Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ένα βήμα πιο κοντά στην κατάργηση της διαδικασίας της διαιτησίας ως επιλογή επίλυσης διαφορών για τα Συνεργατικά Ιδρύματα προχωρά η Βουλή. Ετσι θα καταργηθεί ο συγκεκριμένος τρόπος αντιμετώπισης των προβληματικών δανείων. Η κατάργηση θα γίνει μέσω πρότασης νόμου η οποία άπτεται του Περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, με τη διαγραφή των άρθρων 51 και 52, η οποία όμως δεν θα έχει αναδρομική ισχύ. Εντούτοις, ο Συνεργατισμός θα μπορεί πάλι να καταφεύγει στη διαδικασία της διαιτησίας, αλλά μετά την αλλαγή θα γίνεται κατορθωτό μόνο με τον Περί Διαιτησίας Νόμο και όχι με τον Περί Συνεργατικών. Σκοπός της πρότασης είναι να προστατεύσει τα δικαιώματα των δανειοληπτών και των καταναλωτών, ενώ ταυτόχρονα θα επιδιώξει να εκσυγχρονίσει το Νόμο έπειτα από τις αλλαγές που επήλθαν στο νομοθετικό, εποπτικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς του Συνεργατισμού. Η κατάργηση του άρθρου 51 προωθείται από τη Συμμαχία Πολιτών και τους Οικολόγους- Συνεργασία Πολιτών, οι οποίοι κρίνουν πως δεν μπορεί πλέον ο Συνεργατισμός να έχει το προνόμιο να δεσμεύει ακίνητες περιουσίες και λογαριασμούς καταθέσεων των πελατών του χωρίς δικαστική απόφαση. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως αφενός παραβιάζεται η αρχή της ισότητας μεταξύ ΣΠΙ και άλλων Πιστωτικών Ιδρυμάτων, αφετέρου νοθεύεται και ο ανταγωνισμός κατά παράβαση των σχετικών νομοθεσιών.
Όσον αφορά την κατάργηση του άρθρου 52, τονίζεται στην πρόταση νόμου που τροποποιεί τον Περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμο ότι ο Συνεργατισμός δεν έχει πλέον τη μορφή που είχε προηγουμένως, και οδεύει προς την εισαγωγή του στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου και δεν ανήκει πλέον στα μέλη του. Οι βουλευτές Άννα θεολόγου και Γιώργος Περδίκης αναφέρουν στην αιτιολογική έκθεση πως ο Συνεργατισμός είναι πλέον μια τράπεζα όπως τις άλλες εμπορικές και θα πρέπει όλα τα προνόμια που είχε να αφαιρεθούν. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η διαιτησία παραμένει μία επιλογή επίλυσης διαφορών σύμφωνα με τον Περί Διαιτησίας Νόμο Κεφάλαιο 4, όπου υπάρχει το δικαίωμα επιλογής του διαιτητή και στα δύο μέρη της διαιτησίας σε αντίθεση με την ως τώρα ισχύουσα κατάσταση, σύμφωνα με την οποία ο διαιτητής επιβάλλεται μονομερώς από τον Έφορο, λέγοντας καταληκτικά πως η αμφισβήτηση του διορισμού του στην πράξη είναι αδύνατη.
Πρόσθετα, όμως, αναμένεται να έρθει διορθωμένη η πρόταση νόμου, έτσι ώστε να διευκρινίζεται ρητά το τι θα γίνεται με διαδικασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ομαλή μετάβαση
Μιλώντας στην «Κ» ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Στρατηγικής και Επικοινωνίας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Γιάννος Σταυρινίδης, ανέφερε πως «πράγματι ο θεσμός της διαιτησίας είχε κενά και δεν λειτουργούσε όπως είχε αρχικώς επιλεγεί για να λειτουργεί. Ζητήθηκε λοιπόν από το Υπουργείο Οικονομικών ο εκσυγχρονισμός του θεσμού». Θέλοντας να δώσει το γενικότερο μήνυμα από το Συνεργατισμό, είπε ότι «η κοινοβουλευτική πλειοψηφία μάς είχε δώσει τη δυνατότητα και σήμερα σχηματίζεται πλειοψηφία για να καταργηθεί ο θεσμός. Θέλουμε όμως να γίνει ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς για τις αποφάσεις που βρίσκονται στη διαδικασία της διαιτησίας». Εξηγώντας ο κ. Σταυρινίδης είπε ότι « θα πρέπει να αποφασιστεί ποιος θα επωμιστεί το κόστος στις περιπτώσεις που δεν έχει καταλήξει η διαδικασία, αλλά και τι θα γίνει, στις περιπτώσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη».
Ερωτηθείς σχετικά με το ποια πλευρά θα επηρεάζει το κόστος σε διαιτησίες που είναι σε εξέλιξη, είπε «εμείς εισηγούμαστε το 50% του κόστους να επωμίζεται ο Συνεργατισμός και 50% ο πελάτης».
Καταληκτικά ο κ. Σταυρινίδης υπογράμμισε πως «κύριος στόχος μας είναι να προχωρούμε σε διευθετήσεις και όχι σε δικαστήρια ή αποφάσεις, κάτι που αποδεικνύουμε περίτρανα με τις σχεδόν 25.000 αναδιαρθρώσεις δανείων».
Τρέχουν 770 διαιτησίες
Το ζήτημα της κατάργησης απασχολεί την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου. Στη χθεσινή συνεδρία παρουσιάστηκαν τα διαθέσιμα στοιχεία με τις παραπεμφθείσες διαιτησίες κατά την περίοδο από τα μέσα του 2015 μέχρι και το 2016, περίοδος κατά την οποία εφάρμοσε ο Συνεργατισμός το νέο πλαίσιο διαιτησιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, κατά την περίοδο 2015 – 2016 στάλθηκαν 770 διαιτησίες. Συγκεκριμένα, 102 αφορούν στο 2015, ενώ 668 αφορούν στο 2016. Για τον αριθμό προσώπων που αφορούν, για το 2015 ανήλθαν στα 316 άτομα, ενώ για το 2016 ανήλθαν στα 1.610. Συνολικά, η διαδικασία απασχόλησε 1.926 άτομα.
Παράλληλα, όμως, ο Εκπρόσωπος των Συνεργατικών Εταιρειών ενώπιον της Επιτροπής Εμπορίου ανέφερε ότι 6.048 διαιτησίες τερματίστηκαν δίχως να προχωρήσει η διαδικασία από το 2014 μέχρι και το 2017, ενώ 1.860 περιπτώσεις έχει βγει απόφαση διαιτησίας, αλλά δεν έχουν εγγραφεί.
Εντούτοις, θέση του Υπουργείου Οικονομικών που εκφράστηκε από τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομικών Διονύση Διονυσίου, είναι να παραμείνει ο Θεσμός της διαιτησίας. Εξηγώντας ανέφερε ότι εντός εύλογου χρονικού διαστήματος θα πρέπει να υποβληθούν προς έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο οι καινούργιοι θεσμοί για την διαιτησία, οι οποίοι θα αποτυπώνουν νέες βελτιωμένες διαδικασίες, ενώ θα λαμβάνουν υπόψη και τις ανησυχίες των Βουλευτών και άλλων εμπλεκόμενων φορέων.
Εκσυγχρονισμός
Μετά το πέρας της συνεδρίας ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου Άγγελος Βότσης, ανέφερε πως «ο Συνεργατισμός μπορεί να προχωρήσει στη νέα τάξη πραγμάτων με αισιοδοξία, χωρίς να χρειάζονται πρακτικές του παρελθόντος για να κάνει τη δουλειά του». Παράλληλα τόνισε ότι «όλα τα μέλη της Επιτροπής έχουν εκφράσει τη θέση ότι, αν υπάρξουν διορθώσεις στο υφιστάμενο σύστημα και γίνει πιο καλή η διαδικασία και η μορφή των διαιτησιών, θα τις στηρίξει». «Από πλευράς μας πλειοψηφία – ενδεχομένως και ομοφωνία – που θα ισχύει και για τον Συνεργατισμό, αλλά και σε όλα τα Πιστωτικά Ιδρύματα», πρόσθεσε.
Θέλοντας να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες ο κ. Βότσης είπε πως «αυτή η πρόταση καταργεί το δικαίωμα του Συνεργατισμού να προχωρεί με διαιτησίες για την αντιμετώπιση προβληματικών δανείων.Αν υπάρχει τρόπος για να γίνεται με σωστό τρόπο, τότε είμαστε έτοιμοι να το στηρίξουμε, αλλά δεν θα υπάρχει αναδρομική ισχύς. Θα ισχύει για περιπτώσεις οι οποίες και σήμερα είναι ενώπιον της διαδικασίας και δεν έχουν φτάσει στο τελικό στάδιο, δηλαδή η κατάργηση της διαιτησίας θα ισχύει για όλες τις περιπτώσεις που δεν έχει τελεσφορήσει η απόφαση (καταλήξει). Για όσες υποθέσεις έχει ξεκινήσει η διαδικασία αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί, θα ακυρωθεί η προσπάθεια. Όσον αφορά στις περιπτώσεις που έχει υπάρξει απόφαση αλλά δεν έχει εγγραφεί, είναι ένα σημείο το οποίο δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα και θα εξεταστεί στην επόμενη συνεδρία της επιτροπής».
