Του Απόστολου Τομαρά
Δεκαοκτώ πρόσωπα που έζησαν εκ των έσω τα του Συνεργατισμού αλλά και θεσμικοί αξιωματούχοι που είχαν εμπλοκή έχουν περάσει από το «Φιλοξενία», όπου πραγματοποιούνται οι δημόσιες ακροάσεις της Ερευνητικής Επιτροπής.
Παρά το γεγονός ότι εντός της αιθούσης έχουν ακουστεί αρκετά που αφορούν την πριν και μετά εποχή του 2013, ουδείς επί του παρόντος είναι σε θέση να σχηματοποιήσει εικόνα για τα αίτια που οδήγησαν το Συνεργατικό Πιστωτικό Σύστημα στη σημερινή κατάσταση. Σε μια πρώτη ανάγνωση των όσων έχουν καταθέσει τα 18 πρόσωπα που έχουν κληθεί, σε αρκετές περιπτώσεις προκύπτουν σοβαρές αντιφάσεις ακόμα και για γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η χθεσινή δημόσια ακρόαση τριών προσώπων που έζησαν τον Συνεργατισμό σε όλη την πορεία του. Η παρέκκλιση που καταγράφηκε σε κάποια σημεία των καταθέσεων ήταν σε τέτοιο βαθμό, που ευλόγως δημιουργεί τεράστια ερωτήματα για το έργο της Επιτροπής και την προσπάθειά της να ρίξει άπλετο φως σε άγνωστες πτυχές του Συνεργατισμού πριν και μετά το 2013.
Όλα μέλι γάλα
Η κατάθεση που έχει προκαλέσει αίσθηση μέχρι σήμερα, αναμφίβολα είναι αυτή του Γιώργου Ιωσήφ, προέδρου Επιτροπείας της ΣΚΤ.
Ίσως είναι η μοναδική κατάθεση, η οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, απέδωσε όλα τα κακά του Συνεργατισμού μετά την ανακεφαλαιοποίησή του το 2014. Ο μάρτυρας με πολύχρονη παρουσία στο Συνεργατισμό (51 χρόνια) εκθείασε τα επιτεύγματα του Συνεργατισμού προτού αυτός περιέλθει στο κράτος εκφράζοντας ανοιχτά την διαφωνία του για τα όσα κατέθεσαν τις προηγούμενες μέρες κάποιοι μάρτυρες.
Θύμα ο Συνεργατισμός
Η γενική θεώρηση του κ. Ιωσήφ είναι πως ο Συνεργατισμός δεν κατέρρευσε από τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια ή άλλα προβλήματα που αντιμετώπιζε. Ο μάρτυρας, ούτε λίγο ούτε πολύ, χαρακτήρισε το Συνεργατισμό θύμα του 2013 και του κουρέματος των καταθέσεων.
«Ο Συνεργατισμός παρέδωσε 7,7 δισ. ευρώ δάνεια τα οποία δεν αντιμετώπιζαν κανένα πρόβλημα και οι εξασφαλίσεις που είχαν ήταν κατοικίες. Τα ΜΕΔ προέκυψαν μετά το 2013», είπε χαρακτηριστικά όταν ο Γιώργος Χαραλάμπους του υπενθύμισε το τι είχαν καταθέσει άλλα πρόσωπα στην Επιτροπή. Ο κόσμος αδυνατούσε να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του επειδή απώλεσε καταθέσεις αλλά και εργασία ήταν το επιχείρημα του κ. Ιωσήφ.
Τα σκάνδαλα
Ιδιαίτερα επικριτικός με τις αποκαλύψεις σκανδάλων τις προηγούμενες μέρες ο κ. Ιωσήφ απέδωσε τα όσα έχουν ακουστεί σε μια προσπάθεια να πληγεί επικοινωνιακά ο Συνεργατισμός. «Υπάρχουν μόνο 8 σκάνδαλα από τα οποία τα 5 τα ανακαλύψαμε εμείς και η αξία τους ήταν 60 με 70 εκατ. ευρώ. Για αυτά τα 70 εκατ. ευρώ κατέρρευσε ο Συνεργατισμός ;» διερωτήθηκε.
Άποψη που προκάλεσε την αντίδραση του προέδρου της Επιτροπής Γιώργου Αρέστη, ο οποίος με κομψό τρόπο του υπενθύμισε μια περίπτωση μόνο που είναι εις γνώση της Επιτροπής. «Γνωρίζουμε περίπτωση γραμματέα σε κάποια ΣΠΙ στα Κοκκινοχώρια ο οποίος πήρε δάνεια 4 εκατ. ευρώ τα οποία είναι κόκκινα και είχε τρεχούμενο λογαριασμό με παρατράβηγμα 265 .000 ευρώ. Ο κ. Ιωσήφ εμφανίσθηκε ιδιαίτερα ενοχλημένος από τον χαρακτηρισμό του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου Παύλου Ιωάννου στην Επιτροπή για τοκογλυφική πρακτική της ΣΚΤ με της παράνομες χρεώσεις.
Η άλλη όψη
Η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος δόθηκε από τον Ανδρέα Χαρίτου, μέλος Επιτροπείας της ΣΚΤ. Ο μάρτυρας, αν και δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα περιστατικά, περιέγραψε μια κατάσταση που επικρατούσε πριν την οικονομική κρίση.
Από το 2009 έως και το 2013 που παρέμεινε στον Συνεργατισμό απέδωσε την κατάρρευση στην κακή, όπως τη χαρακτήρισε, διακυβέρνηση και την ατιμωρησία που επικρατούσε προσθέτοντας πως κάποιοι, που δεν τους κατονόμασε, προσπαθούσαν να απομυζήσουν ό,τι περισσότερο μπορούσαν. Εν αντιθέσει με τα αίτια που παρουσίασε ο κ. Ιωσήφ για τα ΜΕΔ, ο μάρτυρας καταλόγισε ευθύνες στην ανικανότητα κάποιων. Αυτοί οι κάποιοι, όπως είπε, είχαν πλάτες. Όταν του ζητήθηκε να προσδιορίσει τις πλάτες συμφώνησε με τον πρόεδρο της Επιτροπής που των ρώτησε αν ήταν κομματικές ή πολιτικές. «Κάποιοι που δεν είχαν προστάτες και γνώριζαν ότι θα έχουν συνέπειες ήταν προσεχτικοί».
Οι «καραμπινάτες»
Αίσθηση προκάλεσε η κατάθεση του Λάμπρου Πιερή, επίσης μέλους Επιτροπείας της ΣΚΤ, όταν αναφέρθηκε σε «καραμπινάτες» περιπτώσεις ατασθαλιών στη ΣΚΤ και πιο συγκεκριμένα στην δημιουργία των ΜΕΔ. Συμβολή στο κακό χαρτοφυλάκιο, κατά την έκφρασή του, είχαν πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα. «Κάποια από τα μέλη της Βουλής δεν έπρεπε να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων λόγω σύγκρουσης συμφερόντων.
Είχαν θέσεις κλειδιά στην πολιτική». Ωστόσο, ο μάρτυρας δεν ρωτήθηκε να πει σε ποιους βουλευτές αναφέρεται. Παρά τα όσα επικριτικά έχουν ακουστεί για τη συμφωνία με την ισπανική εταιρεία Altamira, ο κ. Πιερή την χαρακτήρισε επωφελή για τη ΣΚΤ. Ο ίδιος θεωρεί πως το κύκνειο άσμα του Συνεργατισμού ήταν όταν περιήλθε στο κράτος υποστηρίζοντας πως οι εποπτικές αρχές δεν ήθελαν να υπάρχει μια κρατική τράπεζα στην Κύπρο.
Ο ίδιος απέδωσε την πώληση του Συνεργατισμού σε τέσσερις παράγοντες:
-Μηδενισμός αξίας δανείων με καθυστερήσεις στις αποπληρωμές πέραν το 10 ετών.
-Μηδενισμός αξίας στεγαστικών δανείων με καθυστερήσεις στις αποπληρωμές πέραν των 7 ετών.
-Στεγαστικά δάνεια αξίας 2 δισ. ευρώ με υποθήκες αξίας κάτω των 350 χιλιάδων ευρώ.
-Αδυναμία εκποιήσεων λόγω νομοθεσίας.
