Του Απόστολου Τομαρά
Ολοκληρώθηκαν νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής οι καταθέσεις ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό στο Συνεδριακό Κέντρο στη Λευκωσία. Στις σημερινές, πρώτες δημόσιες ακροάσεις παρουσιάστηκαν ο Γεώργιος Στροβολίδης, πρώην μέλος επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και ο Μάριος Κληρίδης, πρώην Γενικός Διευθυντής της ΣΚΤ.
Για τη Δευτέρα έχουν κληθεί να παρουσιαστούν ενώπιον της Επιτροπής οι Ανδρέας Τρόκκος Τάκης Ταουσιάνης και Δημήτρης Θεοδότου.
12.00 Ο κ. Κληρίδης ολοκληρώνει λέγοντας ότι υπάρχει ένα ερωτηματικό εάν τα πρώτα τεστ αντοχής έδειξαν την πραγματική εικόνα στον Συνεργατισμό και εάν υπήρχε ανάγκη για το ύψος της κυβερνητικής στήριξης.
11.45 Ο κ. Γεωργίου, μέλος της Επιτροπής, ρωτά τον κ. Κληρίδη για την περίοδο που ανέκυψε το θέμα με τα προβληματικά δάνεια και τον τρόπο διαχείρισής του. Ο μάρτυρας απαντά πως μεταξύ άλλων συζητήθηκε όπως δίνεται στον κάτοχο προβληματικού δανείου περιθώριο ενός χρόνου και η δυνατότητα ο ίδιος να μπορεί να πωλήσει ενυπόθηκα στοιχεία..
11.30 Ο βοηθός του προέδρου του Συνεργατισμού σε κάποια στιγμή μετεξελίχθηκε σε διευθυντικό στέλεχος λέει ο κ. Κληρίδης. Ωστόσο ουδέποτε αναφερόταν σε εμένα που ήμουν ο εκτελεστικός γενικός διευθυντής αλλά στον πρόεδρο του Συνεργατισμού, ισχυρισμός που προκάλεσε την αντίδραση του κ. Χαραλάμπους μέλους της Επιτροπής λέγοντας ότι αυτό είναι εκπληκτικό..
11.15 «Μετά την παραίτησή μου η Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας δεν με κάλεσε για ενημέρωση για τους λόγους της απόφασής μου». Ο κ. Χαραλάμπους ρωτά τον κ. Κληρίδη αν κατά τον διορισμό του τού δόθηκαν γραπτώς τα καθήκοντά του με τον μάρτυρα να απαντά αρνητικά. Ο κ. Κληρίδης μεταξύ άλλων αναφέρετε και στη διαδικασία αγοράς αυτοκινήτου που αιτήθηκε ο κ. Χατζηγιάννης. Σύμφωνα με τον ίδιο το αίτημά του δεν πέρασε από την Επιτροπή Αμοιβών του Συνεργατισμού όπως είναι η προβλεπόμενη διαδικασία αλλά πήγε απευθείας στον ΥΠΟΙΚ.
11.10 Ο κ. Αρέστη ρωτά τον κ. Κληρίδη γιατί δεν πήγε να δει τον ΥΠΟΙΚ που τον διόρισε. Ο μάρτυρας είπε ότι «υπήρχε παρατηρητής του ΥΠΟΙΚ στον Συνεργατισμό. Η μόνη που με κάλεσε για να συζητήσω αυτά τα ζητήματα ήταν η Κεντρική Τράπεζα, όπου τους απαρίθμησα τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Επίσης καλέστηκα στην Φρανκφούρτη επίσης για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης». Στην Φρανκφούρτη ευρωπαίοι αξιωματούχοι όπως είπε τους ζήτησαν άποψη για τον κ. Χατζηγιάννη και αν μπορούσε να αναλάβει εκτελεστικά καθήκοντα στον Συνεργατισμό. Η αίσθηση του ιδίου ήταν ότι στη Φρανκφούρτη υπήρχε ένας προβληματισμός για το αν ο κ. Χατζηγιάννης μπορούσε να ανταπεξέλθει στα νέα του καθήκοντα.
10.50 Άλλοι λόγοι παραίτησης ήταν η αίσθηση που είχα για συνεχή υπόσκαψή μου από τον κ. Χατζηγιάννη. Μάλιστα είχα πληροφορίες ότι το ίδιο πρόσωπο με υπέσκαπτε στον υπουργό Οικονομικών συμπληρώνει ο κ. Κληρίδης. Ο μάρτυρας αναφέρεται σε ένα τεστ αντοχής που είχε γίνει. Από τις εμπορικές τράπεζες είχαν πάει όπως είπε εκτελεστικά στελέχη ενώ από τον Συνεργατισμό ο Πρόεδρος που δεν είχε εκτελεστικές αρμοδιότητες
10.40 Ξεκίνησε η κατάθεση του Μάριου Κληρίδη πρώην Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ με πληροφορίες για την επαγγελματική του παρουσία στον Συνεργατισμό.
Ο κ. Κληρίδης αναφέρει πως οι λόγοι παραίτησής του δεν ήταν προσωπικοί. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναφέρει ο κ. Κληρίδης πως λειτουργούσε ως εκτελεστικό όργανο.
Στροβολίδης: «Παρεμβάσεις από γραμματείς στο έργο Εσωτ. Ελέγχου»
10.20 Η κατάθεση του κ. Στροβολίδη ολοκληρώθηκε. Ο πρόεδρος της Επιτροπής του κάνει γνωστό ότι ενδεχομένως να κληθεί εκ νέου ο κ. Στροβολίδης εάν παραστεί ανάγκη. Ακολουθεί 10' διάλειμμα.
10.15 Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση του κ. Αρέστη για την εμπλοκή προσώπων σε καθήκοντα εκτελεστικά, ο μάρτυρας απάντησε θετικά αν τα πρόσωπα αυτά είχαν πολιτικές πλάτες.
10.10 Ο Συνεργατισμός σε κάποια στιγμή παρεκτράπηκε από την αποστολή του που ήταν η παροχή μικρών δανείων σε πολλούς. Είχε μια ανθρωποκεντρική μορφή. Σε κάποια στιγμή ο Συνεργατισμός άρχισε να παραχωρεί μεγάλα δάνεια. Ο μάρτυρας διερωτάται αν κάποιοι πήγαιναν στον Συνεργατισμό γιατί γνώριζαν ότι δεν θα τους ενοχλούσαν για τα δάνεια που πήραν.
10.00 Η Επιτροπή Ελέγχου του Συνεργατισμού πραγματοποιούσε 100 συνεδρίες του χρόνο, προκειμένου να φέρει εις πέρας το έργο της. Αριθμός υπερβολικός για ένα μη εκτελεστικό μέλος το οποίο δεν μπορούσες να το υποχρεώσεις να είναι συνεπής. Στη διαδικασία συγχώνευσης από την οποία προέκυψαν οι 18 ΣΠΙ, υπήρξαν και κομματικά δεδομένα για ποιες ΣΠΙ θα συγχωνευτούν και ποιες όχι.
Ο μάρτυρας ερωτάται για την διαφωνία του στις διαγραφές δανείων. «Η θέση μου» απαντά είναι ότι «οι αποφάσεις αυτές ανήκαν στο εκτελεστικό κομμάτι της διοίκησης».
09.45 Ακόμα και μετά τις συγχωνεύσεις υπήρχαν σοβαρές ελλείψεις. Κάποιες ΣΠΙ σε αξιολογήσεις λάμβαναν βαθμολογία κάτω από το 50%. Αυτές οι δομές ελέγχου δημιουργούσαν σύγχυση. Σε κάποιες ΣΠΙ δεν υπήρχαν άτομα με γνώση ελεγκτικές για να μπορούν να κάνουν σωστά την εργασία τους συμπληρώνει ο μάρτυρας. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος γιατί δεν υπήρχε πολιτική βούληση από πλευράς Συμβουλίου
09.38 Ο μάρτυρας κ. Στροβολίδης αναφέρεται και πάλι στη συμφωνία για 18 ΣΠΙ και τη στάση του ΥΠΟΙΚ, ο οποίος αρχικά είχε πει ότι επ’ αυτού θα αποφασίσει η Επιτροπεία, κάτι που αναίρεσε αμέσως μετά. Επίσης αναφέρει πως το 2016 αποφασίσθηκε ο Συνεργατισμός να γίνει μια τράπεζα κάτι που απαγορευόταν τα προηγούμενα χρόνια.
«Υπήρχε εσωτερικός έλεγχος ικανοί άνθρωποι για αυτό το έργο;» ρωτά ο κ. Χαραλάμπους τον μάρτυρα. «Δεν δούλευαν τα συστήματα ελέγχου. Υπήρχαν σοβαρότατες αδυναμίες» απαντά ο μάρτυρας. «Για το θέμα της στελέχωσης υπήρχαν αδυναμίες. Δεν υπήρχαν άτομα με προσόντα να φέρουν σε πέρας αυτό το έργο. Υπήρχαν παρεμβάσεις από γραμματείς στο έργο του Εσωτερικού Ελέγχου»
09.35 Ο μάρτυρας υποστηρίζει πως οι αποφάσεις για τον Συνεργατισμό δεν λαμβάνονταν εντός αλλά ήταν προειλημμένες. Υπήρχαν κάποιοι μέσα στην Επιτροπεία που διαφωνούσαν μαζί του ανοιχτά και όπως φάνηκε στη συνέχεια ανέβαιναν στην ιεραρχία του Συνεργατισμού. Μέσα στον Συνεργατισμό, όπως υποστηρίζει, δεν ήθελαν την διαφωνία. Υπήρχε μια νοοτροπία να μην υπάρχει η απαιτούμενη διαφάνεια. Γινόταν προσπάθεια ωραιοποίησης των πρακτικών Με αυτές τις αντιλήψεις «εγώ διαφωνούσα» αναφέρει ο κ. Στροβολίδης.
09.25 Το 2013 η κατάσταση με τον Συνεργατισμό ήταν πολύ δύσκολη και χρειαζόντουσαν τομές για να σωθεί υποστηρίζει ο μάρτυρας, ο οποίος κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο Σχέδιο Αναδιάρθρωσης με το οποίο είχε διαφωνήσει όπως λέει. Η διαφωνία του, όπως εξηγεί, είχε να κάνει με την δομή του Συνεργατισμού έτσι όπως αναφερόταν στο Σχέδιο Αναδιάρθρωσης.
Ο μάρτυρας αναφέρεται σε προβλήματα οργανωτικής δομής του Συνεργατισμού κάνοντας αναφορά πως ο πρόεδρος του Συνεργατισμού ο κ. Χατζηγιάννης ασκούσε καθήκοντα γενικού διευθυντή, ενώ κάποια μέλη της επιτροπείας ενεργούσαν σαν να ήταν εκτελεστικά μέλη.
09.15 Η κατάθεση του κ. Στροβολίδη ξεκίνησε με την παρουσίαση από τον ίδιο προσωπικών του στοιχείων και για τα επαγγελματικά του προσόντα, προκειμένου να είναι γνωστά στα μέλη της Επιτροπής.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής ρωτά τον πρώτο μάρτυρα για την προϋπηρεσία του στο Συνεργατισμό. Ο κ. Αρέστη ζητά από το μάρτυρα τους λόγους που παύθηκε από την Επιτροπεία του Συνεργατισμού. Ο κ. Στροβολίδης απαντά πως το 2015 αποφάσισε να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σχετικό με τα καθήκοντά του στο Συνεργατισμό. Για λόγο άγνωστο τότε πληροφορήθηκε πως παύθηκε από την Επιτροπεία. Αποστολέας της επιστολής σύμφωνα με τον μάρτυρα ήταν ο ΥΠΟΙΚ Χάρης Γεωργιάδης. Ο μάρτυρας ερωτηθείς σχετικά απάντησε ότι δεν του γνωστοποιήθηκαν οι λόγοι παύσης του. Ο κ. Στραβολίδης εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια για το διαδικαστικό κομμάτι απομάκρυνσής του. Ο μάρτυρας εκφράζει την άποψη πως η απομάκρυνσή του είχε να κάνει με τις απόψεις που εξέφραζε για τη λειτουργία της Επιτροπείας του Συνεργατισμού.
09.10 Ο πρόεδρος της Επιτροπής Γιώργος Αρέστη αναφέρεται στο έργο που επιτέλεσε η Επιτροπή κυρίως οργανωτικής φύσεως αμέσως μετά τον διορισμό της από τον Γενικό Εισαγγελέα. Για σήμερα σύμφωνα με τον πρόεδρο θα καταθέσουν δυο πρόσωπα (Γ. Στροβολίδης και Μ. Κληρίδης). Η Επιτροπή σύμφωνα με τον κ. Αρέστη θα συνεδριάσει και την επόμενη εβδομάδα. Ο πρώτος μάρτυρας ορκίζεται στο ευαγγέλιο.
