Σε όλο και πιο συχνό φαινόμενο εξελίσσεται στην περιοχή της ανατολικής Ευρώπης η πώληση πακέτων μη εξυπηρετούμενων δανείων από τράπεζες σε ειδικές εταιρείες διαχείρισης.
Στην Κύπρο ακόμα δεν έχει υπάρξει κάποια καταγεγραμμένη κίνηση προς αυτήν την κατεύθυνση, παρόλο που οι τράπεζες εξετάζουν τα δεδομένα τους. Η Ελληνική, για παράδειγμα, εξετάζει τόσο το ενδεχόμενο πώλησης δανείων όσο και το ενδεχόμενο παραχώρησης της διαχείρισης μέρους του χαρτοφυλακίου της σε εξειδικευμένη εταιρεία. Στον Συνεργατισμό επίσης εξετάζουν τις επιλογές τους για παραχώρηση διαχείρισης μέρους των προβληματικών δανείων σε εξειδικευμένες εταιρείες. Το θέμα εξετάζεται μαζί με τους συμβούλους του οργανισμού, τον οίκο Black Rock, με τον οποίο η συνεργασία συνεχίζεται.
Πάντως, το ενδεχόμενο πώλησης δανείων στο παρόν στάδιο δεν είναι στο τραπέζι των συζητήσεων του οργανισμού, όπως ανέφερε και σε πρόσφατες δηλώσεις του ο γενικός διευθυντής του οργανισμού Νικόλας Χατζηγιάννης. Στην Τράπεζα Κύπρου επικεντρώνονται στη διαχείριση τω ακινήτων που έχουν προκύψει μετά από ανταλλαγές με χρέος και προς το παρόν δεν γίνονται σκέψεις για πώληση δανείων ούτε για παραχώρηση της διαχείρισής τους σε τρίτους. Τουλάχιστον αυτό αναφέρεται επίσημα.
Μελέτη της EBRD για την περιοχή της κεντρο-ανατολικής Ευρώπης, καταγράφει την τάση που υπάρχει για πώληση πακέτων δανείων, η οποία αν και είναι χαμηλότερη το τελευταίο διάστημα, εντούτοις διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα σε μία προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η έρευνα καταγράφει πως τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν πράξεις σχεδόν 6 δισ. ευρώ κυρίως σε Ρουμανία, Πολωνία και Σλοβενία. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως έγιναν κι άλλες πράξεις πώλησης δανείων, οι οποίες όμως δεν περιλαμβάνονται στον σχετικό κατάλογο αφού δεν αφορούσαν μόνο μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά μεικτά πακέτα δανείων.
Ανάμεσα στις τράπεζες που πώλησαν δάνεια το δεύτερο εξάμηνο του 2015 ήταν η Τράπεζα Πειραιώς στη Ρουμανία και το πρώτο εξάμηνο του 2016 η Eurobank στη Βουλγαρία.
Πάντως, είναι αρκετές οι εταιρείες που επιδεικνύουν ενδιαφέρον για να αγοράσουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην περιοχή. Για παράδειγμα η νορβηγική B2Holding ήταν πολύ δραστήρια τους τελευταίους μήνες αποκτώντας δάνεια σε Ρουμανία και Κροατία, είτε μόνη της είτε σε συνεργασία με άλλη εταιρεία. Επίσης, η κροατική EOS Matrix και η τσεχική APS Holding. Μεγαλύτερη πράξη έκλεισε το δεύτερο εξάμηνο του 2015 στη Ρουμανία, με την κωδική ονομασία Project Tokyo και αφορούσε πακέτο δανείων της Banca Comerciala με ονομαστική αξία 1,2 δισ. ευρώ. Το δάνειο αποκτήθηκε από κοινοπραξία αποτελούμενη από την Deutsche Bank, το IFC της Παγκόσμιας Τράπεζας και την APS Holding.
Η τιτλοποίηση
Στην περίπτωση της Κύπρου, το ενδιαφέρον αυτήν την περίοδο στρέφεται εκ νέου στη νομοθεσία για την τιτλοποίηση δανείων. Το νέο νομοσχέδιο που ετοιμάζει η Κεντρική Τράπεζα έχει σταλεί στις τράπεζες για σχόλια προτού δοθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τοποθέτηση. Πάντως, με τα σημερινά δεδομένα, το ενδεχόμενο οι τράπεζες να χρησιμοποιήσουν το συγκεκριμένο εργαλείο δεν φαντάζει ιδιαίτερα θετικό, αφού δεν συμβάλλει ιδιαίτερα στον περιορισμό των κόκκινων δανείων. Θα πρόκειται όμως για ακόμα ένα όπλο στα διαθέσιμα που θα έχουν να χρησιμοποιήσουν αν χρειαστεί.
Το 2016 καταγράφεται μία αξιοσημείωτη προσπάθεια από τις τράπεζες για να μειώσουν τα προβληματικά τους δάνεια, η οποία περιλαμβάνει μία σειρά από ενέργειες διαφόρων ειδών. Πράγματι, από την αρχή του έτους, τα κόκκινα δάνεια, όπως τα υπολογίζει η εποπτική Αρχή, έχουν μειωθεί κατά 2,1 δισ. ευρώ και τα δάνεια με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών κατά 1,2 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, όμως, τα συνολικά δάνεια έχουν μειωθεί κατά 8 δισ. ευρώ και προκαλεί απορία κατά πόσο η μείωση οφείλεται σε πρόωρες αποπληρωμές δανείων από επιχειρηματικούς ομίλους ή σε επιτυχημένες αναδιαρθρώσεις.
Στοίχημα 10 δισ.
Καθοριστικός παράγοντας για το μέλλον των κόκκινων δανείων και του τραπεζικού τομέα θα είναι η πορεία που θα έχουν δάνεια συνολικού ύψους 10,3 δισ. ευρώ. Πρόκειται για δάνεια για τα οποία έχουν γίνει αναδιαρθρώσεις αλλά εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στα προβληματικά δάνεια τουλάχιστον για περίοδο 12 μηνών. Από αυτά τα δάνεια, τα 5,6 δισ. ευρώ αφορούν επιχειρήσεις, εκ των οποίων τα 3,3 δισ. ευρώ Μικρομεσαίες, ενώ δάνεια 4,3 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια νοικοκυριών. Οι συνολικές προβλέψεις των τραπεζών έχουν ανέλθει πλέον στα 9,3 δισ. ευρώ με την τελευταία αξιολόγηση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού να εκκρεμεί.
