ΚΥΠΕ
"Οι μεταρρυθμίσεις που ανέλαβε η Κύπρος κατά τη διάρκεια του προγράμματος έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς, με την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και θετικές εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα», η δημοσιονομική εξυγίανση είναι ζωτικής σημασίας και πρέπει να διαφυλάσσεται, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώνονται, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ενώ ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έχει σημαντικά επιβραδυνθεί και "είναι σημαντικό να ανανεωθεί η μεταρρυθμιστική ορμή, ιδιαίτερα στη δημόσια διοίκηση, το εθνικό σύστημα υγείας, τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος και συνέχιση των προσπαθειών προς την κατεύθυνση ιδιωτικοποίησης και η μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα της "αποστολής εποπτείας μετά το πρόγραμμα" (ΜΑΔ) της τρόικας στη Λευκωσία την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με επίσημη δημοσίευση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Κομισιόν (DGECFIN). Η επόμενη αποστολή θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2017.
Σύμφωνα με την έκθεση που εγκρίθηκε από την Κομισιόν, τον ESM την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, η αποστολή προέτρεψε τις αρχές να:
- ανανεώσουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές τους για τη βελτίωση της δυνατότητας της Κύπρου να παράγει αναπτυξιακό δυναμικό και να προσελκύει περισσότερες ξένες επενδύσεις.
- υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχίσει πιο δυναμικά τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης των δανείων, κάνοντας πλήρη χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- υπογράμμισε την ανάγκη να ενισχυθεί η διοικητική ικανότητα και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των νομικών διαδικασιών, προκειμένου να διευκολυνθεί η χρήση της νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας
- και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έχει επιβραδυνθεί σημαντικά, γι `αυτό είναι σημαντικό να ανανεωθεί η μεταρρυθμιστική ορμή, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: "μεταξύ άλλων νομοθετώντας μεταρρυθμίσεις σε βασικούς τομείς, όπως η δημόσια διοίκηση και το εθνικό σύστημα υγείας, η περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, με πρόοδο σε βασικούς τομείς, όπως η δημιουργία ενός συστήματος μεταβιβάσεων τίτλων ιδιοκτησίας, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος δικαιοσύνης, καθώς και η συνέχιση των προσπαθειών για την ιδιωτικοποίηση και τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας".
Το προσωπικό DGECFIN διαπίστωσε ότι "η δημοσιονομική εξυγίανση έχει ζωτική σημασία για την ενίσχυση της αξιοπιστίας του πλαισίου πολιτικής και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά ομολόγων" και πως "είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε αυτά τα επιτεύγματα, συμπεριλαμβανομένης της αντοχής στην αυξημένη πίεση δημιουργίας δαπανών".
"Σημειώνουμε ότι η μεταρρυθμιστική ορμή έχει αποδυναμωθεί σημαντικά, με κρίσιμης σημασίας νομοθεσία εξακολουθεί να αναμένει την έγκριση", αναφέρει η έκθεση.
Από τη μακροοικονομική σκοπιά η DGECFIN εκτιμά ότι η οικονομική ανάπτυξη το 2016 ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, υποστηρίζοντας τις δημοσιονομικές επιδόσεις, οδηγούμενη από τον τουρισμό και την ιδιωτική κατανάλωση, η οποία υποστηρίχθηκε από την επίδραση της μείωσης των τιμών για το πραγματικό εισόδημα και τη βελτίωση των συνθηκών της αγοράς εργασίας. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2016 αναμένεται να υπερβεί 2½%, και να παραμείνει ισχυρή το 2017. Η ανεργία μειώνεται αισθητά , αλλά μακροπρόθεσμα η ανεργία των νέων παραμένει πολύ υψηλή.
"Η δημοσιονομική εξυγίανση συνεχίστηκε και ο στόχος το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα της κυβέρνησης για το 2016 είναι εφικτός".
Σύμφωνα με την έκθεση "με το βελτιωμένο οικονομικό περιβάλλον, η πίεση για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής έχει αυξηθεί". Η κυβέρνηση όμως "θα πρέπει να αντισταθεί, καθώς οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν σημαντικά" και επειδή η καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους εξακολουθεί να είναι αργή.
"Είναι σημαντικό ότι οι νομοθετικές ενέργειες με δημοσιονομικές επιπτώσεις, όπως η κατάργηση του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας, να αντισταθμιστεί με σαφώς καθορισμένα μέτρα σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης", σημειώνει η έκθεση. Υπό το φως των δημοσιονομικών κινδύνων, η αποστολή υπογράμμισε ότι η δημοσιονομική πειθαρχία πρέπει να συνεχιστεί, μεταξύ άλλων και σε σχέση με τους μισθούς του δημόσιου τομέα.
Τέλος, η επιτάχυνση των προσπαθειών αναδιάρθρωσης των δανείων και το πιο υποστηρικτικό οικονομικό περιβάλλον έχουν οδηγήσει σε μείωση των ανεξόφλητων υπολοίπων των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), ωστόσο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εξακολουθούν να παραμένουν σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Η επιστροφή της εμπιστοσύνης επέτρεψε στις τράπεζες να διευρύνουν την καταθετική τους βάση, τη βελτίωση της ρευστότητας, των κεφαλαίων την κερδοφορία τους, ωστόσο, περιορίζονται από το φθίνον καθαρό επιτοκιακό περιθώριο και την ανάγκη για πρόσθετη τροφοδότηση.
Παρά δε το γεγονός ότι υπήρξαν νέες χορηγήσεις, το συνολικού πιστώσεων προς την οικονομία συνέχισε να συρρικνώνεται, λόγω των αναγκαίων κινήσεων απομόχλευσης στους ισολογισμούς των τραπεζών, μεταξύ άλλων μέσω διαγραφών δανείων και αναδιαρθρώσεων.
Το νέο νομικό πλαίσιο αφερεγγυότητάς είναι σημαντικό, αλλά η εφαρμογή του πρέπει να ενταθεί. "Τα εργαλεία αυτά είναι απαραίτητα για να βοηθήσουν να μειωθούν τα υψηλά επίπεδα του ιδιωτικού χρέους και μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς παρέχουν σε οφειλέτες και των πιστωτές ένα διαφοροποιημένο και αποτελεσματικό μέσο για την επίλυση των μη βιώσιμων χρεών και ανακατανομής των οικονομικών πόρων σε πιο παραγωγικές χρήσεις.
"Η χρήση τους όμως έχει περιοριστεί μέχρι στιγμής λόγω της αυξανόμενης προσφυγής στην ανταλλαγή χρέους προς περιουσιακά στοιχεία, η οποία είναι ευπρόσδεκτη, αλλά και λόγω της αργής οικοδόμησης της διοικητικής ικανότητας και της απροθυμίας ορισμένων ενδιαφερομένων μερών να συμμετάσχουν σε χρονοβόρες διαδικασίες", καταλήγει η έκθεση.
