ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ανάλυση: Η κρίση έχει πολλούς νονούς

Οσο πιο βαθιά σκάβουμε τόσο περισσότερους λόγους θα βρίσκουμε

Kathimerini.gr

EDWARD CHANCELLOR / REUTERS

Υπάρχουν ορισμένα υπέροχα κομμάτια στο «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι, στα οποία ο συγγραφέας διερωτάται για τις αιτίες της καταστροφικής εισβολής του Ναπολέοντα στη Ρωσία το 1812. Μήπως αυτό το σημαντικό ιστορικό γεγονός συνέβη λόγω των φιλοδοξιών του Βοναπάρτη ή της αντίστασης που προέβαλαν οι Ρώσοι ή των δολοπλοκιών των Βρετανών ή για πολλούς άλλους λόγους;

Το είχε θέσει ως εξής ο αγνωστικιστής Τολστόι: «Για εμάς που δεν είμαστε ιστορικοί και δεν λειτουργούμε ως ερευνητές, και μπορούμε να εξετάσουμε τα γεγονότα με την απλή λογική, υπάρχουν πάμπολλοι λόγοι. Οσο πιο βαθιά σκάβουμε τόσο περισσότερους λόγους θα βρίσκουμε. Και κάθε ξεχωριστός λόγος μοιάζει σημαντικός και ταυτόχρονα ασήμαντος, αν συγκριθεί με τα ίδια τα γεγονότα».

Τηρουμένων των αναλογιών, όταν ξέσπασε η κρίση του 2007-2008, ο τότε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Μπεν Μπερνάνκι είχε κάνει λόγο για τη «χειρότερη χρηματοπιστωτική κρίση στην ιστορία του κόσμου». Είχε προκληθεί από έναν περίπλοκο συνδυασμό παραγόντων. Ποιοι ήταν αυτοί; Η πολιτική του φθηνού χρήματος που ακολουθούσε ο προκάτοχός του Αλαν Γκρίνσπαν. Η χαλαρή εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η αδυναμία των οικονομολόγων να ερμηνεύσουν πώς ξεσπούσαν οι «φούσκες» που σχετίζονταν με επενδυτικά προϊόντα. Η συγκέντρωση τεράστιων συναλλαγματικών διαθεσίμων της Κίνας σε δολάρια, που συνέτεινε στη μείωση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων. Η ημιτελής νομισματική ενοποίηση της Ευρωζώνης. Τα καινοτομικά επενδυτικά προϊόντα που είχαν σχεδιαστεί βάσει εσφαλμένων μαθηματικών μοντέλων. Η εξαπάτηση των Γερμανών τραπεζιτών από τους «καρχαρίες» της Wall Street και η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των διεθνών οίκων αξιολόγησης, τα επενδυτικά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου και ο κάθε φορέας ο οποίος είχε ανάμειξη στον «μαγικό» κόσμο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

Ο Βρετανός ιστορικός και πανεπιστημιακός Ανταμ Τουζ είναι γνωστός από τη δουλειά του για την οικονομική πολιτική της ναζιστικής Γερμανίας. Επιπλέον, σε πρόσφατο έργο του, «Crashed: How a decade of financial crises changed the world», ασχολήθηκε και με τη χρηματοπιστωτική κρίση, συνδυάζοντας την αναλυτική σκέψη του ιστορικού με τα τεκταινόμενα στον κλάδο των τραπεζών. Το ζητούμενο γι’ αυτόν ήταν να αλλάξει την αντίληψη που έχουμε για τη χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία θεωρητικά γεννήθηκε στη Wall Street και είχε να κάνει με τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης.

Ο Τουζ, μέσω της έρευνάς του, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για κρίση του διατλαντικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν πολύ μεγάλη έκθεση σε χαμηλής ποιότητας στεγαστικά δάνεια, τα οποία χρηματοδοτούνταν με δανεικά δολάρια. Οταν ξέσπασε η κρίση, αίφνης οι εν λόγω τράπεζες αντιλήφθηκαν ότι τους έλειπαν τρισεκατομμύρια δολάρια. Ο Μπερνάνκι έσπευσε να τις σώσει, δανείζοντας όσα δολάρια χρειαζόταν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και σε άλλες κεντρικές τράπεζες. Αυτή η κίνηση της Fed απέτρεψε το ξέσπασμα μιας νέας μεγάλης ύφεσης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εργασία του Ανταμ Τουζ όσον αφορά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ευρωζώνη. Kαταδεικνύει ότι η Γερμανία της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ ήταν ανίκανη να τεθεί επικεφαλής των πολιτικών μεταρρυθμίσεων για την τραπεζική και τη χρηματοπιστωτική ένωση, οι οποίες ήταν αναγκαίες για τη βιωσιμότητα του ευρώ. Αντ’ αυτών, οι Γερμανοί πολιτικοί επέβαλαν στην περιφέρεια της Ευρωζώνης πολιτικές λιτότητας. Η αντίδραση της Ελλάδας και άλλων χωρών σε αυτές τις πολιτικές κάμφθηκαν. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε δηλώσει ότι οι εκλογές δεν αλλάζουν τίποτα. Τελικά, η υπόσχεση του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ότι θα κάνει τα πάντα για να διασώσει το κοινό νόμισμα, απέτρεψε τη διάλυση της Ευρωζώνης.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Kathimerini.gr

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X