ο σκοπός της είναι να αντικαθιστά τη χαμένη αγοραστική δύναμη των μισθών που φθείρεται από την αύξηση των τιμών και η λογική του να δίδεται στο 50% θα σήμαινε διαχρονικά από τούδε και στο εξής ότι η αξία των μισθών θα μειώνεται κάθε φορά που θα δίδεται η ΑΤΑ. «Τι να την κάνουμε τέτοια ΑΤΑ, για να μειώνεται κάθε φορά η αγοραστική αξία του μισθού μας;», διερωτήθηκε ο κ. Κυρίτσης. Καταληκτικά ανέφερε πως στον διάλογο η ΠΕΟ θα πάει με καθαρή πρόθεση και διάθεση να λυθεί το ζήτημα εποικοδομητικά, αφήνοντας όμως αιχμές ότι δεν θα κάνουν υποχωρήσεις σε θέματα αρχής.
Από την αντίπερα όχθη
«Όσον αφορά στον ιδιωτικό τομέα, πάντοτε η θέση μας ήταν ότι η ΑΤΑ είναι ένας αναχρονιστικός θεσμός και θα έπρεπε να είχε καταργηθεί, αλλά θα δούμε τι θα γίνει και σε σχέση με τις εισηγήσεις που θα γίνουν, διότι σε αρκετές περιπτώσεις καταλήγει σε αύξηση του μισθού και όχι ως αναπλήρωση του τιμαρίθμου ιδιαίτερα για τους υψηλά αμειβόμενους» σημείωσε στην «Κ» ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής. Ξεκαθάρισε πως αν η θέση των συντεχνιών για τον ιδιωτικό τομέα είναι η επιστροφή στα δεδομένα της ΑΤΑ του παρελθόντος, δεν θα υπάρξει σύγκλιση απόψεων. Υπογράμμισε δε, πως δεν πρόκειται να υπάρξει σύγκρουση μεταξύ τους, αλλά για το καλό της οικονομίας να υπάρξουν συναινέσεις. «Απλώς σε κάποια σημεία που διαφωνούμε θα πρέπει να βρούμε λύση. Θα ήταν εγκληματικό από εμάς σαν φορείς που πρέπει να κρατούμε ουδέτερη και σοβαρή στάση να δημιουργούμε κλίμα έντασης τώρα που η χώρα αποκτά τους βηματισμούς της» κατέληξε.
Ανοιχτοί για συζήτηση
«Η φύση αυτή καθ’ αυτή της ΑΤΑ είναι ότι όταν αυξάνεται ο πληθωρισμός αυξάνονται οι μισθοί και όταν μειώνεται ο πληθωρισμός μειώνονται και οι μισθοί. Άρα επειδή έχουμε τριάντα διαδοχικούς μήνες αποπληθωρισμού και η απόκλιση του ποσοστού της ΑΤΑ είναι σημαντική, η ορθολογική εφαρμογή όπως εφαρμοζόταν είναι ότι πρέπει και οι μισθοί να έχουν αναπροσαρμογή στα νέα ποσοστά της ΑΤΑ» εξήγησε στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου. Είμαστε όμως ανοικτοί να συζητήσουμε, να δούμε αν υπάρχουν λύσεις οι οποίες να είναι στο πλαίσιο της λογικής και της πρακτικής. Πρόσθετα, είπε όμως ότι αν δεν βρεθεί συναινετική διευθέτηση υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγήσει σε σοβαρές περιπέτειες για την εργατική και την κοινωνική ειρήνη.
Ερωτηθείς σχετικά αν είναι έτοιμη η οικονομία να επαναφέρει την ΑΤΑ στον ιδιωτικό τομέα, απάντησε ότι εάν εφαρμοστεί με τρόπο που θα οδηγήσει σε προσαρμογές του κόστους εργασίας προς τα κάτω, η οικονομία είναι έτοιμη να το δεχτεί. «Η επαναλειτουργία του θεσμού δεν θα οδηγήσει τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα σε αυξήσεις του εργατικού κόστους αλλά σε μειώσεις» σημείωσε.
