Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ερωτήματα εγείρονται στην Επιτροπή Οικονομικών για το καίριο ζήτημα του νομοσχεδίου της μεταρρύθμισης των δημόσιων υπαλλήλων. Οι προβληματισμοί φαίνεται να επικεντρώνονται στις προαγωγές, καθώς σύμφωνα με μέλη της Επιτροπής υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο οι δημόσιοι υπάλληλοι να σπεύσουν να κατοχυρώσουν την προαγωγή τους πριν από την 1/1/2018, οπότε η διαδικασία θα γίνεται σύμφωνα με το ισχύον σύστημα και όχι με το εκσυγχρονιστικό σύστημα προαγωγών που θα φέρουν τα νέα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση του Δημοσίου.
Αυστηρό το νέο σύστημα προαγωγών
Όπως δήλωσαν στην Επιτροπή, το σύστημα προαγωγών θα είναι πολύ πιο αυστηρό από τη 1/1/2018, κάτι το οποίο θα ωθήσει «την μικρή Κύπρο» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά και ο πρόεδρος της επιτροπής Οικονομικών Αβέρωφ Νεοφύτου, να προαχθούν όσοι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι μπορέσουν μέχρι τότε. Την ίδια άποψη εξέφρασε εν μέσω ερωτημάτων βέβαια και ο αντιπρόεδρος της Επ. Οικονομικών και βουλευτής ΔΗΣΥ Μάριος Μαυρίδης. Στο ίδιο ύφος είπε πως έχει παρατηρηθεί ήδη αυτό το φαινόμενο, ενώ επίσης έθεσε το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει κίνδυνος να βαθμολογούνται όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι με άριστα.
Ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω Κωνσταντίνος Πετρίδης με τη σειρά του υπογράμμισε ότι κάθε αλλαγή φέρνει μεγάλη αναστάτωση, αλλά θα πρέπει για να γίνει σωστή μεταρρύθμιση του Δημοσίου, σύμφωνα με τα εν λόγω νομοσχέδια. Τόνισε δε απαντώντας σε ερώτηση του κ. Μαυρίδη πως δεν θα είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν το νέο σύστημα προαγωγών από την 1/1/2017, έτσι ώστε να εξαλειφθούν οποιεσδήποτε τέτοιες πρακτικές. Όπως εξήγησε, υπάρχουν 1.200 αξιολογητές που θα πρέπει να εκπαιδευτούν μέχρι το 2018 και δεν θα είναι σε θέση να προσφέρουν τα μέγιστα με εκπαίδευση μόνο δύο μηνών, έτσι ώστε να αρχίσει το νέο σύστημα από την πρώτη μέρα του 2017. Επίσης, η ΕΔΥ θα πρέπει να εποπτεύει σοβαρά και η διοίκηση προσωπικού θα πρέπει να κάνει ορθά ότι χρειαστεί. «Χρειάζεται ένα εύλογο διάστημα για να εφαρμοστεί με ακρίβεια και δεν πρέπει να βιαστούμε» κατέληξε ο κ. Πετρίδης.
Ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης όσον αφορά τα νομοσχέδια που πέρασαν από τη Νομική Υπηρεσία και συγκεκριμένα για τις προαγωγές, τόνισε πως, μετά τις παραινέσεις και τη στάση που κράτησε η επιτροπή Οικονομικών, η Νομική Υπηρεσία αντιμετώπισε κάποια από τα προβλήματα που είχαν διαφανεί. Όπως δήλωσε ο κ. Κληρίδης, βασική έννοια της νομικής υπηρεσίας ήταν το θέμα της ποσόστωσης, ενώ με τις ρυθμίσεις που έγιναν, η αξιολόγηση θα γίνεται πλέον πολύ πιο αυστηρά. «Έχουν γίνει επίσης κάποιες άλλες παρατηρήσεις και αποφεύχθηκαν κάποιες συνθήκες προαγωγής», συμπλήρωσε.
Μέχρι την Παρασκευή οι εισηγήσεις των κομμάτων
Όπως συμφώνησαν στην Επιτροπή, τα κόμματα θα έχουν την ευκαιρία μέχρι την Παρασκευή να καταθέσουν τις δικές τους εισηγήσεις για τα εν λόγω τροποποιημένα νομοσχέδια, ενώ όπως ανέφερε ο πρόεδρος της επιτροπής Οικονομικών Αβέρωφ Νεοφύτου δεν θα βρίσκεται η μεταρρύθμιση του δημοσίου στην αντζέντα της επόμενης Δευτέρας για να μελετηθούν εις βάθος.
Μετά το πέρας τη συνεδρίας ο Υφυπουργός χαιρέτισε το γεγονός ότι η μεταρρύθμιση του δημοσίου ήταν το πρώτο θέμα που συζητήθηκε στην επιτροπή Οικονομικών με την έναρξη της. Υπογράμμισε για μία ακόμη φορά ότι δεν προέκυψε κάτι ιδιαίτερα καινούργιο και δεν έγιναν σημαντικές αλλαγές στα νομοσχέδια πέραν του νέου συστήματος αξιολόγησης. Πρόσθετα είπε ότι πλέον χρειάζεται πολιτική βούληση για να συνεχίσει η μεταρρύθμιση του δημοσίου.
Σε δηλώσεις του ο κ. Νεοφύτου είπε πως ευελπιστεί τους επόμενους 1 - 2 μήνες τα νομοσχέδια να προχωρήσουν στην ολομέλεια και αναλόγως το κάθε κόμμα θα ψηφίσει υπέρ ή κατά.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Άγγελος Βότσης είπε πως επιτέλους κατατέθηκαν τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση μετά από πολλές συζητήσεις. «Έχουν ξεπεραστεί τα οποιοδήποτε συνταγματικά κολλήματα και από εκεί και πέρα το ΔΗΚΟ θέλει να συμβάλλει για να γίνει η μεταρρύθμιση. Τα χρειάζεται ο τόπος και η κοινωνία. Θα είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε για επιμέρους θέματα και θα καταθέσουμε τις εισηγήσεις μας μέχρι την Παρασκευή. Έχουμε θετική διάθεση να δώσουμε επιπλέον πράγματα», πρόσθεσε.
Η βουλευτής της Συμμαχίας Πολιτών Άννα Θεολόγου ανέφερε ότι χρήζουν βελτίωσης κάποια σημεία στις αξιολογήσεις. Εξέφρασε δε, ότι όσον αφορά τα του μισθολογίου πρέπει να ειδικά τμήματα του δημοσίου να τύχουν ειδικής μεταχείρισης και όχι να ενσωματωθούν στη δημοσια υπηρεσία. Μεταξύ άλλων χαιρέτισε το γεγονός ότι δοθεί η δυνατότητα να δώσουν τις δικές τους εισηγήσεις για τα νομοσχέδια.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού με τη σειρά του είπε πως πλέον έχουν ευθυγραμμιστεί τα νομοσχέδια με βελτιώσεις, ενώ ένα ογκοδέστατο κείμενο δεν έχει εξεταστεί ενδελεχώς και θα προβούν σε βελτιώσεις σε δικές τους εισηγήσεις επί των νομοσχεδίων.
Τέλος, ο βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη Μιχάλης Γιωργάλλας τόνισε πως τα τελικά νομοσχέδια είναι μια καλή βάση για να πετύχει η μεταρρύθμιση του δημοσίου. Πρόσθετα είπε ότι το οργανωτικό μοντέλο που λειτούργησε το δημόσιο από το 60 μέχρι σήμερα έχει κλείσει τον κύκλο του και πρέπει να αλλάξει. Μεταξύ άλλων δήλωσε πως δεν ήταν καλή κίνηση να αποσυρθεί το νομοσχέδιο για την αστική ευθύνη και θεωρεί ότι είναι απαραίτητο. «Το κίνημα αλληλεγγύη θα καταθέσει γραπτώς τις εισηγήσεις του μέχρι τις επόμενες μέρες για να καταστεί ο μηχανισμός πιο ευέλικτος», συμπλήρωσε.
Οι αλλαγές που διαμορφώθηκαν από τη Νομική Υπηρεσία στα Νομοσχέδια
1. Ο περί Κρατικού Μισθολογίου (Προσαυξήσεις, Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή και Γενικές Αυξήσεις Μισθών και Συντάξεων των Αξιωματούχων και των Εργοδοτουμένων της Κρατικής Υπηρεσίας) Νόμος του 2016
Μετά από όσα αναφέρθηκαν κατά τις συζητήσεις του όλου θέματος στη Βουλή και τις ενστάσεις που εκφράστηκαν και από τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τη Νομική Υπηρεσία και μετά από τον εκ νέου νομοτεχνικό έλεγχο, η μόνη αλλαγή που έχει γίνει, για διευκρινιστικούς σκοπούς, είναι η συμπερίληψη νέας επεξηγηματικής πρόνοιας (άρθρο 6) ώστε να καθίσταται σαφές ότι από την εφαρμογή του Νόμου δεν θα προκύπτει δυσμενής μεταβολή της αντιμισθίας, εργοδοτούμενου, αξιωματούχου ή της σύνταξης συνταξιούχου. Κατά συνέπεια, δεν χρειάστηκε ειδική ρύθμιση για τους δικαστές.
2. Οι περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Αξιολόγηση Υπαλλήλων) Κανονισμοί του 2016
Οι συγκεκριμένοι Κανονισμοί αφορούν στο νέο σύστημα αξιολόγησης και παρόλο που έχουμε εκφράσει τη διαφωνία μας για την αντισυνταγματικότητα της ποσόστωσης, ετοιμάσαμε και υποβάλαμε στη Νομική Υπηρεσία, νέους Κανονισμούς που δεν περιλαμβάνουν ποσόστωση και οι οποίοι έτυχαν νομοτεχνικού ελέγχου και της σύμφωνης γνώμης της Νομικής Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα:
I. Έχουμε διαγράψει όλες τις αναφορές στους Κανονισμούς που αφορούσαν στην ποσόστωση, μετά από υπόδειξη του γενικού εισαγγελέα και έχει αναδιατυπωθεί ο Κανονισμός 6, στον οποίο έχουν περιληφθεί χαρακτηρισμοί/προδιαγραφές για τη συγκριτική αξιολόγηση των υπαλλήλων σε διάφορες βαθμολογίες, ανάλογα με την απόδοσή τους.
i. Στον Κανονισμό 6 έχουμε, επίσης, περιλάβει ειδική πρόνοια, ώστε να αποτελεί ευθύνη του οικείου προϊσταμένου η διεξαγωγή διοικητικής έρευνας, προκειμένου να διαπιστώνεται κατά πόσο η ανεπαρκής απόδοση οφείλεται ή συνδέεται με τη διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος, σύμφωνα με τους περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμους.
ii. Ημερομηνία εφαρμογής του νέου συστήματος είναι η 1.1.2018 και για πρώτη φορά θα γίνουν αξιολογήσεις των υπαλλήλων το 2019, καλύπτοντας την απόδοσή τους το 2018.
3. Ο περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Προαγωγή, Διατμηματική Προαγωγή και Πρώτο Διορισμό και Προαγωγή στη Δημόσια Υπηρεσία Νόμος του 2016
Το νομοσχέδιο αφορά στο νέο σύστημα προαγωγών και την εισαγωγή κριτηρίων με καθορισμένη βαρύτητα κατά τη διαδικασία αξιολόγησης. Οι αλλαγές που έχουν γίνει, αφορούν:
i. Στον αποκλεισμό των υποψηφίων από τη διαδικασία διατμηματικής προαγωγής ή προαγωγής, εάν εξασφάλισαν χαμηλή βαθμολογία στις τελευταίες τρεις (3) αντί δύο (2) ετήσιες εκθέσεις αξιολόγησής του, που προνοούσε το αρχικό νομοσχέδιο. Η αλλαγή έχει γίνει μετά από σχετική εισήγηση της Νομικής Υπηρεσίας, έτσι ώστε να συνάδει και με την ισχύουσα πρακτική όσον αφορά στις διαδικασίες προαγωγής.
ii. Έχει μετατεθεί η ημερομηνία εφαρμογής του Νομοσχεδίου. Το νέο σύστημα προαγωγών τίθεται σε ισχύ το 2019.
iii. Έχουν περιληφθεί και ορισμένες διορθωτικές αλλαγές, που κρίθηκε αναγκαίο, οι οποίες αφορούν την αναγκαιότητα συμμόρφωσης με τον περί Δημοσιονομικής Ευθύνης Νόμο σε ότι αφορά τα τέλη συμμετοχής στις εξετάσεις, καθώς και την περίληψη των κρατικών πανεπιστημίων στους φορείς όπου η Ειδική Επιτροπή μπορεί να αναθέσει την ετοιμασία των δοκιμίων της γραπτής εξέτασης.
4. Ο περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) (Αρ.2) Νόμος του 2016
Με το υπό αναφορά νομοσχέδιο, ανατίθεται στην ΕΔΥ η αρμοδιότητα της παρακολούθησης της ορθής εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης δημόσιων υπαλλήλων και εφαρμογής εσωτερικών ελέγχων, καθώς και εισαγωγή της Κατηγορίας Θέσεων «Θέσεις Διατμηματικής Προαγωγής – Κλ. Α13.
Η μόνη αλλαγή που έχει γίνει, αφορά την ενσωμάτωση παρατηρήσεων της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, που έχουν εκφραστεί και στο πλαίσιο των συζητήσεων ενώπιον της Βουλής, σε ότι αφορά τον τρόπο καταγραφής των αποτελεσμάτων της προφορικής εξέτασης, και συγκεκριμένα έχει διαγραφεί η απαίτηση για την τήρηση στενογραφημένων πρακτικών της προφορικής συνέντευξης, για πρακτικούς λόγους.
5. Ο περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία (Τροποποιητικός) Νόμος του 2016
Το υπό αναφορά νομοσχέδιο αφορά την απλοποίηση και επίσπευση της διαδικασίας πλήρωσης θέσεων εισδοχής στη δημόσια υπηρεσία των οποίων η αρχική κλίμακα δεν υπερβαίνει την Κλίμακα Α7.
Δεν υπήρξαν οποιαδήποτε συνταγματικά ή νομικά ζητήματα, μετά όμως από τα όσα εκφράστηκαν στο πλαίσιο της συζήτησης των νομοσχεδίων, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, έχουν περιληφθεί πρόνοιες ώστε να περιληφθούν και τα κρατικά πανεπιστήμια στους φορείς όπου η Ειδική Επιτροπή μπορεί να αναθέσει την αρμοδιότητα ετοιμασίας των δοκιμίων για τη γραπτή εξέταση για πλήρωση των θέσεων εισδοχής, καθώς και να μεταφερθεί η αρμοδιότητα της διεξαγωγής της εν λόγω γραπτής εξέτασης από το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού στους φορείς ετοιμασίας των δοκιμίων, δηλαδή στην Υπηρεσία Εξετάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ή στα Κρατικά Πανεπιστήμια, ανάλογα με την περίπτωση.
6. Ο περί Απόσπασης Υπαλλήλων της Δημόσιας Υπηρεσίας και των Οργανισμών Δημοσίου Δικαίου Νόμο του 2016
Παραμένει ως είναι κατατεθειμένο στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
7. Ο περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2015 (Αστική Ευθύνη)
Παρόλο που το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνεται στο πακέτο που αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, δεδομένου ότι έχει περιληφθεί στην ΗΔ της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, θα ήθελα να αναφέρω ότι λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Νομική Υπηρεσία έκρινε ότι το υπό αναφορά νομοσχέδιο παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα συνταγματικής συμβατότητας, το ΥΣ αποφάσισε όπως το εν λόγο νομοσχέδιο αποσυρθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως πως σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Κωνσταντίνος Πετρίδης επεσήμανε πως οι αλλαγές της Νομικής Υπηρεσίας στα νομοσχέδια ήταν πρόσθετες και όχι σημαντικές αλλαγές.
