Του Απόστολου Τομαρά
Η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας το περασμένο Σάββατο κατάφερε να ανακόψει τον κατήφορο που είχε πάρει το λιμάνι Λεμεσού τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, τώρα επαφίεται σε όλους τους εμπλεκόμενους να συμβάλουν ώστε η διαφαινόμενη ομαλοποίηση να συνεχισθεί ωσότου ο βασικός βραχίονας της λιμενικής βιομηχανίας αφήσει οριστικά και αμετάκλητα πίσω μια περίοδο, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα αφήσει τα σημάδια της πρώτα και κύρια σε βασικούς τομείς της οικονομίας. Το επόμενο διάστημα των 60 ημερών θεωρείται κρίσιμο τόσο για την επιτυχία του κυβερνητικού εγχειρήματος όσο και για την οικονομία, μιας και, όπως υποστηρίζεται, το λιμάνι από λειτουργικής πλευράς δεν έχει ξεφύγει από την επικίνδυνη ζώνη. Σχεδόν όλοι οι κλάδοι που εξαρτώνται από το λιμάνι Λεμεσού θεωρούν ότι μια ενδεχόμενη λειτουργική υποτροπή του θα αφήσει πίσω της αυτή την φορά ανυπολόγιστες ζημιές και κοινωνικό κόστος. Σε ένα πρώτο απολογισμό για το τι άφησε στο πέρασμά της η μη ομαλή μετάβαση στο νέο περιβάλλον, το ταμείο που γίνεται από τους επηρεαζόμενους είναι αρνητικό.
Πέρα από τις πραγματικές ζημιές που προκλήθηκαν και που για την ώρα μόνο κατά προσέγγιση μπορούν να υπολογισθούν, η οικονομία του τόπου ενδεχομένως να πληγεί από μη προσδιορίσιμες για την ώρα επιπτώσεις περισσότερο στο εξαγωγικό εμπόριο και λιγότερο στις εισαγωγές. Ένας άλλος παράγοντας, επίσης καθοριστικός, είναι το κόστος που θα πληρώσει η εγχώρια λιμενική βιομηχανία, το κύρος της οποίας έχει υποστεί ένα σημαντικό πλήγμα. Για την ώρα και με το λιμάνι Λεμεσού να δείχνει σημάδια ομαλοποίησης οι όποιες ζημιές προκλήθηκαν κρίνονται ως διαχειρίσιμες με την προϋπόθεση ότι η πορεία σταθερότητας δεν θα ανακοπεί.
Ομαλοποίηση των εξαγωγών
Αν υπάρχει ένας κλάδος που ένιωσε στο πετσί του την δυσλειτουργία του λιμένα Λεμεσού, κατά παραδοχή όλων
των παραγωγικών φορέων, αυτός ήταν ο κλάδος των εσπεριδοειδών. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις που γίνονται από παράγοντες του κλάδου, οι πραγματικές ζημιές που προκλήθηκαν στους παραγωγούς μέσα στις τρεις εβδομάδες αγγίζει τις 150 χιλιάδες ευρώ. Ζημιά που θα ήταν μεγαλύτερη, όπως μας λέχθηκε, αν δεν είχαν προηγηθεί οι άσχημες καιρικές συνθήκες οι οποίες σταμάτησαν την συλλογή και συσκευασία φθαρτών προς εξαγωγή. Την περίοδο υπολειτουργίας η ζημία που υπέστη ο κλάδος ανέρχεται σε 300 έως 500 τόνους φρούτων εποχής, ποσότητα η οποία λόγω της μη έγκαιρης αποκομιδής είτε έμεινε μέσα στα κτήματα με αποτέλεσμα να καταστεί ακατάλληλη για εξαγωγή είτε δεν συσκευά-
στηκε λόγω έλλειψης υλικών συσκευασίας. Υπό τις περιστάσεις, για τους εξαγωγείς φθαρτών, η μεγαλύτερη ζημιά δεν προήλθε από την ποσότητα που καταστράφηκε αλλά από ενδεχόμενες επιπτώσεις στο γενικότερο φάσμα που έχει να κάνει με το εγχώριο εξαγωγικό εμπόριο.
Στον τομέα αυτό, όπως λέγεται, τα σημάδια από την μη εκτέλεση παραγγελιών στο εξωτερικό που είχαν ως αποτέλεσμα να χαθεί το μομέντουμ των αγορών θα διαφανούν σε δυο με τρεις εβδομάδες. Αυτό που φοβίζει τους επιχειρηματίες είναι το ενδεχόμενο να έχει υποστεί πλήγμα η αξιοπιστία στην εκτέλεση των συμβολαίων. Η ομαλοποίηση του λιμανιού Λεμεσού θεωρείται καθοριστικής σημασίας για τους ιδίους, μιας και ο τομέας των εξαγωγών βρίσκεται στο μέσον της σεζόν. Τυχόν υποτροπιασμός, όπως λέγεται, θα επιφέρει την χαριστική βολή. Από πλευράς εσπεριδοειδοπαραγωγών δεν τίθεται θέμα διεκδικήσεων αποζημιώσεων αλλά αποτροπής των χειρότερων συνεπειών για τον εξαγωγικό κλάδο.
Εξαγωγές χαλλουμιού
Ομαλή περιγράφεται η εικόνα που επικρατεί μετά το περασμένο Σάββατο και στις εξαγωγές τυροκομικών. Η αύξηση που παρατηρείται στην παραγωγικότητα του λιμανιού είχε ως αποτέλεσμα να ομαλοποιείται η εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων χαλλουμιού που βρίσκονταν εγκλωβισμένες σε αποθήκες. Μια χαρακτηριστική περίπτωση ήταν αυτή με το χαλλούμι Αλάμπρας.
Εδώ δεν παρατηρήθηκαν, όπως μας ειπώθηκε, πραγματικές ζημιές. Αυτό που φαίνεται να προβληματίζει τους εξαγωγείς είναι το επόμενο διάστημα μέχρι την καλοκαιρινή περίοδο όπου θα πραγματοποιηθούν οι εξαγωγές μεγάλων ποσοτήτων. Με βάση την πληροφόρηση που έχουν από πελάτες του εξωτερικού, δεν παρατηρήθηκαν ελλείψεις μιας και το χαλλούμι στις διεθνείς αγορές έχει χαρακτηρισθεί ως εποχικό προϊόν, η ζήτηση του οποίου ανεβαίνει κατακόρυφα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η τρέχουσα περίοδος αλλά και η επόμενη μέχρι τον Απρίλιο είναι το διάστημα όπου οι αγορές του εξωτερικού εφοδιάζονται με το προϊόν. Η περίοδος μη ορθής λειτουργίας του λιμανιού, όπως λένε οι παραγωγοί, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση στο κόστος εξαγωγής.
Μελέτη για τις ζημιές
Το θέμα των επιπτώσεων που άφησε η ανωμαλία στο λιμάνι Λεμεσού θα τύχει επιστημονικής αξιολόγησης και έρευνας που θα πραγματοποιήσει ο εργοδοτικός σύνδεσμος. Η ΟΕΒ, μέσω
ερωτηματολογίου προς τους άμεσα επηρεαζόμενους, θα επιχειρήσει, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», να αποτιμήσει την ζημιά που προκλήθηκε συνολικά και στον κάθε κλάδο ξεχωριστά. Η έρευνα θα επικεντρώνεται σε τρεις σημαντικούς πυλώνες, στους οποίους στηρίζεται ο εξαγωγικός τομέας : τιμή διάθεσης, ποιότητα προϊόντος, συνέπεια και αξιοπιστία. Λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες ποιότητα και συνέπεια, ατού του εξαγωγικού κλάδου της Κύπρου, η ΟΕΒ κρίνει ότι οι εξαγωγές έχουν υποστεί ένα σημαντικό πλήγμα.
Ενδεικτικό της ανησυχίας που επικρατεί είναι και τα στοιχεία για τον όγκο των εξαγωγών. Ένα 60% του συνόλου αφορά πατάτες, εσπεριδοειδή και χυμούς φρούτων. Η εικόνα που υπάρχει στην ΟΕΒ για το κεφάλαιο ζημιών συμπεριλαμβάνει το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Την προηγούμενη περίοδο μειώθηκε αισθητά η παραγωγή λόγω αποθηκευτικών χώρων, ενώ επιπτώσεις υπήρξαν στον κατασκευαστικό τομέα όπου επιβραδύνθηκε η παραγωγή, τον μεταποιητικό, στα τρόφιμα αλλά και την ελαφριά βιομηχανία. Και εδώ, ωστόσο, ως μεγαλύτερο πλήγμα προβάλλεται η αξιοπιστία και η συνέπεια. Πηγές της ΟΕΒ θεωρούν βέβαιο ότι το θέμα διεκδικήσεων αποζημιώσεων είναι υπαρκτό και θα αναζητηθούν από όσους υπέστησαν ζημιές.
Πλήγμα για την φήμη του λιμένα Λεμεσού
Η αναταραχή που προκλήθηκε στην λειτουργία του λιμανιού Λεμεσού δεν αφήνει ανεπηρέαστη την λιμενική βιομηχανία του τόπου. Οι ζημιές που έχουν προκληθεί, υποστηρίζουν παράγοντες και φορείς που δρουν επαγγελματικά στο λιμάνι, είναι πολλαπλές.
Εν αντιθέσει με τους μεταφορείς, όπου η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί, δεν συμβαίνει, όπως υποστηρίζεται από τους ίδιους, και με τις υπηρεσίες που παρέχονται στα πλοία. Στον τομέα αυτό η κατάσταση δεν έχει διαφοροποιηθεί προς το καλύτερο με χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως μας ειπώθηκε, ότι χθες Τρίτη οι καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση πλοίων συ-
νεχιζόντουσαν με έξι πλοία να αναμένουν στα ανοιχτά για να ξεφορτώσουν. Και δεν είναι μόνο η αναμονή αλλά και ο χρόνος παραμονής μέσα στο λιμάνι, όπως επισημαίνεται. Με την νέα κατάσταση, ένα πλοίο χρειάζεται μια εβδομάδα για να αναχω-
ρήσει την στιγμή που προηγουμένως χρειαζόταν τρεις ημέρες.
Επίσης, όπως εκτιμάται από τους ίδιους παράγοντες, αρνητικό στοιχείο παραμένει ο μη τελικός καθορισμός τιμών για προϊόντα που αποτελούν το 60% των εγχώριων εξαγωγών. Τέτοια είναι οι πατάτες, τα εσπεριδοειδή, ανακυκλώσιμα υλικά, αλεύρι, χυμοί φρούτων, τυροκομικά προϊόντα και λάδι. Η όλη κατάσταση, όπως εκτιμάται, θα προκαλέσει αλλαγή χρεώσεων από πλευράς ναυτιλιακών εταιρειών προς τα πάνω. Ωστόσο, και εδώ θεωρείται ισχυρό ενδεχόμενο οι ναυτιλιακές γραμμές να δώσουν περιθώριο χρόνου για προσαρμογή του λιμανιού στο νέο περιβάλλον. Ναυτιλιακός πράκτορας μας είπε χαρακτηριστικά ότι αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί στο εγγύς μέλλον τότε σε αυτή την περίπτωση θεωρείται βέβαιο ότι θα αλλάξουν πολιτική.
